Jan B. op het veld op tijdens de wedstrijd FC Groningen - SC Cambuur. Foto: ANP
Zondag bestormde weer iemand het veld van FC Groningen, waarop ook rookbommen ontbrandden en de scheidsrechter al in de negende minuut het duel tegen Ajax staakte. Welke elf rijpe en groene maatregelen helpen wel tegen hooligans?
Stadionverbod openbaar?
Nog steeds komen mensen met een stadionverbod gewoon de tribune op, ook bij de FC. Ze vallen niet meteen op, omdat de andere fans vaak niet weten wie zo’n verbod heeft. Justitieminister Dilan Yesilgöz wil daarom stadionverboden beter zichtbaar maken. De minister wil dat alle voetbalclubs op hun website de namen publiceren van mensen die een (lokaal) stadionverbod hebben, sommige doen dat nu al. Idee erachter is om (potentiële) relschoppers te laten zien welke consequenties er zijn na wangedrag. Ook kunnen bezoekers melden dat ze iemand met een stadionverbod zien. Yesilgöz vindt dat 'elke overtreding van het stadionverbod er één te veel is' en dat stadionverboden beter moeten worden gehandhaafd.
Hulp uit Engeland
Engeland is niet alleen de bakermat van het hooliganisme, een strenge wet in dat land wordt vaak ook gezien als hét middel tegen voetbalgeweld. Verplichte zitplaatsen, scherp cameratoezicht en snel ingrijpen bij beledigende en racistische spreekkoren. Deze maatregelen die bij ons nu noodgedwongen in zwang raken, zijn al jaren standaard in Engeland. Verder geeft de wet Engelse rechters de mogelijkheid om al vrij snel stadionverboden op te leggen. Dat kan al als een supporter zich rondom een voetbalwedstrijd schuldig maakt aan ook maar iets uit dit lijstje:
Dus geen alcohol
Misschien wel het belangrijkste verschil tussen Engeland en Nederland. Aan de overkant van de Noordzee is alcohol op de tribunes strikt verboden.
Meldingsplicht
Voor wie in Engeland een stadionverbod van de rechter heeft gekregen, geldt een meldingsplicht. En als je favoriete club in het buitenland speelt moet je je paspoort inleveren. Zover is het in Nederland nog niet. De KNVB werkt aan een app die een vorm van digitale meldplicht moet regelen. Wie een stadionverbod heeft moet via zo’n app op drie momenten gedurende de wedstrijd zijn locatie doorgeven. Goedkoper, en minder privacygevoelig dan de fysieke meldplicht, denkt de KNVB. In Nederland kan nu alleen een burgemeester een hooligan een meldplicht of een gebiedsverbod opleggen. De burgemeester houdt zo hooligans per wedstrijd uit de buurt van het stadion.
Nog beter fouilleren en detectiepoortjes
Waarom heeft de Euroborg geen veiligheidspoortjes zoals op Schiphol, hoor je vaak. Of nog beter, met irisscans. Wie dan een stadionverbod heeft en zijn oog moet laten scannen, komt er niet meer in. Kost een beetje, maar investering weegt al snel op tegen de schade die de FC nu iedere keer lijdt. Nog los van de privacyregels, ook zo’n hightech detectiepoortje is niet zaligmakend. Als het personeel een hooligan met stadionverbod gewoon laat passeren - net als nu gebeurt - schiet je er niks mee op. Fouilleren helpt ook niet, want zondag smokkelden hooligans een leger aan rookbommen mee het Groninger stadion in.
Collectieve claim tegen hooligan(s)
Het verdient aanbeveling om het publiek de mogelijkheid te bieden om een collectieve schadeclaim in te dienen tegen de veroorzaker(s) van de gestaakte wedstrijd. Zoals je dat ook bij door staking vertraagde of geannuleerde vluchten op Schiphol kunt doen. Zo kun je je entreekaartje of je eenmalige ESPN-abonnement voor de wedstrijd (8,50 euro) verhalen op de dader(s).
Na slimme camera proef met slimme microfoons
In veel stadions hangen al slimme camera’s voor het geval er iets op de tribune gebeurt. In Nederland stond voor de aanpak van beledigende spreekkoren een pilot gepland met slimme technologie waarmee supporters die de fout in gaan makkelijk opgespoord kunnen worden. Maar toen de proef moest beginnen, haakte proefkonijn PEC Zwolle af. Hun supporters kwamen met schending van privacy als argument in verzet tegen de microfoons die kunnen traceren wie zich schuldig maakt aan racisme of discriminatie.
Spelen zonder publiek
Tijdens corona was er in de stadions geen gedoe, want toen mocht niemand de tribunes op. Maar spelen zonder publiek is volgens hoogleraar Sport en Recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam Marjan Olfers niet de oplossing tegen narigheid in de stadions. Bij zei ze vorige maand dat het er dan niet gezelliger op wordt. ,,Je haalt het karakter van de sport eraf en bovendien zien we die mensen dan terug in een fontein in Rome, dan krijg je de rellen om het stadion heen. En vergeet niet, er zijn zoveel mensen die met plezier naar het voetbal gaan.”
Minder stewards minder publiek
Er gaan inmiddels geluiden op om het aantal bezoekers in het thuis- en uitvak te laten afhangen van de inzet van geschoolde stewards. De KNVB is een campagne begonnen om meer van dit soort bewakers te werven, omdat er een tekort aan is.
Netten
In Feyenoordstadion De Kuip zijn netten opgehangen om te voorkomen dat publiek iets op het veld of naar spelers en het arbitrale trio gooit. In de Euroborg kan dat volgens directeur Wouter Gudde eigenlijk niet. Misschien is een bezoek aan een ijshockeywedstrijd iets? Daar staat vaak een vrijwel onverwoestbare, onneembaar hoge en onbrandbare plexiglazen afscheiding.
Een vechtveld!
Hoogleraar psychologie aan de universiteiten van Nijmegen en Brussel Jan Derksen (70) zei eerder al eens dat het nutteloos, schadelijk én zelfs ongezond is om hooligans te stoppen. Hun agressie bestaat toch. Zijn idee? Geef ze gewoon hun eigen vechtveld. ‘Enkele regels’ volstaan. Alleen meerderjarigen mogen wat hem betreft zo’n veld op. Wapens of gereedschap mag mee. Achteraf mag je je zorgkosten niet bij de verzekering claimen en de deelnemers moeten wat betreft Derksen afzien van aangifte bij de politie. „Iedereen die zo’n veld betreedt, weet waar hij aan toe is. Alles op eigen verantwoordelijkheid en eigen kosten.”