Waarom IMG-baas Ronald Koch het aardbevingsdossier niet kan loslaten

Vrolijk neemt Ronald Koch (57) plaats achter het tafeltje in de camper van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). De camper wordt gebruikt als mobiel steunpunt en rijdt doordeweeks naar verschillende plekken in het aardbevingsgebied. Bewoners kunnen instappen om vragen te stellen over de scheuren in hun huis.

Op 1 oktober maakte hij de overstap vanuit Eemsdelta, bij uitstek dé aardbevingsgemeente. Daar hield Koch zich ook al bezig met de gevolgen van de gaswinning.

,,Omdat de overheid beter kan en beter moet. Als ik meer geld had willen verdienen, was ik in de jaren negentig adviseur bij een adviesbureau gebleven. Maar ik ging werken bij de overheid. Ik schrok van de parlementaire enquête over het aardbevingsdossier. Dat deed iets met mij mij als overheidsman. Ik voel een verantwoordelijkheid om het vertrouwen in ‘mijn’ overheid te herstellen.’’

,,Ik had niet een heel sterke mening over het IMG. Eigenlijk een compliment, omdat het in algemene zin goed loopt. Ze willen een organisatieverandering. Daar ben ik goed in. Toen ik de vacature zag, belde ik met bestuursvoorzitter Henk Korvinus wat voor iemand hij zocht. Ik heb geen sterke juridische inslag, ik ben meer een mensenmens. Naar zo’n type was IMG juist op zoek.’’

,,Ik ben de jongste van drie zonen en ging als eerste naar de universiteit. Daarvoor was ik heel bleu en saai. Elke week netjes naar huis, mijn moeder deed de was. Als student leek ik op John de Wolf (oud-voetballer van Feyenoord en FC Groningen, red.): een matje en snorretje. Toen raakte ik betrokken bij de oprichting van studentenvereniging Taste en kwam ik los. Ik vond het geweldig, werd bestuurlijk actief, leerde een praatje maken. Daar heeft zich die interesse in mensen ontwikkeld.’

,,Ik blijf een rustige, nuchtere plattelandsjongen uit Oost-Groningen. In mijn jeugd was weinig aandacht voor emotie. Ik heb van mijn vrouw geleerd om over gevoelens te praten en kwetsbaar te zijn. Je kunt wel de stoere en stugge Groninger uithangen, maar in mijn werk vind ik emotioneel zijn hartstikke waardevol. Je komt meer tot elkaar als je je kwetsbaar opstelt. Ik zie wat de gaswinning met mensen doet. Als een Groninger huilt, dan is er echt iets aan de hand. Dat doet iets met me, dat meen ik oprecht.’’

,,Ik heb kennelijk een uitstraling dat ik in eerste instantie streng en autoritair overkom, hoor ik weleens. Daarna komen mensen erachter dat ik best informeel en persoonlijk ben. Ik ben niet het type leider dat alles top-down bepaalt en precies weet hoe het moet. Ik wil juist dat er draagvlak is, dat je het samen doet. Dat vind ik belangrijk, want met tevreden medewerkers kom je tot de beste prestaties.’’

,,Kijk, ik kan makkelijk met verschillende types opschieten. Het ene moment zit je met premier Schoof aan tafel, het andere moment praat je met de beheerder van het dorpshuis. Ik denk dat ik makkelijk verbinding kan maken, gewoon door oprechte persoonlijke interesse. Toen we naar Grolloo verhuisden, was dat in het begin wennen. Ik merkte dat mensen met wat afstand tegen ons aankeken omdat we uit het Den Haag kwamen. Ik werd actief bij de voetbalvereniging. Toen zagen ze: Koch is ook gewoon een normaal mens.’’

,,Ik probeer het nog minder juridisch te maken en te zorgen voor meer persoonlijke aandacht voor bewoners. We hebben best veel juristen bij het IMG. Als een bezwaarschrift binnenkomt, hebben we nu de afspraak dat onze juristen zelf contact met een bewoner opnemen. Minder technisch te werk, meer menselijke interactie. Ik hoor van de juristen zelf dat zij dat ook leuk vinden.’’

,,We zijn daar op 1 juli vorig jaar mee begonnen. Dat was een beetje een gekke datum, vlak voor de zomervakantie en de bouwvak. De regeling stond klaar, een groep bewoners wachtte daarop en collega’s waren gemotiveerd om van start te gaan. We vonden het zonde om het tot september op de plank te laten liggen, maar het bleek geen handige periode.’

,,We zijn wel gestart, hoor. Je hebt gelijk, qua aantallen viel het tegen. We hopen daar komend jaar een versnelling in te zien. Met een nieuwe maatregel is het vaak even zoeken. Het maken van een herstelplan roept vragen op. Een bewoner wil bijvoorbeeld een specifiek tegeltje in zijn badkamer. Dat kost gewoon meer tijd, maar die persoonlijke aandacht vinden we belangrijk.’

,,Natuurlijk is dat pijnlijk, maar je moet ergens een grens trekken. We hebben die grens heel ruim gemaakt aan de rand van het gebied, al is de kans op schade door de gaswinning klein. Je zit ook met precedentwerking. Als je in het ene geval een oogje dichtknijpt, zullen anderen weer ontevreden zijn dat zij niets krijgen. Ik moet naar het grotere plaatje kijken. Ik ga wel altijd in gesprek om het goed uit te leggen.’’

,,Die is intensief en goed. We hebben een flink aantal gesprekken met hem gehad. Hij heeft veel kennis en kunde op dit vlak omdat hij contra-expert is geweest. Dat merk ik echt, hij vraagt door en is gefocust op de inwoner. Hij daagt ons voortdurend uit om ons werk inzichtelijker en menselijker te maken.’’

Eenmaal aangekomen in Loppersum maakt Koch een praatje met de medewerkers op het steunpunt aan de rand van het dorp. Na een bak koffie is het tijd om terug te rijden. Met een glimlach schudt Koch de aanwezigen de hand voor hij Loppersum weer achter zich laat en de camper weer instapt.

.