Veel mensen hebben het, maar wat is het? Dit lied maakten Ben en Patrick van het UMCG met AI over chronische pijn

Het klinkt als een soort mix van Nickelback en Bökkers, maar dan in accentloos Nederlands. Een ander verschil is de tekst. Het rocknummer dat de afdeling Pijnrevalidatie van het UMCG maandag online heeft gezet op het eigen YouTube-kanaal gaat niet over rocksterren of feesten en drinken, maar over chronische pijn. Niet toevallig begint vandaag de Week van de Pijn, waarin er aandacht en begrip voor wordt gevraagd.

Maar liefst 1 op de 5 volwassen Nederlanders heeft last van chronische pijn, waarmee het een van de meest voorkomende aandoeningen is. Tegelijk is er te weinig kennis over in de samenleving, stelt Patrick Stegeman, medisch hoofdbehandelaar binnen de Pijnrevalidatie van het UMCG. ,,Vaak krijgen patiënten te horen waarom ze niet weer gewoon aan het werk gaan of lekker gaan sporten”, zegt Stegeman. ,,Maar dat gaat dus niet.”

Chronische pijn is ongrijpbaar. In de meeste gevallen die Stegeman voorbij ziet komen in Beatrixoord in Haren is geen fysieke oorzaak voor de pijn te vinden. ,,Neem rugpijn”, zegt Stegeman. ,,Als iemand zich meldt met chronische rugpijn, dan is de kans 10 procent dat dit komt door bijvoorbeeld een hernia, een tumor of een andere duidelijke reden. Die andere 90 procent zijn allemaal gevallen waarbij geen fysieke oorzaak is aan te wijzen.”

Omdat het vaag blijft, heerst er veel onduidelijkheid over chronische pijn. ,,Bij chronische pijn is er vaak sprake van een verstoord alarmsysteem”, zegt Stegeman. ,,Ten onrechte gaan er alarmbellen af in de vorm van gevaarsignalen, wat bijdraagt aan het langer bestaan van de pijn, met als gevolg chronische pijn bij de patiënt.”

Stegeman en zijn collega Ben Evers (fysiotherapeut) hebben geprobeerd de belangrijkste aspecten van leven met chronische pijn in de liedtekst te stoppen. Van onbegrip, tot uitleg over de onderliggende mechanismen en wat je eraan kunt doen. Ze hebben er ook een videoclip bij gemaakt. Maar de muziek, die is gemaakt door een AI-programma.

,,Klinkt niet slecht, hè”, zegt Stegeman. ,,We hebben hem 100 liedjes laten maken, maar steeds was of de stem niet goed of juist de melodie of het genre niet. Maar dit klopt.” Stegeman en Evers hadden ook echte muzikanten aan het werk kunnen zetten. ,,Maar we hebben juist bewust voor AI gekozen, omdat kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol speelt in de zorg. De koning stipte dit nog aan in de Troonrede. Bovendien loopt het UMCG hier in voorop.”

Hoopgevend is dat er aan chronische pijn wat te doen valt. In het Pijnrevalidatiecentrum onderzoekt een heel team wat er allemaal speelt in het leven van een patiënt. Soms komt naar voren dat iemand niet kan ontspannen, dat er angst is ontstaan voor de pijn, of dat het medicijngebruik uit de hand is gelopen. ,,Na een uitgebreide analyse kunnen we het functioneren van veel patiënten verbeteren en een deel van hen ervaart na revalidatie ook minder of zelfs geen pijn meer.”