Niet iedereen slaapt in de drukte onder de luifels, sommige groepjes zonderen zich af. Beeld uit reportage 'Een nacht in het tentenkamp van Ter Apel'. Foto: Archief ANP/Ramon van Flymen
De spreidingswet voor eerlijke verdeling van de asielopvang wordt mogelijk toch behandeld voordat er nieuwe verkiezingen zijn. Een commissie van de Tweede Kamer heeft de wet niet controversieel verklaard, tot opluchting van Groningse bestuurders en Vluchtelingenwerk.
Door het tekort aan opvangplekken in het land sliepen bij het aanmeldcentrum in Ter Apel vorig jaar mensen op de grond. ,,We zijn blij met het voornemen van de Tweede Kamer om de spreidingswet toch in behandeling te nemen’’, zegt Jaap Velema, burgemeester van Westerwolde. Hij hoopt dat de wet snel wordt behandeld. Het zal helpen om de druk in Ter Apel en het asielzoekerscentrum (azc) te verlichten en zorgen voor een eerlijker verdeling, verwacht Velema.
Als dat nodig is, kan een gemeente met de wet worden gedwongen tot het opvangen van asielzoekers. Zo moet worden voorkomen dat vluchtelingen langdurig in noodlocaties terechtkomen of in de open lucht moeten slapen — wat vorig jaar massaal in Ter Apel gebeurde. Momenteel zijn van de ruim 200 opvanglocaties er slechts 80 beschikbaar voor reguliere opvang.
Omdat het kabinet demissionair is, kan de Tweede Kamer wetsvoorstellen op de lange baan schuiven tot na de nieuwe verkiezingen. De spreidingswet was één van de wetten die ‘controversieel’ gemaakt kon worden. Maar politici willen die dus toch behandelen, bleek donderdag.
Koen Schuiling, voorzitter van de Veiligheidsraad Groningen, schaart zich achter Velema. Hij brengt in herinnering dat het ook was afgesproken dat de wet op korte termijn zou worden behandeld. ,,Wij zijn namelijk nog steeds overtuigd van de noodzaak van deze wet. Bovendien maakt de wet onderdeel uit van de afspraak die eerder tussen Rijk en de Veiligheidsregio’s zijn gemaakt over het oplossen van de opvangcrisis.’’
,,De ervaring in de afgelopen jaren leert dat je in uiterste gevallen een stok achter de deur nodig hebt om gemeente die hun verantwoordelijkheid niet nemen om een bijdrage te leveren, toch in beweging te krijgen’’, zegt Schuiling.
Dat de wet niet controversieel is verklaard, betekent nog niet dat die er ook komt. Sommige partijen willen nog aan de wet sleutelen. Bovendien zal die voor 27 oktober behandeld moeten worden. Dan start het verkiezingsreces. Dat betekent dat er nog een plekje op de agenda van de Tweede Kamer moet worden gevonden.
Vluchtelingenwerk ziet de gevolgen van het tekort aan reguliere opvangplekken en daarmee de noodzaak van de wet. Deze week bracht zij een rapport uit over de situatie in (crisis)noodopvanglocaties. Bewoners daarvan hebben vaak amper privacy en er is weinig gezondheidszorg, constateerde de hulporganisatie. Bovendien is het sanitair in sommige gevallen zo smerig dat kinderen weinig water drinken om maar niet naar de wc te hoeven.
,,We vinden het een hoopvol signaal dat er voldoende constructieve partijen zijn die de noodzaak zien om de opvang te verbeteren ondanks verschillende visies op het migratievraagstuk’’, zegt woordvoerder Anna Strolenberg van Vluchtelingenwerk. ,,Menswaardige opvang bieden aan mensen in Nederland is niet controversieel en dat is vandaag gebleken.’’
De wet zou een einde kunnen betekenen aan het gesleep met mensen van de ene naar de andere opvanglocaties en het zou vluchtelingen en de samenleving duidelijkheid en perspectief kunnen geven. Voor vluchtelingen zorgt dit voor rust en betere leefomstandigheden. ,,Voor de samenleving betekent het een einde aan ad hoc locaties waar de buurt niet bij betrokken kan worden.’’
Officieel moet de Tweede Kamer nog stemmen over het behandelen van het voorstel, maar dat is na de stemming in de commissie vooral nog een formaliteit. In de Tweede Kamer klinken al stemmen om de wet zo snel mogelijk te behandelen. Volt wil er bijvoorbeeld volgende week al over discussiëren.
