Celstraf voor asielzoekers die uit een woning en auto in Ter Apel stalen. Rechter: 'Dit kan makkelijk misgaan en dan zijn de rapen gaar'

Hij was pas een paar dagen in Ter Apel toen de Algerijnse M. (1989) vastgebonden en omsingeld door burgerwachten op zondag 30 juli aan de politie werd overgedragen. Zijn Marokkaanse kompaan L. (2003) was een paar minuten eerder ingerekend door andere burgerwachten.

Het is de slotsom van een hectische nacht die begon met het voornemen om sigaretten te kopen, blijkt woensdag in de rechtbank van Assen. M. Staat daar terecht voor de insluiping van een woning en de diefstal uit een auto. Hij heeft spijt en vraagt meermaals om vergeving van de slachtoffers. Op de publieke tribune zuchten burgerwachten uit Ter Apel, zij waren bij de aanhouding. De handlanger van M. is niet bij de zaak, hij zwaaide met een mes op de binnenplaats van de gevangenis in Ter Apel en zit in een isoleercel.

M. was nog maar twee dagen in Ter Apel toen het fout ging. ,,Ik was verward en herinnerde pas op het politiebureau wat er was gebeurd.’’ Het kopen van sigaretten liep anders, hij en L. namen xtc en dronken alcohol. Hij geeft toe in een auto te hebben ingebroken omdat hij moe was. ,,Ik heb daarin geslapen.’’ Toen hij uitstapte, nam hij een dure zonnebril van het merk Ray-Ban en een pinpas mee.

Samen met L. voelde hij daarna aan meer autodeuren, liep de oprit van het slachtoffer op en stal naar eigen zeggen een tas uit de tuin. ,,In de woning ben ik niet geweest’’, zegt hij. Toch werd ook uit het huis gestolen. De bijkeukendeur bleek niet op slot, waardoor ze naar binnen konden sluipen en onder meer schoenen, een tablet, telefoon, geld en een roze Hello Kitty smartwatch konden stelen. De ouders en de kinderen zijn nog steeds onrustig over wat er gebeurde, laten ze weten in een brief, voorgelezen door de burgerwacht.

De vader werd wakker van het sluiten van het hek en zag het duo weglopen. De familie waarschuwde de burgerwacht, de vader sprong in zijn onderbroek op de roze fiets van zijn dochter en zette de achtervolging in. M. en L. splitsten zich op. M. gooide een grote kei naar de vader toen hij werd klemgezet in een steegje.

Na een hectische achtervolging wisten de burgerwachten de dieven te vangen. L. werd onder de viaduct in Ter Apel staande gehouden. Hij kreeg boeien om en zijn voeten werden vastgebonden met tiewraps. M. verzette zich en pakte naar eigen zeggen een gestolen verrekijker met daaraan een koord - getuigen zeggen dat de verrekijker een zwaar slot was - als wapen door er vervaarlijk mee rond te slaan. Daarop sloeg één van de burgerwachten hem met een tuinstoel.

M. werd overmeesterd en in een zogenaamde hogtie gelegd: zijn handen en voeten werden aan elkaar gebonden terwijl hij op zijn buik lag. Een foto daarvan werd op het internet geplaatst, het leidde tot veel kritiek omdat dit tot ademhalingsproblemen kan leiden. M. zelf bleek overigens niet ontdaan over de hogtie, hij vond het een ‘eenvoudige’ manier om hem vast te houden.

Beide hebben meer op hun kerfstok. M. trok een jaar geleden uit Algerije en werd Duitsland ook al uitgezet. Daar heeft hij in de gevangenis gezeten. L. werd in maart aangehouden voor winkeldiefstal in Overijssel. Bij zijn aanhouding stribbelde hij tegen, hij is in hoger beroep tegen de 6 weken cel die hij ervoor kreeg. Daarvoor woonde hij onder meer in Spanje, Frankrijk en Duitsland.

Het Openbaar Ministerie eist een zware straf van drie maanden. ,,Kennelijk is het zo dat de problemen oplopen en dat er grote zorgen zijn over de veerkracht van het dorp. Het leidt tot het organisatie van de burgerwacht.’’ De bijzondere wijze van aanhouding in niet strafverzachtend, vindt hij. ,,Qua aanhouding was het niet helemaal correct, maar het is wel begrijpelijk.’’ De burgerwacht is immers ook niet getraind zoals een agent dat is.

De rechtbank gaat daar met 10 weken grotendeels in mee. Bovendien moeten de dieven een schadevergoeding van 300 euro betalen en de zonnebril vergoeden. ,,Er is veel maatschappelijke onrust in Ter Apel. Dat komt door mensen, asielzoekers, die strafbare feiten plegen. U (M. en L. red.) heeft daaraan bijgedragen, terwijl u er net was aangekomen. Zij bieden u een veilige woonplek.’’

Ook aan de aanwezige burgerwachten heeft ze een boodschap. ,,De aanhouding was niet onberispelijk. Dit kan makkelijk misgaan en dan zijn de rapen gaar. Het geweldsmonopolie ligt bij de politie, praat hierover met elkaar.’’