Een F-35 boven de Vliegbasis Leeuwarden. Straks ook rondom Groningen Airport Eelde? Foto: Anton Kappers
De luchtmacht wil Groningen Airport Eelde incidenteel gebruiken met F-35 gevechtsvliegtuigen en voor maximaal 400 starts en landingen van militaire transportvliegtuigen en helikopters.
Defensie wil de noordelijke luchthaven tijdens grote luchtmachtoefeningen als Ramstein Flag in Leeuwarden, zoals afgelopen voorjaar, gebruiken voor de F-35 om de vliegbasis Leeuwarden enigszins te ontzien. Dat blijkt uit stukken van het ministerie die deze krant heeft ingezien. De luchtmachtbasis raakt anders snel aan het maximum van 2700 vliegbewegingen per jaar.
Groter oefengebied
Defensie wil het oefengebied voor de F-35 in het Noorden niet alleen uitbreiden boven de Noordzee, maar ook boven Friesland, een groot deel van Groningen en de kop van Drenthe. Dat zorgt tijdens internationale NAVO-oefeningen voor een verbinding met het Duitse vlieggebied. Dan is het handig ook Eelde in te zetten voor start- en landingen van NAVO-toestellen.
Een F-35 net voor de landing op Vliegbasis Leeuwarden. Foto: DVHN/Archief
Groningen Airport Eelde wordt ook gezien als uitwijkluchthaven voor jachtvliegtuigen die uit Leeuwarden komen en nu naar Volkel moeten uitwijken als ze niet op Leeuwarden kunnen landen. Dat is de andere Nederlandse F-35 vliegbasis in Noord-Brabant. Volgens Defensie moeten de toestellen daarvoor zoveel extra brandstof meenemen dat ze niet optimaal kunnen oefenen.
Op Eelde worden geen F-35’s permanent gestationeerd. Het kabinet koos vorige maand voor Lelystad Airport als derde vliegbasis voor de jachtvliegtuigen van de luchtmacht. Eelde was daarvoor ook lange tijd in beeld.
F-16 in problemen
Gevechtsvliegtuigen van Defensie mogen nu alleen in noodgevallen op Eelde landen. Dat gebeurde in 2023 twee keer toen F-16’s in problemen kwamen door een haperende brandstoftoevoer en door een botsing met een vogel waarbij de cockpit werd beschadigd. De toestellen uit Volkel konden destijds niet op Leeuwarden terecht, omdat de startbaan werd gerenoveerd.
400 vliegbewegingen
In het bestaande luchthavenbesluit van Eelde staat dat maximaal 400 vliegbewegingen per jaar zijn toegestaan voor militaire les- en transportvliegtuigen en helikopters. Daar is de afgelopen jaren weinig gebruik van gemaakt.
Gezien de veranderende veiligheidstoestand in de wereld, door de toegenomen dreiging vanuit Rusland, denkt Defensie de komende jaren wel geregeld een beroep op Eelde te moeten doen. In het nieuwe luchthavenbesluit, waarover de Tweede Kamer nog een besluit moet nemen, zijn de 400 start- en landingen daarom gehandhaafd.
