De NS-trein van Groningen naar Zwolle is vaak overvol. Foto: Jeroen Jumelet
De provincie Groningen en reizigersvereniging Rover reageren teleurgesteld op het Haagse besluit om de komende tien jaar geen extra treinen te laten rijden tussen Groningen en Zwolle.
Volgens de provincie passen er drie tot vier intercity’s per uur op de spoorlijn Groningen-Zwolle en is daar ook dringend behoefte aan vanwege de drukte in de sneltreinen. Maar het ministerie wil alleen de bestaande treinen van de NS handhaven; twee sneltreinen en twee stoptreinen per uur.
Dat blijkt uit de ontwerpconcessie voor 2025 tot 2033 die het ministerie maandag openbaar heeft gemaakt. Staatssecretaris Vivianne Heijnen wil de treinen op het hoofdrailnet gunnen aan de NS en het ook mogelijk maken dat de NS een spitstarief gaat hanteren. In de stukken zitten ook de toekomstplannen voor de noordelijke spoorlijnen.
De noordelijke provincies en de reizigersvereniging hebben voorafgaand aan die ontwerpconcessie hun wensen kenbaar gemaakt aan het ministerie. ,,Volgens ons lijkt het toevoegen van de derde en vierde Intercity eenvoudig in te passen in de dienstregeling door de vanuit de Randstad eindigende Intercity’s in Lelystad door te laten rijden via Zwolle naar Groningen en omgekeerd’’, bevestigt een woordvoerder van de provincie Groningen. ,,Dit zou een grote verbetering zijn voor de bereikbaarheid van het Noorden en voor de reizigers.’’
‘Hopen toch op extra NS-treinen’
Het ministerie kiest daar niet voor omdat het niet nodig zou zijn, volgens berekeningen in Den Haag. Daar is Groningen het niet mee eens. De provincie bekijkt nu wat er verder tegen gedaan kan worden. ,,We hopen dat de extra intercity’s toch nog in de concessie voor de NS worden opgenomen.’’
Arriva heeft aangeboden de treinen te gaan rijden tussen Zwolle en Groningen en Leeuwarden en spiegelt daarbij meteen een zonnige toekomst voor met extra stations en extra sneltreinen. Dat zouden dan treinen zijn zonder dat er allerlei afspraken worden vastgelegd in een concessie, volgens de zogenoemde ‘open toegang-regeling’.
Daar voelde de provincie niets voor omdat het te veel onzekerheid zou geven. Het ministerie volgt die redenering. Volgens Arriva totaal onnodig, omdat het bedrijf wel degelijk bereid zou zijn afspraken te maken over zaken als een vaste dienstregeling.
Rover heeft graag Arriva
Reizigersvereniging Rover is teleurgesteld over het Haagse besluit maar ook over het afwimpelen van Arriva door de provincie. ,,Vanuit het oogpunt van reizigers is het aanbod van Arriva juist wel interessant’’, zegt Menno Visser van Rover Groningen.
Arriva zelf is ook boos en teleurgesteld. Met de andere commerciële spoorbedrijven verenigd in de FMN (Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland)richt het bedrijf zijn hoop op de Europese Commissie, die juist wil dat er meer marktwerking komt op het Nederlandse spoor. Volgens Rover kan die zaak kansrijk zijn. ,,Dat lijkt voor reizigers dan best positief uit te pakken’’, meent Visser.
In Friesland liggen de spoorplannen totaal anders. Terwijl de sneltreinen vanuit Groningen vaak overvol zitten en dus flink winstgevend zijn, is dat vanuit Leeuwarden veel minder het geval. Bovendien betaalt de provincie Friesland een van de twee stoptreinen die de NS rijdt over dit traject.
Friesland totaal anders
Er lagen eerst plannen om de lijn Zwolle-Leeuwarden te decentraliseren en daar net als bij de regionale lijnen een concessie voor te gunnen aan bedrijven zoals Arriva. Daar was door het ministerie geld voor gereserveerd maar dat is intussen in andere Friese projecten gaan zitten. Het Friese provinciebestuur is blij dat het Rijk bovendien voortaan die kosten voor de ene stoptrein voor zijn rekening neemt.
Er liggen voor de toekomst wel ideeën om Arriva een deel van die lijn te laten rijden en dan ook extra stations te openen in Leeuwarden-zuid, Heerenveen-Thialf en Staphorst. Maar dat zou op zijn vroegst voor na 2033 zijn.
Het ministerie heeft Prorail laten onderzoeken of extra treinen en stations mogelijk zijn in het Noorden. Dat is op zichzelf wel het geval. Maar er moeten wel investeringen worden gedaan van meer dan 100 miljoen euro, laat Prorail weten. Dat zal vooral gaan om de nieuwe stations in Friesland en Staphorst, maar die zijn alleen nodig als Arriva die lijnen gaat rijden. NS wil die extra stations en extra treinen helemaal niet.
