Precies in de as van de Verlengde Nieuwstraat staat een enkele pijler die volgens buurtbewoner en kunstenaar Frank Sciarone een perfecte herinnering aan de oude ringweg is als hij gewoon, zonder poespas, blijft staan. Foto: Corne Sparidaens
Op de valreep van 2024, het jaar waarin de nieuwe Zuidelijke Ringweg van Groningen opengaat, komt een discussie op gang over de oude weg. Blijft daarvan iets te zien? En zo ja: wat?
Vraag beeldend kunstenaar en ontwerper Frank Sciarone en hij weet wel wat er moet blijven staan: een bijna vierkante betonnen pilaar die de oude ringweg van Groningen sinds circa 55 jaar draagt.
Al tientallen jaren naar spijker gekeken voor hij de schoonheid zag
Er is geen mooiere herinnering denkbaar, zegt Sciarone. Als wijkbewoner kan hij het weten, maar hij woonde ook al ruim 20 jaar aan de Meeuwerderbaan - met uitzicht op de pijler- voordat de schoonheid ervan hem opviel.
Frank Sciarone kijkt vanuit zijn huis uit de pijler, maar zag pas na 20 jaar de kunstzinnige waarde ervan tijdens een wandeling in de Oosterpoortwijk. Foto: DvhN
Dat gebeurde tijdens een wandeling in mei 2015, ‘s avonds laat in het donker. „Opeens zag ik die smalle kolom in het licht van een straatlamp. Precies in het midden van de Verlengde Nieuwstraat. Als een spijker. Ik ben hem blijven bestuderen. Alles klopt gewoon aan die pilaar en de plek.”
Zo zag Frank Sciarone de spijlerpijler voor het eerst in mei 2015. Foto: Frank Scriarone
Verhuizing in aantocht
De pijler draagt een deel van het viaduct langs de Meeuwerderbaan. Ringwegbouwer Combinatie Herepoort heeft de voormalige parkeerplaats in gebruik als uitvalsbasis. Het verkeer dat er nu nog hoog overheen raast op viaducten en taluds, verhuist komen jaar naar een tunnel ónder de wijk.
DvhN
Sciarone: „Het is een enkele pilaar met een blok erop voor de dwarsliggers. Hij kraagt niet uit naar dwarsbalken, is zeer charmant en onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de wijk. Het zou fantastisch zijn als hij na de afbraak van het viaduct blijft staan en onderdeel wordt van het Zuiderplantsoen. Gewoon, zoals die nu is -hooguit gezandstraald- en op de huidige plek. Het fundament kan in de grond blijven zitten.”
Een artikel op de website van Platform Gras maakte al een vergelijking met de 55-meter hoge Siegessäule in Berlijn. Je zou de pijler met een beetje fantasie ook kunnen zien als een soort Naald van Cleopatra (zoals de 23 meter hoge obelisk op de Place de la Concorde in Parijs) die herinneringen levend houdt.
Geheugenbalkon staat bij de Hereweg
Sciarone kreeg veel enthousiaste reacties op het idee, maar durft niet te zeggen of zijn suggestie het haalt. „Ik had het al eens eerder gedropt, maar kennelijk niet bij de juiste mensen.”
Aanpak Ring Zuid, Combinatie Herepoort en Kunstpunt Groningen, dat namens de gemeente over kunst op straat gaat, namen Studio LA in de arm om een kunstwerk te ontwerpen voor het toekomstige Zuiderplantsoen dat aan weerszijden van het spoor op de verkeerstunnel komt te liggen.
Studio LA ontwierp eerder het Geheugenbalkon bij de Hereweg. Dat dient als uitkijkplatform over het Zuiderplantsoen en een van ingangen van de verdiepte ligging. Op het platform herinneren een originele vangrail, hergebruikt beton en asfalt aan de oude weg.
Plan: deel viaduct bewaren als overdekte ontmoetingsplek
Aan de andere kant van het plantsoen, bij het Oude Winschoterdiep, wil Studio LA twee brede pijlers van de oude ringweg laten staan en tussenliggende deel overkappen met een opvallend rode daktuin. Het zou de perfecte manier zijn om een nieuwe ontmoetingsplek bij het water te markeren.
Zo moet het Geheugenplantsoen eruit komen te zien. Schets uit mei 2024. Beeld: Aanpak Ring Zuid/ Jimmy Stegeman
Sommige buurtbewoners vinden dat teveel van het ‘goede’. „Zijn we blij dat het viaduct eindelijk verdwijnt, krijgen we dit ervoor terug. Weg ermee!”, hoor je in de wijk. Het is niet duidelijk hoe groot het enthousiasme voor de plannen is. De kogel is volgens Kunstpunt nog niet door de kerk.
Er kwam ook al eens een idee langs om oude betonplaten van de weg plat neer te leggen in het park om straks praktisch te benutten, bijvoorbeeld als zitje of om te skaten.
„Architectenbureaus werken graag met functies. Alles moet tegenwoordig praktisch zijn, maar dat hoeft natuurlijk niet”, zegt hij. „Gewoon mooi zijn, mag toch ook? Dat heeft deze smalle pijler in zich. Die ene kolom. Dat is ‘m gewoon. Helemaal goed van proporties, trots en bescheiden. Volgens de Dikke Van Dale kan ‘monumentaal’ zich ook in kleine dingen manifesteren. Dat zie je hier.”
