Ruslandexpert Hans van Koningsbrugge. Foto: Corné Sparidaens
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft elke zaterdag zijn commentaar op de oorlog in Oekraïne. Vandaag (de uitgestelde) aflevering 181.
„Het was ongekend wat er zich vrijdag in de Oval Office in het Witte Huis afspeelde. Zelensky is voor het oog van de wereld door Trump en JD Vance schaamteloos vernederd. We zagen een narcist die in zijn ogen niet genoeg door Zelensky wordt bewonderd. Hij was zogenaamd niet dankbaar, terwijl hij Amerika en zijn leiders volgens factcheckers meer dan dertig keer bedankte. Maar het is nooit genoeg.
De gevolgen zijn groot, voor zowel Oekraïne als Europa. Zelensky gaat geen excuses aan Trump aanbieden. Wel probeert hij Amerika aan boord te houden. Oekraïne zal onverdroten doorgaan met zichzelf tegen Rusland te verdedigen.
‘De vrije wereld heeft een nieuwe leider nodig’
De vraag is nu: gaat Europa door met het steunen van Oekraïne of laat het Zelensky vallen? Vooralsnog zijn de Europese leiders op een enkeling na achter hem gaan staan. De beste reactie kwam van de Estse vicevoorzitter van de Europese Commissie Kaja Kallas, die zei: ‘De vrije wereld heeft een nieuwe leider nodig’. Met iemand die zo onberekenbaar en zot is als Trump kun je niet samenwerken. Je kunt je ook afvragen of Amerika nog wel tot de vrije wereld behoort.
Europa kan zich niet langer verschuilen achter Amerika. Artikel 5 van de NAVO ligt aan het infuus. Stel dat Estland wordt aangevallen, dan valt te bezien of Amerika het land militair nog te hulp schiet. Ik betwijfel het.
Er zit misschien niks anders op dan een scheiding. Dat betekent dat de Europese landen als de wiedeweerga hun defensie moeten versterken. Het is alle hens aan dek. Er moet snel een besluit komen over de bevroren Russische tegoeden.
‘Een breuk in het Westen’
De koers van Trump gooit de hele wereldorde overhoop. Voor Rusland hoeft het niet positief uit te pakken. China is ernstig in verlegenheid gebracht door de toenadering van Amerika tot Rusland. Xi zit niet te wachten op een Russisch-Amerikaanse alliantie.
Wat zich aftekent is niets minder dan een breuk in het Westen. We weten niet langer wat we aan elkaar hebben. Veel collegae hebben prachtige theorieën over de loop van de geschiedenis, maar soms draait het alleen maar om: kan persoon a door één deur met persoon b? Zo simpel kan het zijn.”
