Ruslandexpert Hans van Koningsbrugge Corné Sparidaens
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft elke zaterdag zijn commentaar op de oorlog in Oekraïne. Vandaag aflevering 180.
„De eerste vredesbesprekingen in Ryad zijn in Moskou juichend ontvangen. Dat Trump suggereerde dat Oekraïne de oorlog was begonnen en dat Zelensky ‘een dictator zonder verkiezingen’ was, daarop werd eveneens getoost. Het klopt helemaal wat Zelensky over hem zei: Trump zit in een Russische desinformatiebubbel. Maar wat de Russen vooral aanspreekt is de dreigende splitsing tussen Europa en Amerika.
In de Russische talkshows werd openlijk verkondigd dat dit de weg vrijmaakt voor een aanval op Europa, want de atomaire paraplu van Amerika valt straks weg. Natuurlijk is dat bluf. De Russen maken zich zo breed mogelijk.
Ook verwachten ze dat het snel vrede is, maar dat kunnen ze vergeten. Oekraïne moet er ook mee instemmen. Dat gaat voorlopig niet gebeuren. Daar komt bij dat de gebeurtenissen van de afgelopen tien dagen de eenheid van Europa versnellen.
‘Trump heeft rekening met Zelensky te vereffenen’
Bij de pro-Russische uitspraken van Trump speelt misschien mee dat zijn zakenimperium in 2008 door een Russische oligarch, die banden had met het Kremlin, van de ondergang is gered. Hij was ook verwikkeld in enkele seksschandalen in Moskou, waarmee hij gechanteerd kan worden. Verder heeft hij Zelensky in 2020 gevraagd een onderzoek in te stellen naar zogenaamde omkooppraktijken van Hunter Biden in Oekraïne. Zelensky heeft dat geweigerd, dus Trump heeft nog een rekening met hem te vereffenen.
Na 1945 dachten Amerikaanse presidenten altijd institutioneel. Ze wilden internationale instellingen als de VN versterken en niet afbreken. Trump denkt transactioneel: voor wat, hoort wat. Hij eist de helft van Oekraïne’s zeldzame metalen, ter waarde van 500 miljard dollar. Dat zou volgens hem evenveel zijn als de totale militaire hulp van Amerika aan Oekraïne. Dat klopt niet. In werkelijkheid bedraagt dat ongeveer 135 miljard dollar. Ook op dit punt heeft hij een blauw oog opgelopen.
‘Situatie Oekraïne niet te zwartgallig afschilderen’
Nu we zijn bekomen van de schrik, moeten we de situatie waarin Oekraïne verkeert ook weer niet te somber afschilderen. Ruim 40 procent van de wapens en munitie dat het land in de oorlog gebruikt, produceert het zelf. Europa kan veel meer leveren dan het tot nu toe heeft gedaan. Als Amerika niet verder wil in de NAVO, dan heeft Europa Oekraïne des te harder nodig als een bolwerk tegen Rusland.”
