Ruslandexpert Hans van Koningsbrugge Foto: Corné Sparidaens
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft elke zaterdag zijn commentaar op de oorlog in Oekraïne. Vandaag aflevering 175.
„Stel dat er dit jaar vrede komt in Oekraïne. Ik acht de kans niet groot, maar we moeten er toch rekening mee houden. Mocht dat gebeuren, dan blijft dat niet zonder repercussies voor Rusland. Sterker nog, het kan weleens tot ernstige gevolgen voor de economie van het land leiden en de positie van Poetin onder druk zetten.
Er zijn in Rusland vier groepen die daarbij van belang zijn. Allereerst de militairen en hun naaste verwanten. Die trekken financieel profijt van de oorlog. Hetzelfde geldt voor de arbeiders, zeker degenen die werkzaam zijn in de wapenindustrie. Er is een groot tekort aan arbeidskrachten in Rusland, dus die worden rijkelijk beloond voor hun inspanningen.
‘De oligarchen betalen de rekening van de oorlog’
Dan hebben we ook nog de oligarchen. Dat is een selecte groep van ettelijke honderden tot duizenden zeer vermogenden. Sinds de invasie worden die door de Russische belastingen flink aangeslagen. Zij betalen de rekening van de oorlog.
We kunnen ook niet voorbijgaan aan de gepensioneerden. Dat is een omvangrijke groep, die het financieel niet breed heeft. Het inkomen van de gepensioneerden kan de inflatie niet bijhouden. Zij hebben veel koopkracht verloren.
Wat gebeurt er met deze groepen na de oorlog?
De soldaten keren terug naar huis. Velen hebben een financiële buffer, maar ze gaan er flink op achteruit. Ze nemen hun trauma’s mee naar huis, met alle gevolgen van dien. Ledigheid, alcoholisme en geweld liggen op de loer.
Veel arbeiders in de wapenindustrie zullen hun baan verliezen. Voor hen geldt hetzelfde. De wapenindustrie zal niet helemaal tot stilstand komen, maar zal lang niet zo intensief draaien als nu.
‘Hun ontevredenheid zal toenemen’
Het lot van de gepensioneerden zal evenmin verbeteren. De economie zal een enorme klap te verduren krijgen. Er zal geen geld beschikbaar zijn om de levensstandaard van deze groep omhoog te krikken. Hun ontevredenheid zal toenemen.
De oligarchen zullen hun investeringen in de wapenindustrie verleggen naar de civiele sector. Maar die omschakeling vergt veel tijd.
Mocht het vrede worden, dan komen er kortom veel krachten vrij in de Russische samenleving waarvan de uitkomst ongewis is. Het volk zal in elk geval het gelag betalen. Alleen daarom al is Poetin meer gebaat bij voorzetting dan bij beëindiging van de oorlog.”
