Door orkaankracht opgestuwde golven beuken op de Dollardijk bij Finsterwolde. Foto: Corn� Sparidaens
Welke soort gras op de Waddenzeedijk is het best bestand tegen extreem weer? Drie Noordelijke waterschappen nemen de proef op de som. Ze willen weten wat de impact is van een zware orkaan die eens in de 3000 jaar voorkomt, en testen vier grasmengsels.
Vrijdagmiddag was in Finsterwolde de aftrap van een serie proeven die eind volgend jaar tot antwoorden en wellicht conclusies leiden. Bij de Carel Coenraadpolder, de Eemshaven en het Friese Oosterbierum vinden de proeven de komende maanden plaats.
Wortellengte van dertig centimeter
Nu nog ligt er op de circa 120 kilometer lange Waddenzeedijk tussen Nieuwe Statenzijl en Harlingen een soort gras met een gemiddelde wortellengte van 10 tot 15 centimeter. De waterschappen Hunze en Aa’s, Noorderzijlvest en Wetterskip Fryslân streven naar een wortellengte van dertig centimeter.
,,Een langere wortel houdt de klei beter bij elkaar en dat komt de sterkte en dus de veiligheid en stabiliteit ten goede”, stellen Marco Veendorp en Henk van Norel van waterschap Hunze en Aa’s.
Henk van Norel, waterschap Hunze en Aa's. Foto: Corn� Sparidaens
Onderzoek naar de sterkte van dijken bij extreem weer is belangrijk, meent Martijn van Mensvoort, dagelijks bestuurder van waterschap Hunze en Aa’s. ,,De normale Nederlander denkt vaak dat is een bult waarop schapen lopen, maar zo simpel is het niet.”
Huis-tuin-en-keukenstormen
Van ‘gewone huis-tuin-en-keukenstormen is bekend dat deze nauwelijks schade aanrichten. Maar de waterschappen willen weten hoe het gras zich gedraagt bij extreem weer. Daarvoor wordt de golfsimulator ingezet.
Of het weer dat wordt nagebootst ooit gaat voorkomen is de vraag. ,,Als wat hier wordt nagebootst echt gebeurt, moeten we met z’n allen vluchten naar de Hondsrug”, zegt Erik Joling van waterschap Hunze en Aa’s.
Maar het beuken van de golven op de dijk is in ieder geval een spectaculair gezicht. Het water stort met een enorme kracht en snelheid in de kweldersloot.
Op de Dollarddijk bij de Carel Coenraadpolder is vrijdag een proef van start gegaan om de sterkte van verschillende soorten gras op de dijk te testen. Een grote golfsimulator op de dijk bootst dan een orkaan na om te zien welk grasmensgel het best bestand is tegen extreme golven. Foto: Corn� Sparidaens
Acuut ingrijpen
Het continu monitoren van de zeedijken vindt regelmatig plaats, maar uit een eerder onderzoek is gebleken dat de dijken met het huidige gras niet meer voldoen aan de normen. Of dat acuut ingrijpen vereist? Veendorp en Van Norel zeggen van niet. ,,Tot dusver hebben stormen geen noemenswaardige schade aangericht.”
Desondanks wordt met het oog op de toekomst, stijging van de waterspiegel en klimaatverandering, onderzoek gedaan naar grassoorten die nog beter bestand zijn tegen extreme weersinvloeden. Niet alleen bij extreem weer, maar ook bij droogte.
Voor het onderzoek zijn op de dijk vier proefvakken uitgelegd en ingezaaid met diverse grassoorten vermengd met kruiden. Vijf jaar geleden zijn de vakken ingezaaid. ,,Dat komt ook de biodiversiteit ten goede. Meer bloemen en kruiden lokken bijen en insecten”, zegt Van Norel.
Een metershoge gele silo, gevuld met 5000 liter zoetwater staat op de dijk bij de Dollard. Hiermee worden golven met stormkracht nagebootst om inzicht te krijgen in de sterkte van verschillende soorten gras.
Het nagebootste ‘natuurgeweld’ produceert maximaal drie meter hoge golven en vier verschillende stormscenario’s. Twee dagen van proefdraaien zijn voorbij en van schade is geen sprake.
Wat het effect op de grasdeken is wordt na de proeven in de twee Noordelijke provincies geanalyseerd. ,,Het is een simpel onderzoek, qua uitvoering. Het luikje gaat open en dan komt het water eraan. Wij zijn vooral nieuwsgierig naar het effect van water op het gras van de dijk.”
Goedkoper en sneller aanleg van dijken met alleen gras
Het onderzoek kan er toe leiden dat dijken in de toekomst op de kruin niet meer met asfalt of stenen worden bedekt. ,,Dat scheelt enorme kosten”, weet Veendorp. ,,Zo’n nieuwe grasdeken is ook nog eens natuurlijker en kan sneller en goedkoper worden aangelegd.”
Eind februari van het komend jaar is de afronding van de proef. Die laatste sessie vindt plaats in de Eemshaven. Daarna wordt data verzameld. Volgend jaar herfst worden de resultaten bekend.
De conclusies kunnen van belang zijn voor de gehele Nederlandse kustlijn, maar ook voor de dijken in Duitsland en Denemarken.
