Ruslanddeskundige Hans van Koningsbrugge. Foto: Peter Wassing
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft elke zaterdag zijn commentaar op de oorlog in Oekraïne. Vandaag aflevering 126.
,,Het ontslag van Valeri Zaloezjny, de opperbevelhebber van het Oekraïense leger, zat er aan te komen. Zes weken geleden verspreidde een partijlid van Zelensky praatjes over hem, bijvoorbeeld dat hij een dronkaard is. Als het niet met instemming van bovenaf was gebeurd, had die vrouw dat nooit durven zeggen. Dus toen was er al een soort roddelcampagne aan de gang om hem zwart te maken.
De irritatie is een poos terug begonnen met een interview waarin Zaloezjny beweerde dat er een patstelling is aan het front. Zelensky, die naar buiten toe optimisme wil uitstralen, weersprak dat.
Ik denk dat Zelensky het niet kan hebben dat Zaloezjny politieke ambities heeft. Er wordt gespeculeerd dat hij zich kandidaat wil stellen voor het presidentschap. Hij is erg populair, niet alleen onder officieren, ook onder de bevolking.
‘Het is een ordinaire machtsstrijd’
Een ander onderling conflict ging over de mobilisatie. Zaloezjny eiste een half miljoen soldaten extra. Dat vond Zelensky aan de hoge kant. Er is toen besloten de mobilisatieleeftijd terug te brengen van 27 tot 25 jaar. Zaloezjny had daarmee wat gewonnen, maar kennelijk wilde Zelensky dat offer toen nog wel brengen.
Eigenlijk is het een ordinaire machtsstrijd. Het is ook een ontzettend slechte timing, want het Oekraïense leger zit in het defensief. De opvolger van Zaloezjny, generaal Oleksandr Syrsky, heeft als commandant van de landstrijdkrachten veel minder militaire successen op zijn naam staan dan zijn voorganger.
‘Zelensky demonstreert onenigheid in de top’
Het is een ongelukkige zet. Het gebeurt juist op het moment dat het Amerikaanse Congres aarzelt over het toekennen van een miljardensteun aan Oekraïne. De Republikeinen hebben hun bedenkingen. Wat Zelensky nu demonstreert is onenigheid in de top. Dat is geen actie waarmee hij de Republikeinen over de streep zal trekken.
Zelensky kan ook autoritair zijn, weten we uit de biografie die over hem is geschreven. Misschien is dat tijdens een oorlog ook wel nodig, maar een sterke leider moet ook uitblinkers in zijn naaste omgeving kunnen dulden. Gezamenlijk hebben ze twee jaar een zware oorlog doorstaan en dan wordt de opperbevelhebber zomaar uit politieke overwegingen gedropt. Dat is onverstandig. Zelensky had de rijen gesloten moeten houden.’’
