Ommelander musea vrezen overrompeling door Museum aan de A in Groningen. 'We hebben genoeg aan onze eigen exposities'

Directe aanleiding voor de wrevel is het project 80 jaar vrijheid Groningen. De provinciale musea is gevraagd daaraan mee te doen. ,,Onze collectie is daar helemaal niet op ingericht. Bovendien hebben we ons eigen tentoonstellingsbeleid. Daar hebben we het al druk genoeg mee”, zegt directeur Monique Spaltman van Museum Borg Verhildersum.

Ze krijgt bijval van onder anderen Cynthia Heinen, directeur van Museum Stad Appingedam en MuzeeAquarium Delfzijl en van Stijn van Genuchten van Openluchtmuseum Het Hoogeland in Warffum. Dan blijkt dat het niet alleen om dit ene project gaat. Van Genuchten: ,,Voor ons gevoel is het startpunt van het nieuwe museum verkeerd gekozen. In plaats dat het ons benadert voor zijn projecten, zou het zich in de basis bij de onze kunnen aansluiten. Wat doen jullie, dan haken wij aan.”

Cynthia Heinen: ,,We willen graag samenwerken, maar nu dat zoals het nu gaat dreigt Museum aan de A onder onze duiven te schieten. Ik snap het wel, in de missie staat het een museum is voor Stad en Ommelanden, dus ook voor de provincie. Maar wij vrezen dat het publiek zich straks helemaal kan richten op het nieuwe museum, daar veel geschiedenis over de provincie aangeboden krijgt, waarna een bezoek aan ook nog onze musea minder voor de hand ligt. Daar komt nog bij dat ik helemaal geen tijd heb voor het verlangde brainstormen over de toekomst. Ik heb mijn handen al vol aan onze eigen musea.”

Museum aan de A in de Brugstraat in de stad was eerder het Scheepvaartmuseum, maar richt zich nu op de geschiedenis als geheel. Veel scheepvaartobjecten zijn al geschonken aan andere musea in het Noorden, of worden dat nog.

Nicolette Bartelink is nu bijna twee jaar directeur van het museum. Ze schrikt van het geluid uit de regio. ,,Ik heb dit ook nog niet eerder gehoord. Het is helemaal niet onze bedoeling om de andere musea te overvleugelen. We willen juist heel graag samenwerken. Via ons mensen te attenderen op wat in de provinciale musea te beleven is.” Haar museum wordt mede ondersteund door de provincie, logisch dat die niet alleen de stad vertegenwoordigd wil zien in de activiteiten, zegt ze. ,,Maar ik vind het jammer dat het nu zo wordt ervaren. Natuurlijk is dat niet onze opzet.”

Namens de provincie is historica Sanne Meijer, gespecialiseerd in de Groningse geschiedenis, aangesteld om het 80 jaar vrijheid-project te coördineren en mee te denken over de toekomst van het museum. ,,Heel vervelend dat die musea het gevoel hebben dat ze iets krijgen opgelegd en tegelijkertijd jammer dat dit niet direct tegen ons is gezegd. Je hóéft ook helemaal niet mee te doen aan het Vrijheid-project. Veel andere van de honderd musea in de provincie doen dat juist wel.”

Ze toont een inderdaad lang lijstje, met onder meer het Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen (OVCG), GRID, Synagoge Groningen (stad Groningen), Landgoed Fraeylemaborg (Slochteren), Museum Nienoord (Leek), Het Behouden Blik (Uithuizermeeden) en de Stichting Oude Groninger Kerken. ,,Het loopt goed.”

Van onder de duiven schieten en ‘inpikken’ van bezoek zal geen sprake zijn, is haar overtuiging. ,,Dat is exact wat we niet beogen. We willen dat mensen die naar Museum aan de A komen nieuwsgierig worden gemaakt naar al het moois dat elders in Groningen te zien is. Om zich daar dan te verdiepen in bijvoorbeeld de borgen en het veen.”

Geen eindpunt maar startpunt dus. Toch is de weerstand tegen Museum aan de A in de nu gekozen vorm niet nieuw. Directeur Hendrik Hachmer van het Veenkoloniaal Museum in Veendam stelde bijna drie jaar geleden in een opiniestuk in deze krant dat de nieuwe formule een miskenning was van wat de musea in de Ommelanden al lang deden: onderling samenwerken en volop bruiklenen uitwisselen. Hij pleitte voor een Hanzemuseum in Groningen, puur gericht op de geschiedenis van de stad met de overige Hanzesteden.