Gerrit Voerman, hoogleraar Nederlandse politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Foto: Jan Willem van Vliet
Het kabinet is gevallen. Nieuwe verkiezingen liggen in het verschiet. Maar is dat per se nodig? Kan er niet een nieuwe coalitie gevormd worden op basis van de verkiezingsuitslag van november 2023? We vragen het hoogleraar Gerrit Voerman.
,,In theorie is het mogelijk”, zegt Gerrit Voerman. Maar de emeritus hoogleraar en oud-directeur van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen van de Rijksuniversiteit Groningen ziet het niet zo snel gebeuren. ,,In de jaren zestig is de ongeschreven regel ingevoerd dat er nieuwe verkiezingen komen als het kabinet is gevallen.”
Dat was een reactie om de drie kabinetten die destijds waren gevormd op basis van één verkiezingsuitslag, die van 1963, vertelt Voerman. ,,De kabinetten Marijnen, Cals en Zijlstra. Daarna is het staande praktijk geworden om na een breuk vervroegde verkiezingen te organiseren. Er kan natuurlijk nog gelijmd worden, maar dat zie ik in dit geval niet zo snel gebeuren.”
Enorme ommekeer
NSC en BBB zullen weinig behoefte hebben aan nieuwe verkiezingen, zegt Voerman. ,,Maar ik denk dat GroenLinks-PvdA juist wel nieuwe verkiezingen wil, net als het CDA.” Los daarvan ziet Voerman ook niet zo snel welke partijen zo’n nieuwe coalitie zouden moeten vormen, op basis van de verkiezingsuitslag van november 2023.
,,Voor de VVD zou een coalitie met GroenLinks-PvdA een enorme ommekeer zijn, vergeleken met het huidige kabinet”, zegt Voerman. ,,En zonder die partijen zie ik het niet gebeuren.”
Vervroegde verkiezingen dus, er zit niks anders op. Voerman: ,,De kiezer moet spreken.”