Windpark N33 bij Meeden gezien vanuit Zuidbroek. Foto: Jilmer Postma
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) stopt 1,79 miljoen euro in een gebiedsfonds Windpark N33. Daarmee erkent het rijk dat er ‘dingen mis zijn gegaan’. ,,Het is een gebaar van goed wil’’.
Dat zegt Adriaan Hoogendoorn, burgemeester van Midden-Groningen. Met de gemeenten Veendam en Oldambt hamerde Midden-Groningen op compensatie voor de omwonenden van Windpark N33 bij Meeden. De 35 turbines zijn neergezet bij Meeden, Veendam en Wildervank. Bezwaren en voorstellen van omwonenden zijn van tafel geveegd.
Omwonenden ervaren veel hinder door het windpark. Niet alleen domineren de turbines het landschap, veel inwoners zeggen ook fysieke en mentale klachten te hebben zoals slapeloosheid en geluidsoverlast. Het vertrouwen in de democratie kreeg een flinke knauw toen het rijk met de Crisis- en herstelwet in de hand en zonder de gebruikelijke mogelijkheden voor inspraak het windpark erdoor drukte.
Rechtvaardigheid voor hoge prijs omwonenden
Dat het rijk over de brug komt met geld, moet als erkenning worden gezien voor dit leed, stelt Hoogendoorn. Het moet ervoor zorgen dat omwonenden iets terug krijgen in ruil voor de windmolens. Zij ‘betalen’ in verhouding een hoge prijs voor de verduurzaming, aldus de gemeente. Dat inwoners er nu wel iets voor terugkrijgen moet het rechtvaardigheidsgevoel enigszins rechttrekken.
Het geld is niet automatisch verstrekt. De drie gemeenten moesten laten zien dat ze zelf ook extra hadden geïnvesteerd in het leefbaar houden van het gebied.
Het rijk had het liefst gezien dat ook de provincie Groningen zou meebetalen. Net zoals de provincie Drenthe die wel een bijdrage wilde leveren aan het fonds dat gekoppeld is aan Windpark Drentse Monden en Oostermoer, zegt Hoogendoorn. Groningen wilde dat niet, terwijl ook zij een grote rol hebben gespeeld bij de ontwikkeling van Windpark N33. ,,Er is heel lang overleg gevoerd’’, zegt wethouder Peter Verschuren (SP). De eerste inzet van het rijk was zo’n 1,6 miljoen euro. Maar dat bedrag hebben de gemeenten dus nog wat weten op te krikken.
Ook exploitanten N33 doen duit in de zak
Behalve het ministerie leveren ook de eigenaren van de windmolens een bijdrage. Dat is gekoppeld aan het opgestelde vermogen en de hoeveelheid energie die geproduceerd wordt, aldus de gemeente. In euro’s gaat het om jaarlijks 1,5 ton voor de periode dat de windmolens er staan, aldus Hoogendoorn. Met de grondeigenaren die windmolens op hun perceel hebben, wordt gesproken over een eventuele aanvullende bijdrage.
Het totale bedrag komt in een gebiedsfonds terecht. De beheerders van dat fonds mogen zelf bepalen waaraan het geld wordt uitgegeven. Het doel van het fonds is de leefbaarheid te versterken. Dat kan op verschillende manieren. Ook de gemeenten en provincie zullen ‘fors in infrastructuur, leefbaarheid en sociale structuur’ investeren.
Is dat geld niet heel snel op? Het is meer dan een symbolisch bedrag, zegt Hoogendoorn. ,,Je kunt daar voor onze inwoners een heleboel mooie dingen mee doen.’’
Reactie EZK
Rob Jetten, Minister voor Klimaat en Energie: ,,De energietransitie stelt ons voor dilemma’s. We moeten in hoog tempo meer duurzame energie opwekken. Tegelijkertijd zie ik ook dat dat noodzakelijke tempo op sommige plekken lokaal tot onrust leidt of al heeft geleid, zoals in de omgeving van windpark N33 Om die reden heb ik besloten om bij hoge uitzondering een Rijksbijdrage van 1,79 miljoen euro te storten in het gebiedsfonds van Windpark N33. Dit geld kan naar eigen inzicht worden ingezet, bijvoorbeeld om de leefbaarheid en duurzaamheid in de omgeving van het windpark te verbeteren.
