Ons eigen Lampedusa, zo noemde burgemeester Koen Schuiling van Groningen het opvangcentrum voor asielzoekers in Ter Apel. ,,Respect voor Schuiling dat hij dit zo durft op te pakken.’‘
Dat Koen Schuiling stevig aan de bel getrokken heeft over de nachtopvang voor asielzoekers in Ter Apel, waardeert ze. ,,Ik hoop dat het zoden aan de dijk zet. Wij maken al sinds november 2019 duidelijk dat we krap in onze capaciteit zitten’’, zegt woordvoerder Jacqueline Engbers van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
Ja, zegt ze, de situatie is schrijnend en nijpend. ,,Mensen hebben geen privacy, een bed is het enige wat ze hebben. Ze kleden zich om op de wc of in de douche.’’
‘Ons eigen Lampedusa’
Maar ‘ons eigen Lampedusa’? Dat Italiaans eilandje, kleiner dan Schiermonnikoog? Duizenden en duizenden vluchtelingen uit Noord-Afrika maken per boot de oversteek naar Europa en komen op Lampedusa aan land.
Directeur John van Tilborg van Stichting Inlia (Internationaal Netwerk van Lokale Initiatieven met Asielzoekers) was enkele malen op Lampedusa, drie jaar geleden voor het laatst. Hij snapt de vergelijking die Schuiling heeft gemaakt, hij juicht het toe dat de burgemeester van Groningen zich duidelijk heeft uitgesproken over de situatie in Ter Apel.
John van Tilborg Foto: Jaspar Moulijn
Rampeiland
,,Ik vind hem een geweldige burgemeester, ik heb er respect voor dat hij dit zo durft op te pakken. Hij creëert landelijke aandacht voor het overvolle Ter Apel en dat is nodig ook. Ik spreek dagelijks met mensen die in Ter Apel werken en zij vinden het niet meer verantwoord qua veiligheid, hygiëne en humaniteit’’, zegt Van Tilborg.
Dat de vergelijking met Lampedusa eraan te pas moet komen om mensen wakker te schudden, vindt hij abnormaal. Maar tegelijkertijd snijdt het hout, zegt hij. ,,Lampedusa heeft een naam als een ellende-eiland, als land van misère. Ik heb daar graven, scheepswrakken, lijken gezien. Van de alleenreizende vrouwen was er onderweg niet één niet misbruikt. Lampedusa is een rampeiland, met geen pen te beschrijven.’’
Met eretitel
Maar tegelijkertijd draagt Lampedusa volgens Van Tilborg een eretitel. ,,In Lampedusa wordt de vluchtelingen méér de helpende hand toegestoken door bewoners en het lokale bestuur dan hier. Zij hebben Rome weten te bewegen om de vluchtelingen met open armen te ontvangen en om doorstroom naar de rest van het land te bewerkstelligen. Precies waaraan het hier ontbreekt.’’
Volgens Van Tilborg werden vluchtelingen op Lampedusa in eerste instantie ook aan hun lot overgelaten. ,,Een arts en het eilandbestuur hebben op de trom geroffeld, net als Schuiling nu doet.’’
Ter Apel is bewust gekozen
Lampedusa is als eiland nog veel verder verwijderd van God en iedereen dan Ter Apel. Toch denkt Van Tilborg dat Den Haag de centrale opvang van asielzoekers bewust in een uithoek heeft neergezet. Ter Apel als ontmoedigingslocatie. Hij pleit ervoor om drie extra Ter Apels verspreid over Nederland te openen, om de doorstroom van asielzoekers te bevorderen.
Schuiling ondertussen heeft veel instemmende reacties ontvangen op zijn interview in Binnenlands Bestuur, waarin hij de bewuste vergelijking trok. ,,Hij heeft een podium gepakt om bestuurlijk Nederland te doordringen van de ernst van de situatie. Je krijgt toch het gevoel dat Ter Apel een ver-van-je-bedshow is voor Den Haag’’, zegt Schuilings woordvoerder Hans Coenraads. Schuiling is overigens nooit op Lampedusa geweest, hij trok de vergelijking op basis van beelden en verhalen uit de media.