Extra politiebewaking voor de Joodse scholengemeenschap Maimonides in Amsterdam.
Hoewel geen sprake is van ’verhoogde dreiging’ richting Joodse personen en objecten, is er binnen de Joodse gemeenschap wel een verhoogd gevoel van onveiligheid. Joodse organisaties nemen het zekere voor het onzekere. Met als gevolg de sluiting van een school, het schrappen van een stille tocht ter herdenking van de Kristallnacht en het anoniem versturen van een Joods weekblad.
Nationaal terrorismebestrijder NCTV meldt dat er in Nederland ondanks de spanningen sinds 7 oktober geen hogere dreiging is voor aanslagen of ordeverstoringen. Toch overheerst voorzichtigheid. Op de door Hamas uitgeroepen ’Dag van woede’ twee weken geleden, sloten drie orthodox-Joodse scholen in Amsterdam de deuren. Deze week handhaaft de basis- en middelbare school Cheider dat. De kinderen blijven thuis.
Hakenkruis
Dat is niet de enige maatregel. Het Joodse weekblad NIW heeft besloten de uitgave vanaf komende vrijdag in neutrale wikkels te versturen naar de abonnees. Al eerder kregen lezers hun NIW soms verscheurd of voorzien van een hakenkruis of de tekst ‘kutjood’ op de mat, maar hoofdredacteur Esther Voet heeft zich altijd verzet tegen het afschaffen van doorzichtige folie om het blad.
Nu is zij dus van gedachten veranderd. Voet: „We zijn trotse Joden, maar intussen is de angst en de onrust in de gemeenschap zo groot dat we voor het eerst in ons bestaan het NIW discreet en anoniem moeten versturen. Diverse abonnees willen niet dat bekend wordt dat zij Joden zijn.”
Directeur Geert Volders van de Groningse synagoge.
In Groningen besloot de organisatie van de jaarlijkse herdenking van de Kristallnacht de stille tocht door de stad uit het programma te schrappen. Geert Volders, directeur van de synagoge, spreekt van een ‘enorm dilemma’. „Dit is een herdenking, geen demonstratie, maar dat kan anders uitgelegd worden. Wij wilden van onze vrijwilligers niet vragen de verantwoordelijkheid te nemen voor de veiligheid van de deelnemers aan de stille tocht.”
Toch voelt het voor Volders als ’buigen voor agressie’. ,,Deze beslissing was een worsteling voor het comité. Uiteindelijk heeft de veiligheid van deelnemers en vrijwilligers de doorslag gegeven.’’
Wie wel de Kristallnacht-lezing op 5 november door Manja Pach in de Groningse synagoge wil bijwonen, moet zich vooraf aanmelden. De organisatie neemt geen risico; een spontaan bezoekje is niet mogelijk.
Niet iedereen is enthousiast over de preventieve maatregelen. Binnen de Joodse gemeenschap zijn de schoolsluitingen omstreden bij ouders, die bang zijn dat het Cheider onnodig als doelwit in de schijnwerpers komt te staan.
De Nederlandse hoogleraar sociologie Ruud Koopmans, verbonden aan de Humboldt-Universiteit in Berlijn, ziet een groot verschil tussen hoe Duitsland en Nederland hiermee omgaan. „Geen Israëlische vlaggen ophangen, afgelastingen, je geeft toe aan intimidatie voordat die heeft plaatsgevonden”, zegt hij.
Femke Halsema
„In Duitsland zou het afblazen van een Holocaust-herdenking onbestaanbaar zijn. Goed, de Joodse voetbalclub Makkabi speelt al weken niet meer. Toch is de politieke reactie hier heel anders. In Berlijn werd de Israëlische vlag op de Brandenburger Tor geprojecteerd. Petje af voor Femke Halsema die de vlag liet hijsen op het stadhuis. Ze laat zien hoe lafhartig andere burgemeesters zijn.”
De NCTV (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid) zegt dat er ’geen reden is om het dreigingsniveau te verhogen’ voor Joden en Joodse objecten in Nederland. „Wel zijn we extra alert en nemen we zo nodig extra zichtbare en onzichtbare veiligheidsmaatregelen”, aldus een woordvoerster van de NCTV die nauw contact onderhoudt met de gemeenten.
Ook het Centraal Joods Overleg (CJO) is ervan op de hoogte dat er geen concrete verhoogde dreiging is, zegt vicevoorzitter Hans Weijel. Het CJO staat in nauw contact met gemeenten. „Maar dat neemt het gevoel van onveiligheid binnen de Joodse gemeenschap niet weg” zegt hij.
Hitlergroet
Weijel somt op: ,,Ik zie net een filmpje voorbij komen van mensen met de Israëlische vlag die in Rotterdam fysiek worden aangevallen. Auto’s met Palestina-vlaggen die rijden door Amsterdamse wijken waar veel Joden wonen. Antisemitische teksten waar het internet vol mee staat. Joodse kinderen die op school van klasgenootjes de Hitlergroet krijgen. Geen wonder dat Joden zich geïntimideerd voelen.’’
Zelfs niet-Joden krijgen met bedreigingen te maken. Wahhab Hassoo, die zich inzet voor de door IS vervolgde Yezidi’s, zou samen met de Joodse Emmy Drop-Menko komend weekend een lezing geven in kamp Westerbork. Maar na bedreigingen aan het adres van hem en van zijn familie, is de lezing geschrapt. De bedreigingen hadden met de oorlog in Israël te maken, laat hij weten. „Maar daar heb ik niets mee te maken. Ik kom er niet vandaan en Emmy ook niet, die is Nederlandse. Het is te triest voor woorden.”
