Fleur Gräper, hier als mede-schrijver van het verkiezingsprogramma van haar partij met lijsttrekker Rob Jetten (rechts) en staatssecretaris Hans Vijlbrief, is al jaren een toonaangevende D66'er. Foto: ANP/Remko de Waal
‘Ik wil de eerste vrouwelijke minister-president worden’. Dat was de kop boven het eerste interview van Fleur Gräper met Dagblad van het Noorden. Dat de Groningse oud-gedeputeerde aantreedt als staatssecretaris in Den Haag hoeft niemand te verbazen. Hooguit de timing en tijdelijkheid van haar nieuwe post in het demissionaire kabinet.
Dik twintig jaar geleden maakte Fleur Gräper al geen enkel geheim van haar ambities. Minister-president worden wilde ze al op haar twaalfde. En of ze die droom inmiddels uit haar hoofd had gezet toen ze in 2003 voor het eerst de kar trok als D66-lijsttrekker voor de Provinciale Statenverkiezingen? „Nee hoor, dat wil ik nog steeds.”
Ambitieus, vasthoudend, gedreven, hardwerkend: dat zijn de eigenschappen die Fleur Gräper in het leven hebben gebracht op de plekken waar ze wilde wezen.
In de Groninger Staten op haar vijfentwintigste, binnen drie jaar fractievoorzitter en direct daarna ook lijsttrekker, vervolgens driftig voortbouwend aan haar netwerk en cv als D66-fractiemedewerker in het Europarlement, landelijk campagneleider op het partijbureau en vervolgens landelijk partijvoorzitter, om uiteindelijk acht jaar lang als Gronings gedeputeerde haar tanden te zetten in hoofdpijndossiers als de aanleg van de nieuwe zuidelijke ringweg rond de stad.
Behendig bestuurder met uitputtende dossierkennis en dito woordenstroom
In die functie ontwikkelde ze zich tot een behendig bestuurder die met een uitputtende dossierkennis en dito woordenstroom dingen gedaan kreeg. Oók in Den Haag waar ze de deur plat lobbyde. Wat daarna de volgende stap zou zijn? „Geen idee”, zei ze april vorig jaar in een afscheidsinterview met deze krant. „Veel bijslapen, denk ik. En dan gaan we eens kijken wat er allemaal verder nog in de wereld te krijgen is.”
Wie haar een beetje kent, wist dat die denkpauze nooit heel lang kon duren. Een nieuwe bijbaan als voorzitter van de Raad van Toezicht van het Groninger Landschap was vorige maand al een indicatie dat ze inmiddels wel voldoende was bijgeslapen. Haar aanstaande benoeming tot demissionair staatssecretaris voor Cultuur en Media onderstreept dat ze haar doelen nog altijd hoog stelt.
Dat haar weg naar Den Haag leidt, wekt weinig verbazing. Daar werd eigenlijk al veel eerder rekening mee gehouden in en rond het provinciehuis aan het Martinikerkhof. Gräper (49) geldt al jaren als een invloedrijk D66’er, met haar verleden als partijvoorzitter en andere bestuurlijke werk. Vorig jaar schreef ze nog mee aan het partijprogramma voor de Kamerverkiezingen. Ook de zware inzet van D66 en met name staatssecretaris Hans Vijlbrief op het Gronings gasdossier staat niet los van de stevige vinger van Gräper in de landelijke D66-pap.
Ring Zuid hield haar langer in Groningen dan verwacht aan Martinikerkhof
Hooguit de timing en tijdelijkheid van haar staatssecretariaat verrast. Dat het er niet eerder van kwam, hangt nauw samen met dat hoofdpijndossier van de Ring Zuid, dat enerzijds drukte op haar profiel in de partij en haar anderzijds in Groningen hield omdat ze dat miljardenproject goed wilde afronden. Met het akkoord dat ze kort voor haar afscheid sloot met Den Haag over een extra injectie van 40 miljoen, lijkt dat nu geregeld.
Gezien het zetelverlies van D66 bij de Kamerverkiezingen lijkt een lang verblijf in het regeringscentrum er niet in te zitten. Ook als Wilders’ PVV er niet in slaagt een kabinet te smeden met Omtzigts NSC, de BBB en VVD, is het niet waarschijnlijk dat haar partij in wat voor alternatief dan ook zal aantreden. Dus is Gräpers klus hoe dan ook tijdelijk. Terwijl ze er toch niet de persoon naar is om alleen op de tent te passen.
Op de portefeuille Cultuur en Media is ze inmiddels de derde D66’er die het roer in handen heeft in deze kabinetsperiode. Volgens het ANP zou ze het nog lastig kunnen krijgen over met name de publieke omroep, waarvoor Wilders het liefst de geldkraan zou dichtdraaien. Het is echter de vraag of de PVV’er daar nog voor de vorming van zijn gedroomde coalitie werk van maakt en aldus de (in)formatiegesprekken onder druk gaat zetten.
Invalbeurt is investering in partij, zichzelf en misschien ook Groningen
Waarschijnlijk moet Gräpers invalbeurt dan ook worden gezien als een investering, zowel in de partij (die nu de ene na de andere topkracht ziet vertrekken naar een functie elders) als in zichzelf. Zo’n kabinetspost (de eerste Groningse sinds het kortstondige ministerschap van haar gewezen collega-gedeputeerde Henk Staghouwer op Landbouw) staat nooit verkeerd op een toch al glanzend cv. En mogelijk wordt het ook nog profijtelijk voor Groningen. Want dat dit niet het eindpunt in haar loopbaan wordt, staat sowieso vast.