Piet Adema, minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, staat de pers te woord na afloop van de voortzetting van het overleg over het landbouwakkoord. ANP SEM VAN DER WAL Foto: Sem van der Wal
Het Landbouwakkoord is geklapt na het opstappen van de LTO. Het vleugellamme kabinet wil nu zelf maatregelen nemen, maar daarbij dreigt een nieuwe confrontatie met de boeren.
Het leidt tot grote onzekerheid in de college-onderhandelingen in de provincies Groningen en Drenthe en bij de honderden kleine boeren in het Noorden zonder vergunning, de PAS-melders. Maar dat zijn misschien nog wel de minst ernstige zorgen.
Sjaak van der Tak van de LTO stapte dinsdagavond uit de onderhandelingen omdat er in de ogen van de grootste boerenorganisatie steeds maar nieuwe eisen werden gesteld door de overheid. Andere landbouworganisaties zoals de jonge boeren van het NAJK onder voorzitterschap van Roy Meijer uit Witteveen wilden woensdagochtend nog wel even aanschuiven, maar lieten meteen erop weten dat verder praten zonder grote broer LTO geen zin had.
Dreiging van acties
Het mislukken van het overleg zat er al deze lange maanden van onderhandelen al aan te komen. De dreiging van nieuwe trekkeracties en omgekeerde vlaggen hangt steeds in de lucht. Het kabinet was door het rapport van Johan Remkes eigenlijk gedwongen om de onderhandelingen over het Landbouwakkoord aan te gaan, maar is intern verdeeld. Maar de boeren ook.
Naast de stikstofuitstoot komen er meer maatregelen op de landbouw af, over schoon water en schone grond. Veel boeren willen misschien wel meer doen voor de natuur maar dan moet duidelijker worden wat daar tegenover staat. De landbouworganisaties zijn wantrouwend richting de overheid.
Drie partijen in het kabinet, VVD, CDA en CU, willen geen verplichte maatregelen tegen veehouders die te veel stikstof uitstoten. Met de monsterzege van de BoerBurgerBeweging in de provinciale verkiezingen gaan de provincies ook geen strenge maatregelen doorvoeren.
Teleurstelling
De Friese ChristenUnie-minister Piet Adema hield al die tien maanden de moed erin maar deed woensdag geen moeite zijn teleurstelling te verbergen. Het kabinet praat vrijdag over de maatregelen die het dan zelf maar dreigt te nemen. Volgende week volgt een debat in de Tweede Kamer.
Het lijkt vooral uitstel van de stikstofmaatregelen te worden. De coalitiebesprekingen in de provincies naderen het moment van de waarheid in Groningen en Drenthe, maar harde afspraken over het landbouwbeleid zijn lastig zonder duidelijkheid vanuit Den Haag.
Stikstofuitstoot blijft
Uit de eerste reacties van de piekbelasters bleek afgelopen weken dat maar een klein deel daarvan voelt voor de ‘woest aantrekkelijke uitkoopregeling’. En gedwongen uitkoop zit er ook niet echt in. CDA, VVD en CU praten hoogstens over boetes of beloningen voor de grootste stikstofuitstoters.
Het stokken van het stikstofbeleid levert wel een probleem op. Voor de natuur, voor de afspraken met Europa en voor alles wat daardoor verder plat komt te liggen in Nederland. Maar driekwart van de boeren vindt helemaal niet dat er een echt stikstofprobleem is, bleek pas nog uit een enquête van vakblad Nieuwe Oogst.
Pijnlijk is ook dat de honderden PAS-melders door de stap van de LTO langer in onzekerheid blijven. De stikstofruimte die zou ontstaan door het stoppen van piekbelasters zou het eerst naar deze boerenbedrijven gaan, die al jaren zonder vergunning werken.
