Graf van 'bijzondere Groninger' Gerbrand Bakker ligt bedolven onder een dikke laag aarde. Stadsgids Henk Bakker hoopt rustplaats in ere te herstellen

De gids heeft zich gespecialiseerd in rondleidingen over de Zuiderbegraafplaats (1827) in Groningen. Daar ontbreekt de grafsteen van Gerbrand Bakker, maar die ligt er wel. Onder het gras.

Op zijn wandelingen wijst Henk Bakker op de graven van beroemde en minder bekende Groningers, onder wie de grootindustriëlen Willem Albert en Jan Evert Scholten, boekdrukkers/uitgevers Jan Berends Wolters en Popko Noordhoff, kunstschilders Otto Eerelman en Jan Altink en dominees Henrik de Cock (van de Afscheiding) en Henri Daniel Guyot (van het Doveninstituut).

De gids noemt Gerbrand Bakker soms ook even, maar van diens graf is weinig meer te zien. ,,Eigenlijk niets. Alles is vergaan. Het graf is ingezakt, er is een kruiwagen zand overheen gegooid om het terrein te egaliseren en nu groeit er gras boven de steen. Maar die ligt er nog wel’’, weet de gids.

Hij vindt het jammer dat de steen niet te zien is. ,,Gerbrand Bakker hoort op deze manier niet te worden herdacht. Zijn naam is verbonden aan een van de bekendste straten in de stad en zeker in de Oosterparkwijk. In zijn tijd had hij ook al een bekende naam als hoogleraar.’’

Die bekendheid ging verder dan zijn vakgebied, de genees-, ontleed- en verloskunde. ,,Hij werd rector magnificus van de universiteit (1821-1822), dat deed je destijds voor één studiejaar. Als opvolger van Theodorus van Swinderen was hij bovendien een van de grondleggers van het Universiteitsmuseum.’’

Henk Bakker zag tijdens een opgraving op het kerkhof een glimp van de grafsteen van zijn naamgenoot. ,,Er ligt een mooie, bewerkte steen onder de zoden met een slangenfiguur die in zijn eigen staart bijt: de ouroboros, een mythisch symbool voor de cyclische aard van de natuur en de eenheid.’’

Volgens Henk Bakker was Gerbrand Bakker een van de eersten van de ruim 37.000 Groningers die hun laatste rustplaats vonden op het kerkhof, dat in 1827 in gebruik werd genomen. ,,Het zou mooi zijn als we bij het 200-jarig bestaan langs een gerestaureerde grafsteen van deze bijzondere Groninger kunnen wandelen.’’

Het lukte de gids eerder om het graf van Gerardus Xaverius De San (1754-1830) te laten opknappen. Dat deed de Hanzehogeschool in 2020 bij wijze van eerbetoon aan de eerste directeur van de Academie Minerva. Zijn graf was ook onder de groene zoden verdwenen. Onder het gras lag een smalle, 1,40 meter lange zuil met een herinnering van bedroefde leerlingen.

Henk Bakker schat dat het graf van Gerbrand Bakker voor 1000 euro wel weer klaar is, inclusief fundering. Dat bedrag heeft hij zelf niet en de universiteit is vooralsnog niet happig om de zerk van de oude rector weer zichtbaar te maken.

,,Bij de RUG zien ze geen rol voor zichzelf weggelegd, schrijven ze. Tot mijn verdriet, want ik vind dat een man die zo belangrijk is geweest voor de stad en de universiteit, niet alleen onder het gras hoort te liggen.’’

Volgens Henk Bakker heeft het graf geen eigenaar en zijn de echtgenote van Gerbrand Bakker en hun kinderen elders begraven. ,,Zijn vrouw stierf jong, de Zuiderbegraafplaats was toen nog niet open. Mogelijk is ze begraven op het Martinikerkhof of het Akerkhof. Dat weten we niet. Het zou kunnen dat ze later bij haar man gelegd, maar daar zullen we niets van terugvinden. Alles is vergaan, behalve die mooie steen.’’