Tubbergen is woest over de komst van een azc, terwijl Westerwolde met bloedend hart tentjes afneemt van buitenslapende asielzoekers in Ter Apel. 'Het is scheef verdeeld'
Buiten slapende asielzoekers moeten in Ter Apel zonder de eerder uitgedeelde tentjes de regen doorstaan. ‘Met bloedend hart’, liet de burgemeester van Westerwolde ze vanwege de veiligheid weghalen. Ondertussen valt het besluit van de staatssecretaris om in Tubbergen zonder overleg een asielzoekerscentrum te vestigen slecht. ,,Zo ga je niet met mensen om.’’
Het was maar een klein blauw popup-tentje. Toch gaf het Mohammed uit Jemen een beetje gevoel van veiligheid en privacy in de onrustige mensenmassa voor het hek van het asielcentrum in Ter Apel.
De Groningse ondernemer Willem Straat deelde de tenten maandag uit. Dinsdagavond besloot de gemeente Westerwolde ze vanwege de veiligheid weer in te nemen. Het was al donker toen politie en boa’s asielzoekers verzochten de tentjes in te leveren.
,,Dat brak me”, zegt Mohammed, een magere jongeman met bril, kakibroek en felgele rolkoffer, woensdagmiddag. Hij heeft drie nachten buiten geslapen in Ter Apel, leunt op een van de dranghekken die voor het asielcentrum iets van orde moeten bewaren onder de groep van zo’n twee- tot driehonderd asielzoekers.
,,Die tent was een klein beetje comfort. Ik heb niets anders. Geen slaapzak, geen deken. Het ging regenen. En ze wachtten niet eens tot de ochtend.”
In die tentjes weet je niet wat er speelt
Burgemeester Jaap Velema van Westerwolde nam de beslissing dinsdag ‘met bloedend hart’. Die 120 tentjes die er inmiddels stonden vormden een te groot risico vanwege brandveiligheid en sociale veiligheid. ,,Op het open veld heb je zicht op wat er gebeurt, in die tentjes weet je niet wat er speelt. Eerder zijn de tenten van het Rode Kruis daar al weggehaald vanwege de sociale veiligheid. Nu konden we ook de brandveiligheid niet garanderen. Er waren geen brandblussers, geen branddekens. En er werd wel gerookt in die tentjes.”
Na een zeer onrustige dinsdagavond staan woensdagmiddag nog een paar van die blauwe tentjes op het terrein. Mensen zoeken weer beschutting onder de grote beige luifel die voor het hek is opgezet als bescherming tegen zon en regen.
‘Ik kan het niet aanzien dat ze dit niet gewoon oplossen’
,,Als een kudde dieren”, zegt Willem Straat. ,,Is dat dan wel veilig?” Straat was vooraf gewaarschuwd dat gemeente en veiligheidsregio het niet verstandig vonden om tentjes uit te delen, maar hij deed het toch. ,,Sinds zaterdag slapen er weer honderden mensen buiten. Ik kan het niet aanzien dat ze die niet gewoon oplossen en dacht: waarom zou het niet kunnen? Ik doe toch niets illegaals? Ik zag allemaal blije gezichten toen ik die tenten maandag uitdeelde.”
Straat vreesde al dat instanties zouden ingrijpen, maar hij vindt het besluit van de gemeente niet uit te leggen. Hij hoeft de tenten niet terug - ‘ik heb ze geschonken’ - en zegt dat hij budget heeft voor nog veel meer. ,,Ik hoop dat ze het daar eindelijk gaan oplossen. Maar als ze het zo’n zooitje laten, ga ik weer tenten uitdelen.”
Geen veilige plek. Voor niemand
Chaos is het al maanden in Ter Apel. Op de stoffige onverharde parkeerplaats voor Ter Apel zit Laura uit Colombia op een wit dekentje. Een flesje water en een plastic zakje met wat eten naast zich. Vier dagen is ze hier. Als vrouw alleen hoeft ze niet buiten te slapen maar kan ze ‘s nachts met de ‘kwetsbaren’ (gezinnen, alleenstaande minderjarigen en vrouwen, ouderen) naar de crisisopvang in Stadskanaal. Elke ochtend wordt ze hier weer afgezet.
,,Eerst was het bloedheet, vanochtend was er regen. Dit is geen veilige plek voor een vrouw alleen. Voor niemand. Sommige mannen zeggen ‘bad things’. Gisteren waren er vier of vijf vechtpartijen, iemand was in zijn gezicht gestoken.”
Laura is haar man achterna gereisd, die vluchtte voor de guerrillastrijders in Colombia en in een azc zit, maar ze kan niet naar hem toe. ,,Ik moet wachten”, zeggen ze. Om haar arm zit een grijs bandjes waarop ‘AVIM’ staat, de afkorting van de vreemdelingenpolitie die iedereen moet registreren en identificeren, maar die met grote achterstanden kampt.
Asielopvang is landelijk scheef verdeeld
,,Het is pijnlijk en beschamend”, zegt burgemeester Velema over de aanhoudende schrijnende situatie in Ter Apel. Het asielsysteem is al een jaar geleden vastgelopen en nog lukt het Rijk, provincies en gemeentes niet om het op te lossen. ,,Het is een nationale crisis, maar het wordt niet opgepakt als een crisis. Dat ligt niet alleen aan het kabinet. Als je ziet hoe scheef de asielopvang landelijk is verdeeld. Twee derde van de gemeentes leveren geen bijdrage. Het is noodzakelijk dat er nu gehandeld wordt.”
De Overijsselse gemeente Tubbergen werd daarom dinsdagavond overvallen door staatssecretaris Eric van der Burg die, tegen de wil van de gemeente in, het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) opdracht heeft gegeven een hotel aan te kopen om daar een asielzoekerscentrum te vestigen. De gemeente Tubbergen heeft ondanks vele verzoeken nog niks gedaan aan asielopvang, aldus de staatssecretaris.
Tubbergen: ‘Zo ga je niet met mensen om’
Het is voor het eerst dat het kabinet, zoals vorige week al aangekondigd, gebruikmaakt van een juridische noodgreep waarmee het Rijk een locatie voor asielopvang kan aanwijzen zonder toestemming van de gemeente nodig te hebben. De gemeente Tubbergen is heel erg boos, zei burgemeester Wilmien Haverkamp woensdagmiddag. ,,Waarom wordt dit van hogerhand opgelegd? Zo ga je niet met mensen om.” Bewoners voerden actie tegen vestiging van het azc.
De staatssecretaris zei woensdag dat hij geen andere manier ziet dan deze dwangmaatregel te nemen. ,,Er is meer plaats nodig voor vluchtelingen in heel Nederland. Als dat niet op basis van vrijwilligheid lukt, dan kan ik twee dingen doen: het opvangcentrum in Ter Apel volledig laten verstoppen of ingrijpen. Dat laatste doe ik liever niet, maar er is door een aantal gemeenten te weinig geleverd op basis van vrijwilligheid.”
