Dit zijn de grote problemen voor de politie in Noord-Nederland. 'In Oost-Groningen rijden 's avonds maar drie dienstauto's rond'

Raadsleden in Stadskanaal kreunen en steunen erbij. Ja, er zijn de plannen voor het ‘Regionaal Beleidsplan Veiligheid’ tot 2027’. Het lijkt veelbelovend: meer focus op cybercrime, aandacht voor ondermijnende criminaliteit en oog voor de maatschappelijke onrust en het wantrouwen in de overheid.

,,Maar we weten allemaal dat er op dit moment maar drie politieauto’s rondrijden in Oost-Groningen’’, verzucht raadslid Hans Klopstra (VVD) uit Stadskanaal.

In het uitgestrekte gebied is ‘s avonds amper politie te zien. Als er een aanrijding of ongeluk plaatsvindt, gaan er al snel agenten in twee auto’s heen om slachtoffers bij te staan op de veelal donkere landweggetjes. En dan is er ook nog Ter Apel, waar veel incidenten zijn. Wordt er iemand aangehouden, dan gaat de arrestant mee in de dienstauto naar het cellencomplex in Groningen.

Maar wie doet het werk als de drie wagens bezet zijn? Dat zijn de agenten uit buurtgemeenten.

Politici als Klopstra mogen uiteraard hun kritiek op het nieuwe regionale politieplan voor de drie noordelijke provincies uiten. En Klopstra en zijn collega-raadsleden twijfelen ook niet over de inzet van de agenten en de plannen van de politie. ,,Die willen dolgraag, dat weten we allemaal wel.’’

Maar kán de politie voldoende uitrichten met de bezetting zoals die nu en in de toekomst is?

Zoals het plan nu is, komen agenten onvoldoende toe aan het alledaagse werk, signaleren burgemeesters van Stadskanaal, Westerwolde en Oldambt. Gezamenlijk dienen zij een zienswijze in op het plan.

Het indienen van een zienswijze houdt in dat ze formeel reageren op de plannen. Met een duidelijke oproep: meer agenten in dit gebied. Dat zoveel burgemeesters op die manier de handen ineenslaan en hun zorgen uiten over de politiecapaciteit, komt niet vaak voor.

Het is niet zo dat de capaciteit voor het ‘gewone’ politiewerk te klein is, legt burgemeester Klaas Sloots van Stadskanaal uit. Het probleem is dat het aanmeldcentrum in Ter Apel extra politiecapaciteit vergt door een deel van de asielzoekers die voor overlast zorgt.

Sinds 2012 is de politiecapaciteit amper verhoogd. Op zich is het aantal agenten voor het gewone politiewerk voldoende, maar niet met het oog op de ontwikkeling in de asielketen. ,,We zijn landelijk van vijf aanmeldcentra naar één in Ter Apel gegaan’‘, zegt Sloots. De politiecapaciteit is daar niet bij meeverhuisd. Dit is volgens hem de crux van de problematiek.

Een landelijke voorziening als een aanmeldcentrum kan niet de reden zijn dat de politie-inzet in de brede regio knelt, stelt hij. Daarom riep Sloots op om een zienswijze in te dienen.

De gevolgen zijn voelbaar in de hele provincie. Het is als een waterbedeffect. Omdat er te weinig mensen zijn, moeten andere districten bijspringen.

Dat gaat als volgt. Politie uit Oost-Groningen heeft zijn handen vol aan Ter Apel. De politie uit de omliggende gebieden loopt de gaten in Oost-Groningen dicht. Dat reikt tot de gemeente Westerkwartier waar de agenten bijspringen in de stad Groningen, stelt Koos Siegers. Hij is fractievoorzitter van de ChristenUnie in het Westerkwartier en diende met de volledige raad een zienswijze in.

,,Uiteindelijk hoop je de plannen te veranderen, maar op dit moment dient de zienswijze vooral als een signaal”, zegt Siegers. ,,De burgemeesters uit Noord-Nederland kunnen hiermee een vuist maken om de minister duidelijk te maken: we moeten meer agenten hebben.”

In het politiedistrict Ommelanden-Midden zijn raadsleden en burgemeesters er ook niet gerust op. Pekela diende al een scherpe zienswijze in. Daarin staat dat de politiepost steeds minder open is en dat gevreesd wordt dat inwoners minder snel aangifte of melding doen. ,,We zijn bang dat hierdoor legitimiteit wordt gevonden voor het besluit tot het laten verdwijnen van een voor de gemeente erg belangrijke voorziening’’, schrijft de raad unaniem.

En ook de waarnemend burgemeester van Veendam, Sandra Korthuis, maakt zich zorgen. In tussentijd is de gemeenteraad van Midden-Groningen van plan om óók een zienswijze terug te sturen.Niet alle gemeenten besloten een zienswijze in te dienen, waaronder Eemdelta. Die ging akkoord met de huidige plannen.

Maar de discussie wordt ook buiten de provincie Groningen gevoerd. Afgelopen week besprak de raad van Borger-Odoorn het plan. Het oosten krijgt in vergelijking met het westen te weinig agenten, zegt Eisso Kronenberg van Gemeentebelangen. ,,Wij hebben het gevoel: we staan al in de min. En dan gaan daar ook nog de agenten af die naar Westerwolde moeten.’‘ Binnen de grootste gemeente van Drenthe, Emmen, is er nog geen reactie op het veiligheidsplan zegt een woordvoerder: ,,We zijn ermee bezig.’‘

Wat meespeelt is het waarschuwende rapport over Ondermijning in het Ommeland van onderzoekers Edward van der Torre en Pieter Tops. Daarin wordt gewaarschuwd voor de kansen die boeven hebben in het ommeland. Een rapport met voorspellende waarden, stellen politici in Pekela vast. ,,Het geeft haarfijn aan hoe de aanwezigheid van de politie in het gebied samen met andere factoren, een zich nu voltrekkende werkelijkheid heeft mogelijk gemaakt’’, doelende op de bendeoorlog in Winschoten en Pekela met meerdere explosies, beschietingen en steekpartijen.

Meer blauw op straat, dat onderstrepen de verschillende rapporten. Het is afwachten hoe het definitieve politieplan eruit komt te zien. Rond de jaarwisseling wordt het plan aan demissionair minister Dilan Yesilgöz overhandigd. Dan moet blijken hoe stevig de vuist van de gemeenten werkelijk is.