De BBB van Caroline van der Plas mag zo'n 15 zetels in de Eerste Kamer vullen. Foto: ANP
De historisch grote overwinning van de BoerBurgerBeweging bij de Provinciale Statenverkiezingen is voor de partij bijna net zo’n grote verrassing als voor veel Nederlanders. Nu de piepjonge BBB zóveel zetels mag vullen, vragen veel mensen zich dan ook af: wat wil de partij precies, en hoe wil ze die plannen uitvoeren?
De BBB werd in 2019 opgericht door agrarisch marketingbureau ReMarkAble en (toen nog journaliste) Caroline van der Plas.
Nu de partij in meerdere provincies ruimschoots de grootste is geworden, zullen we met zijn allen veel gaan merken van de wensen en eisen van de BBB. Tijd voor een spoedcursus BoerBurgerBeweging dus. Wat wil de partij? Een greep uit de hoofdpunten voor het Noorden op een rij:
Energie: een kerncentrale in de Eemshaven?
De BBB is tegen windmolenparken in de Waddenzee en het IJsselmeer. De partij vindt dat de molens het ecosysteem verstoren. Daarnaast denkt de partij dat het overheidsgeld voor zonne- en windparken verloren gaat, omdat deze parken energie leveren aan datacenters van Google en Microsoft. Doen burgers mee aan kleinschalige initiatieven voor wind- en zonne-energie? Dat moedigt de partij juist aan, zolang het subsidiegeld maar naar de Nederlanders gaat.
Waar al die energie dan vandaan moet komen? De BBB zet al haar geld op kernenergie, en wel met een kerncentrale in de Eemshaven. De partij meent dat ‘het mooie landschap hier niet door wordt aangetast’. Hoe groot die kerncentrale wordt, en waar het kernafval wordt opgeslagen, daar heeft de BBB (nog) geen antwoord op.
Verder zijn Van der Plas en haar partijgenoten vóór het gebruik van aardgas in woningen. Helemaal van het gas, dat vindt de partij lastig. De gaswinning in Groningen mag volgens de partij namelijk wél worden verhoogd, mits de veiligheid gewaarborgd kan worden en alle geleden schade is vergoed.
Dan nu hét punt van de BBB: de stikstofcrisis. De partij is tegen het (gedwongen) uitkopen van boerenbedrijven. Er is volgens hen te weinig duidelijk over wat een piekbelaster is, en de partij meent dat het ‘stikstofprobleem is gecreëerd door de overheid’.
De BBB vindt dat ieder boerenbedrijf behouden moet blijven in Nederland, omdat voedselproductie ‘een eerste levensbehoefte als zuurstof en water is’. 2030 als stikstof-eindpunt mag dan ook niet in de wet komen, aldus het partijprogramma. De BBB mikt, via tussentijdse meetpunten, op 2035 of later.
De spandoeken van de BBB versmolten de afgelopen tijd met de omgekeerde vlaggen langs de weilanden. Foto: Jilmer Postma
Natuur: N34, Dwingelderveld, recreatie in natuurgebieden
Als het aan de BBB ligt, kan de boer dus rustig zijn gang blijven gaan. Hoe wil de partij de Nederlandse natuur dan in balans houden? Dat lijkt het zelf ook niet goed te weten. In Drenthe zegt de BBB de natuur als essentieel te zien, maar met oplossingen komt de partij niet.
Wat ze wel zeker weet: de N34 moet verdubbeld worden en het waterpeil moet niet omhoog, wat gunstig is voor de boer, maar negatief voor de natuur. Ook moet recreatie in het Dwingelderveld juist gestimuleerd worden, zonder natuurbescherming.
Dat beeld komt ook in het Groningse partijprogramma naar voren. De BBB zegt de natuur te willen beschermen, zoals met het investeren in natuurbeheer, maar heeft vooral eisen die hier haaks op staan. De partij is tegen het (lokaal) inperken van recreatie in natuurgebieden. Natuurbeheer moet overal boer-inclusief zijn. Verder moet de visserij in Groningen bevorderd worden, ondanks de visstanden en de hoeveelheid afval in zee.
Het groene lichtpuntje: de partij wil meer natuur in de steden, ook om daar de insectenpopulaties te stimuleren.
De BBB zet flink in op wonen: volgens de partij moeten ‘gemeenten de ruimte krijgen om naar eigen inzicht passende woningbouw te realiseren’. Daarom moet het provinciegeld eerst richting de bouw vloeien, voor er aan een nieuwe spoorverbinding wordt gewerkt (Deltaplan van het Noorden).
Van der Plas en haar partijgenoten willen dat dorpen en steden optimaal worden volgebouwd, zodat natuur en landbouwgrond leeg blijven. Daarom moeten kantoren en winkels die langer dan één jaar leegstaan, omgebouwd worden tot woningen of appartementen. Het speerpunt in steden als Assen en Groningen is daarom hoogbouw: ‘om zoveel mogelijk landbouwgrond te sparen, wordt er meer verticaal dan horizontaal gebouwd.’
De BBB wil in iedere gemeente meer sociale woningbouw. Als gemeenten dit zelf niet afdoende stimuleren, dan mag de provincie hen daartoe dwingen.
De BBB is Forum voor Democratie voorbij gestreefd. Foto: ANP
Kunst en cultuur: Drents en Grunneger Toal
Boeren en Burgers moeten volgens de partij genoeg kunnen sporten en kunnen genieten van kunst en cultuur. De partij wil daarom dat Groningen en Drenthe daar meer geld in investeren: ‘cultuursubsidies moeten evenredig verdeeld over stad en platteland, voor zowel jong als oud’.
De BBB ziet deze cultuurstimulatie als essentieel onderdeel van de provincie. In Drenthe moeten de taal en unieke cultuur behouden blijven door cultuureducatie en cultuurparticipatie. Voor Groningen geldt grotendeels hetzelfde: de Grunneger Toal moet bevorderd worden. Concrete plannen, zoals waar het geld vandaan moet komen, lijkt de partij (nog) niet te hebben.
Al met al een flink pakket plannen. Of er echt een kerncentrale in Groningen komt? Caroline mag het weten. Met 24 procent van de stemmen in Groningen en zelfs 34 procent in Drenthe kan de partij in ieder geval flink aan de weg timmeren de komende tijd.
