Met donker het huis uit en na een werkdag met donker terug. Veel mensen zien in de wintermaanden nauwelijks de zon. En dat kan leiden tot een winterdepressie. In Groningen wordt die al 35 jaar behandeld met licht.
Psycholoog dr. Ybe Meesters is van de polikliniek winterdepressie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). De kliniek is 35 jaar geleden opgezet en was de eerste in zijn soort in Nederland.
Voorloper
De kliniek was een voorloper. ,,Mensen kwamen uit het hele land, en ook daarbuiten. Nu komen ze vooral uit Groningen, de stad, Muntendam, Scheemda, Stadskanaal, het Hogeland.’’ Inmiddels zijn er tientallen zorginstellingen waar mensen zich kunnen laten behandelen met licht.
Moe opstaan. Opzien tegen de dag. Lusteloos naar het werk gaan. Het gebrek aan zonlicht speelt veel mensen parten. Rond de kortste dag (21 december) duurt de daglichtperiode nog geen acht uur. Is het de hele dag miezerig en grauw, dan is er gevoelsmatig nog minder licht.
De meeste mensen slaan zich er moedig doorheen of hebben nergens last van. Honderdduizenden mensen in Nederland (vooral vrouwen) missen het zonlicht veel meer. Die hebben dus echt een winterdepressie met symptomen als somberheid, lusteloosheid en prikkelbaarheid. Ze willen veel eten en kunnen een gat in de dag slapen.
Elk jaar weer
Zeker 3 procent van de bevolking lijdt aan een winterdepressie. Nog eens 8 procent heeft last van een lichtere variant: de winterblues, zegt Meesters die met zijn team de afgelopen jaren duizenden mensen heeft geholpen. Ook dit najaar zitten de behandelsessies vol. De drukte is vergelijkbaar met voorgaande jaren. ,,We hebben veel mensen die elk jaar weer komen.’’
Toch is te merken dat corona heerst. ,,Want wat wel opvallend is, is dat het aantal nieuwe verwijzingen dit jaar beduidend lager is dan in voorgaande jaren. ‘’
,,Hoe dat komt weet ik niet. Mogelijk dat men klachten eerder aan corona toeschrijft, of dat men angstig is nu een ziekenhuis te bezoeken. ‘’
Angst om naar het ziekenhuis te komen
,,Vorig jaar was het duidelijker waarom mensen weg bleven. Toen speelde die angst om naar het ziekenhuis te komen wel een duidelijke rol. Patiënten belden toen behandelingen af. Dit jaar hebben we dat niet gemerkt.’’
En zo komen net als voorgaande jaren de eerste mensen ’s ochtends om half acht voor een lichtkuur. Een sessie van drie kwartier, vijf dagen achtereen kijken ze in speciale lampen die het daglicht nabootsen. Waarom zo vroeg? ,,Belangrijk is dat het licht in de ochtend wordt gegeven. Uit onderzoek blijkt dat dat het best werkt. Door blootstelling aan helder kunstlicht wordt de biologische klok bijgesteld’’, stelt de psycholoog. ,,De therapie werkt bij zo’n 70 tot 80 procent van de mensen. Ze voelen zich fitter, vallen beter in slaap en slapen ook beter.’’
Meer licht buiten dan binnen
Hoe donker deze dagen ook mogen zijn, Meesters raadt iedereen aan er toch op uit te gaan. ,, Eigenlijk zou iedereen elke dag een paar keer naar buiten moeten. Weer of geen weer. Overdag is er altijd meer licht buiten dan binnen.’’
