Het vaccineren tegen corona is inmiddels echt op stoom. Komende week worden er een miljoen prikken gezet, en afgelopen week kregen gemiddeld 198 mensen per minuut een spuit in de arm. Maar het tempo zal nóg een keer omhoog moeten, om begin juli iedere 18-plusser die dat wil minimaal één prik te hebben gegeven.
Met bijna 8.5 miljoen gezette prikken, en een miljoen per week erbij, zou het op het huidige tempo te doen moeten zijn om eind juni, begin juli meer dan dertien miljoen prikken (toevallig alle volwassen Nederlanders) te hebben gezet.
Maar dat cijfer vertekent een beetje. Zo is ongeveer een kwart van de gezette prikken tot nu toe als tweede prik de arm ingegaan, en is er natuurlijk ook het vaccin van Janssen dat maar één prik nodig heeft. Uit de meest recente Kamerbrief blijkt dat er wordt gemikt op 17 miljoen gezette prikken op 4 juli om aan dat streven te komen.
En dat zou een verdubbeling betekenen ten opzichte van de huidige stand. Met 1.7 miljoen gezette prikken per week halen we dat, maar deze week staan er dus maar 1 miljoen gepland. Wat al betekent dat dat ergens gecompenseerd gaat moeten worden door nóg meer te zetten. Het grootste deel van de vaccins wordt gezet bij de GGD, die op zoek was naar artsen.
„We hebben inmiddels een paar honderd artsen geworven”, vertelt een GGD-woordvoerster. „We hebben op dit moment voldoende personeel voor het aantal vaccins dat beschikbaar is, plus 25 procent extra capaciteit. We blijven continu werven, ook in verband met de vakantie, en verwachten ook dat alle GGD’en in staat zullen zijn om 2 miljoen prikken per week te kunnen zetten zodra we daadwerkelijk 2 miljoen vaccins binnenkrijgen.” Ook militairen staan paraat om te helpen, evenals een aantal ziekenhuizen.
Levering problematisch
Maar die levering blijft, ondanks de toename, regelmatig problematisch. In diezelfde Kamerbrief, van 11 mei, wordt een beetje gemopperd over de leveringen van de vaccins. AstraZeneca ’blijft onvoorspelbaar’: „De ene week heel hoog, de andere week niets.” En ook Janssen blijkt nog niet stabiel door mogelijke productieproblemen bij de fabriek in de Verenigde Staten.
Ter indicatie: in totaal verwachten we in het tweede kwartaal bijna tien miljoen Pfizer-doses. De levering daarvan is tot nu toe zo stabiel dat VWS er vanuit gaat dat er de komende weken exact de beloofde 1.020.240 prikken per week binnen komen. Moderna levert in totaal 1.4 miljoen prikken van april tot en met juni, iets meer dan honderdduizend per week de komende tijd. Van AstraZeneca (4.3 miljoen in ’Q2’) en Janssen (3 miljoen) is er de komende weken ’nog niet bekend’ hoeveel er wanneer worden geleverd. Van AstraZeneca verwachten we nog zo’n 2.7 miljoen doses en van Janssen 2.3 miljoen. Samen genoeg om 3.6 miljoen mensen volledig te vaccineren.
Toch verwacht VWS dat er in het tweede kwartaal, april tot en met juni, in totaal 18,5 miljoen doses geleverd zullen worden. Samen met de ruim vier miljoen prikken die in het eerste kwartaal zijn gezet, zouden dat dus ruim genoeg vaccins moeten zijn om iedereen voor begin juli een eerste prik te kunnen geven.
Wanneer aan de beurt?
Maar dan het effect van vaccineren. Want het blijft volgens De Jonge de troef om uit de coronacrisis te komen, en de coronacijfers gaan de laatste tijd de goede kant op. Sinds begin deze maand is er een dalende trend, met bijna vierduizend besmettingen over de afgelopen week. Een maand geleden was dat nog ruim het dubbele.
En ook de ziekenhuisbezetting met coronapatiënten is in een maand tijd bijna gehalveerd. En dat is 1 op 1 een effect van het vaccineren, denkt viroloog hoogleraar Medische Microbiologie Bert Niesters van het UMCG in Groningen. „De vaccinaties zijn de redding”, zegt hij stellig. „De mensen die op de IC belanden zijn mensen die nog niet zijn gevaccineerd. En die groep wordt dus ook jonger en jonger.”
Maar dan rijst natuurlijk de grote vraag: wanneer ben ik aan de beurt? Mensen met een medisch risico hebben al een uitnodiging gehad, al loopt het in die groep nog niet echt storm met afspraken. Volgens de GGD kan dit ook komen omdat mensen uit deze groep al aan de beurt zijn geweest bij de leeftijdscategorieën.
Sinds 27 april wordt gefaseerd de groep 1961 tot 1971 uitgenodigd. Vanaf begin juni kan volgens de planning iedereen met een geboortejaar tussen 1972 en 1981 een brief op de mat verwachten. En vanaf ’medio juni’ volgt dan 1982 tot en met 1991 en 1992 tot en met 2003. Afhankelijk van de leveringen krijgen zij dan Janssen, Moderna of Pfizer. AstraZeneca wordt niet meer gegeven aan mensen onder de zestig, behalve bij huisartsen, onder hoge uitzondering.
