Ook Eneco vraagt geld voor terugleveren stroom. Vier vragen over heffing op zonnepanelen

Het energiebedrijf gaat vanaf 11 maart klanten bij een nieuw contract 6 euro per maand berekenen voor het terugleveren van zonnestroom aan het net. De zonnepanelenbezitters krijgen nog 5 cent voor elke kilowattuur die ze netto aan het net leveren. Geleidelijk zullen ook klanten met een flexibel contract daarmee te maken krijgen. Eneco is niet het eerste bedrijf dat een dergelijk besluit neemt. Greenchoice en Vandebron bijvoorbeeld gingen Eneco al voor. De verwachting is dat Vattenfall en Essent, de andere twee grote energiemaatschappijen, deze stap nog gaan zetten.

Zonnestroom is heel schoon, maar heeft zeker in Nederland onvermijdelijke nadelen. In de winter is het lang donker en staat de zon laag. Dan leveren zonnepanelen maar weinig op, terwijl we dan juist veel stroom verbruiken voor verlichting en dergelijke. In de zomer is het tegenovergestelde het geval en dan ontstaat er vaak een overschot aan stroom.

Nu zo’n beetje een kwart van de huizen van zonnepanelen zijn voorzien en er ook hele velden vol liggen met panelen, stelt dit de energiebedrijven voor problemen. Het kost hen geld om een overschot aan stroom weg te werken, eveneens om extra stroom op te wekken wanneer de zon zich niet laat zien.

De energiebedrijven zeggen het oneerlijk te vinden dat álle klanten hiervoor opdraaien, dus ook mensen die geen zonnepanelen (kunnen) hebben. Vandaar dat ze met deze heffing komen.

Op de achtergrond speelt mee dat de Eerste Kamer in februari een stokje stak voor het afschaffen van de zogenoemde salderingsregeling. Die stelt consumenten met zonnepanelen in staat om stroom te verkopen aan het net op de momenten dat ze een overschot hebben. De energiebedrijven wilden graag van de saldering af, want die dwingt hen stroom te kopen wanneer ze die slecht kunnen verkopen. Het lijkt er dus op dat de heffing hen alsnog geld moet opleveren om deze kostenpost te dekken. Al moet gezegd dat er ook voor het besluit van de Eerste Kamer sprake was van die extra heffing.

Dat klopt, maar de voorstanders van afschaffing betogen dat het ook zonder saldering, en met de heffing, aantrekkelijk genoeg blijft om zonnepanelen te nemen. Dit vooral omdat de panelen tegenwoordig veel goedkoper zijn.

Bovendien willen de energiebedrijven eigenaren van zonnepanelen stimuleren om de opgewekte stroom zo veel mogelijk zelf te gebruiken. Bijvoorbeeld door de accu van hun elektrische auto om twaalf uur ‘s middags op te laden en niet om zes uur ‘s avonds, wanneer de zon alweer bijna weg is. Een thuisbatterij kan ook uitkomst bieden.

Al kun je hiermee nooit helemaal ondervangen dat zonnepanelen soms te veel en soms te weinig stroom opwekken.

Het is volgens velen onvermijdelijk dat we zo snel mogelijk stoppen met fossiele energiebronnen als olie en gas. Al kun je je afvragen of die overgang naar ‘schoon’ helemaal lukt met zon en wind. Velen zien kernenergie als een goede mogelijkheid om de continuïteit te waarborgen.

Hoe dan ook staan alle betrokken partijen, van netwerkbeheerders en energiebedrijven tot de consument, voor uitdagingen. Het elektriciteitsnet heeft nu te weinig capaciteit om zowel een groot aanbod van stroom als een grote vraag naar stroom te verwerken, dus investeren netwerkbeheerders zoals Enexis zich het apezuur om die capaciteit te vergroten. Het gaat nog lang duren voor dit allemaal klaar is.

In de tussentijd zullen ook de gewone gebruikers moeten leren leven met creatieve oplossingen. Zet je vaatwasser aan als de zon schijnt. Sla zonnestroom op wanneer je er te veel van hebt. Dit kan in een thuisbatterij, of in de accu van je elektrische auto. Sommige auto’s hebben nu al een voorziening die regelt dat je stroom kunt terug leveren aan het net als er een tekort aan is. Dan draai je dus een wasje met stroom uit je auto.