'Staan we morgen op straat? Of volgende week?' Personeel van Aldel in Delfzijl leeft tussen hoop en vrees

Weinig vrolijke gezichten vrijdagmiddag bij de poort van Damco Aldel in Farmsum, even ten zuiden van de havenstad. De situatie van het bedrijf is bepaald niet rooskleurig. Een groot deel van de aluminiumproductie is beëindigd. Alleen de gieterij draait nog op volle kracht. Maandag overlegt de directie met de bonden, onder meer over een sociaal plan. Naar schatting 150 tot 200 van de ruim 350 medewerkers moeten vrezen voor hun baan.

,,O nee, daar ga ik het met u niet over hebben’’, roept een medewerker als hij de verslaggever in het oog krijgt. Een ander zegt dat er voor hem niets verandert. ,,Ik ben hier als uitzendkracht, mijn baas stuurt me straks gewoon naar een ander bedrijf. Werk zat. Maar wel vreselijk voor de mensen hier wat er nu gebeurt. Ik snap dat ze er wakker van liggen.’’

Mark Viel (26) uit Tjuchem, die drie jaar bij Aldel werkt, zegt de zorgen van zijn collega’s heel goed te begrijpen. ,,Een deel van de mensen is boos, ze vinden dat de overheid dit goed moet regelen en Aldel moet helpen. Een ander deel is onzeker over de toekomst. Hoe gaat het verder? Sta ik morgen op straat, of volgende week, vragen ze zich af. Sommige collega’s hebben geen papieren. Dat heb je niet zo snel een andere baan.’’

Hij zegt begrip te hebben voor het besluit van de bedrijfsleiding om de productie flink te verminderen. ,,Maar toch, ik hoop dat het tijdelijk is en dat we straks weer volledig kunnen draaien.’’

De dienst van Hans Appel (68) uit Scheemda zit er net op. Hoewel hij twee jaar geleden al met pensioen mocht, besloot hij nog een paar jaar bij Aldel te blijven werken, in de hoogspanning.

 ,,Ik heb in de 42 jaar hier al zoveel meegemaakt. Het bedrijf is een paar keer langs de rand van de afgrond gegaan. Nu is het weer een spannende tijd. Het ging net weer de goede kant op. We leveren een superproduct waar we een goede prijs voor krijgen. We kunnen helemaal niets doen aan die hoge energieprijs. De grote vraag is dus: wat brengt de toekomst?’’

Klaas Pijper van de ondernemingsraad, die al 41 jaar bij Aldel werkt, zegt dat de stemming onder het personeel bedrukt en somber is. ,,Het is verlammend en frustrerend. We waren als bedrijf zo goed bezig. Er is veel geïnvesteerd, dit bedrijf heeft ook toekomst onder normale marktomstandigheden. Ik vind het vooral erg voor de grote groep jongens die we twee, drie jaar geleden hebben aangenomen. Daar is nu geen werk voor.’’

Financieel-directeur Eric Wildschut komt aanrijden. Hij zegt dat de onderneming op hoog niveau in Den Haag overlegt. ,,Er wordt wel geluisterd, maar niks besloten. We zijn al sinds 2019 met de overheid in gesprek, het is nu echt dertig seconden voor twaalf. We willen helemaal niemand ontslaan, we willen mensen juist vasthouden.’’

Wildschut zegt dat de overheid op twee manieren kan helpen. In de eerste plaats door de heffing die Aldel moet betalen voor het uitstoten van CO2 sneller te compenseren. Niet achteraf, maar vooraf en ook niet minder dan buurlanden uitkeren.

Voorts zou een klein overbruggingskrediet van zo’n 10 miljoen euro lucht geven. ,,We hebben een product waar vraag naar is, we zijn volop bezig te verduurzamen. Onze eigenaar wil ook investeren. Maar dan moet de Nederlandse overheid ook iets doen.’’

,,Als er niets gebeurt, is deze industrie verloren voor Nederland. Als we vertrekken, komen we nooit meer terug. En reken maar dat als deze fabriek dicht gaat, China en Rusland de productie zo overnemen, zonder de strenge eisen en regels die we hier hebben. Dat zou zonde zijn. We hebben zo hard geknokt voor dit bedrijf.’’

De Groninger gedeputeerde IJzebrand Rijzebol zegt dat de provincie weinig kan doen. ,,Dit gat is zo groot, daar kunnen wij niets aan doen. Hier is geen kruid tegen gewassen. Alles we zouden doen is kruimelwerk. Het rijk moet hier ingrijpen. Ik ga er ook vanuit dat dat op enig moment gebeurt, anders is de schade niet te overzien. Er zijn nog veel meer bedrijven die zwaar in de problemen komen door de extreme energieprijs. Anders dient de volgende strop zich aan, na de coronacrisis.’’