Slapeloze nachten bij Aldel. 'Stroomvreters' slaan alarm: hoge stroomprijs nekt bedrijven in Groningen

De hoge aluminiumprijs is nog een geluk bij een ongeluk. Maar het is niet genoeg, aldus Wildschut. ,,De aluminiumprijs is verdubbeld, maar de stroomprijs is vervijfvoudigd. Die is ongekend hoog. Dit houden we gewoon niet vol. Het is een heel moeilijke periode voor Aldel.’’

De financieel-directeur van de Groninger aluminiumsmelter met 325 medewerkers heeft inmiddels met een aantal andere bedrijven die veel energie nodig hebben een brandbrief naar Den Haag gestuurd. ,,Er moet wat gebeuren, het wordt tijd dat Den Haag zich onze problemen aantrekt.’’

Met een simpel rekensommetje illustreert Wildschut de problemen bij Aldel. ,,Om een ton aluminium te maken, zijn we zo’n 2400 euro aan stroom kwijt. De prijs op de wereldmarkt voor een ton aluminium is ongeveer 2460 euro. Daar moeten al onze kosten nog vanaf: de energiebelasting, onderhoud, salarissen, verkoop enzovoorts. En we moeten natuurlijk ook nog investeren in het bedrijf. Uiteindelijk zullen de stroomprijzen weer zakken, maar wij moeten wel de winter door. Daarom doen we een dringend beroep op de overheid om met een betere compensatie over de brug te komen.’’

Hij doelt op de ETS-regeling, die bedrijven met een hoge rekening voor de CO2-uitstoot compenseert. Die bedragen worden pas achteraf betaald. Wildschut wil dat geld graag eerder en wijst er ook op dat buurlanden zoals Duitsland en Frankrijk aan hun industrie een veel hogere compensatie uitbetalen dan Nederland.

,,De toekomst van Aldel staat op het spel, sluiting is heel goed mogelijk. Ik heb er slapeloze nachten van, net als veel collega’s’’, zegt Klaas Pijper van de ondernemingsraad van Aldel. Hij zegt dat bedrijven in heel Nederland in de problemen komen door de hoge stroomprijs. ,,Bij kunstmestproducent Yara in Zeeland gaan ze de productie zelfs terugschroeven.’’

Om aandacht te vragen voor de penibele situatie, wordt er volgende maand actiegevoerd in Den Haag. ,,Daar gaan mensen uit het hele land aan meedoen,’’ belooft Pijper.

,,We zitten in hetzelfde schuitje als Aldel, wij verbruiken ook veel elektriciteit. Bij ons komt de klap ook hard aan. Begin dit jaar was de prijs voor een megawattuur 40 euro, nu meer dan 160 euro. We kunnen niets verdienen op onze producten. Er moet geld bij. Voor een tijdje houden we dat wel vol, maar je kunt natuurlijk niet continu verlies draaien’’, zegt directielid Kor Mulder van ESD-SIC in Farmsum, waar zo’n honderd mensen werken.

Net als Wildschut pleit hij ook voor een betere CO2-compensatie, die vooraf wordt gegeven. ,,We moeten de heffing nu zelf voorfinancieren.’’

Vakbond FNV maakt zich grote zorgen over Aldel, ESD en andere bedrijven met een gepeperde energierekening. ,,De hoge stroomprijs is een ramp. Bedrijven die veel energie gebruiken zullen snel omvallen als er niets gebeurt. Het gaat om banen die er toe doen, die zorgen voor onze welvaart. Die moeten we koesteren”, zegt FNV-metaalbestuurder Albert Kuiper. Hij wil dat het kabinet de CO2-compensatie snel beter regelt. ,,Daar dringen we al lang op aan.’’

Het Groninger PvdA-statenlid Pascal Roemers heeft GS van Groningen opheldering gevraagd over de problemen bij Aldel. ,,De stroomprijs speelde Aldel in het verleden ook parten, het bedrijf gebruikt nu eenmaal veel energie. Maar als we niets doen, gaat Aldel met ruim driehonderd werknemers kapot. Dus vind ik dat we druk moeten uitoefenen op Den Haag. Dat moet met een oplossing komen. Ook al is dat heel lastig.’’

De torenhoge gasprijs is de belangrijkste oorzaak voor het astronomische stroomtarief. Er is te weinig gas op de markt. Is het een idee om het Groningenveld, dat volgend jaar wordt gesloten, langer open te houden? Er zit immers nog ruim 400 miljard kuub gas in de grond.

Roemers aarzelt. ,,Gas ligt heel gevoelig. Ik zie het langer openhouden niet als oplossing. Dat is echt de allerlaatste optie. Er is keihard gewerkt om het veld dicht te krijgen. Groningen langer open houden is niet te verkopen.’’