De entree van het Getec Park in Emmen. Foto: Jaspar Moulijn
Bedrijven in Groningen en Drenthe ontvluchten nog niet massaal het land. Maar het lastige economisch klimaat in Nederland is duidelijk een groeiende zorg. ‘Eigenlijk is hier al een uittocht gaande. Dat kan een leegloop worden.’
In het AD gooide directeur Koos van Haasteren van chemieterrein Chemelot in Limburg zaterdag de knuppel in het hoenderhok.
Bedrijven gaan naar het buitenland
Nederlandse bedrijven kunnen de concurrentie met China, maar ook omringende landen niet meer aan, zei hij. De dreiging is reëel dat ze naar het buitenland gaan als bijvoorbeeld de infrastructuur die helpt bij klimaatneutrale productie niet snel verbetert, zei Van Haasteren.
Hij doet dat daags voor een kamerdebat over de aanleg van een landelijk waterstofnetwerk. De aanleg van dat netwerk heeft flinke vertraging opgelopen.
Bedrijven hebben het op dit moment echt heel zwaar, zegt Soraya Ludema van Chemport Europe (chemieparken Emmen en Delfzijl). ,,De problemen die Van Haasteren aanstipt, spelen hier ook. En dat is best gek als je bedenkt dat juist in ons gebied heel veel groene energie aanlandt.’’
Maar die energie is onbetaalbaar. ,,Groene energie zou in onze regio een kans moeten zijn, maar wat je ziet is dat andere landen op dit gebied een heel andere benadering hebben. Concurreren met het buitenland wordt daardoor voor bedrijven in Nederland een stuk moeilijker.’’
En dat is best een risico, stipt Ludema aan. ,,Veel bedrijven op het Chemiepark hebben het hoofdkantoor in het buitenland.’’
Eigenlijk is er een uittocht gaande
Een leegloop van bedrijven in de Eemsmond ziet directeur Frans Alting van Samenwerkende Bedrijven Eemsregio (SBE) nog niet. ,,Maar we zijn wel in een situatie beland die niet lang meer mag duren.’’
Want mede door hoge energieprijzen is Groningen al veel industrie kwijtgeraakt, zegt Altink. ,,Kijk naar Aldel, NEG, Qsil en PMC. Die zijn allemaal verdwenen. Als er niets verandert, wordt dat wel een leegloop. En wat doet dat met het verdienvermogen, van onze regio, van Nederland?’’
Alting ziet in de industrie weinig bereidheid om te investeren. ,,Een ondernemer investeert als hij het idee heeft dat die in de toekomst rendement oplevert.’’
Dat perspectief is er nu niet, maakt Alting duidelijk. Er is een scala aan redenen voor. Energie is een belangrijke. ,,Een bedrijf weet op dit moment niet zeker of een aansluiting op het stroomnet erin zit. De prijs voor energie is in Nederland hoog. Maar ook is de arbeidsmarkt moeilijk en zijn er veel regels waarmee een ondernemer te maken heeft. Regels die ook nogal eens veranderen.’’
Het speelveld is in Nederland niet gelijk
Ineke Ganzeveld van Chemport ziet lichtpuntjes. ,,Er zijn veel mooie, vaak lokale initiatieven die zoeken naar oplossingen voor duurzame productie. Nederland wil daarin vooroplopen.’’
Maar tegelijkertijd lopen die initiatieven het risico dat ze niet tot wasdom kunnen komen. ,,Omdat ze met dezelfde problemen kampen. Je kunt als land wel voorop willen lopen als het gaat om duurzaamheid, maar als er geen eerlijk speelveld is, werkt het niet. Je moet bedrijven wel de instrumenten geven om uiteindelijk groen te kunnen produceren.’’
