Over acht jaar mega-waterstoffabriek boven Waddeneilanden. 'Groningen moet als eerste profiteren van energie van zee'

Dat zegt de Groninger gedeputeerde voor Economische Zaken IJzebrand Rijzebol. ,,Wanneer de productie begint te lopen, zijn de Groningse bedrijven als eerste aan de beurt. We moeten de waterstof niet meteen doorsturen naar het Roergebied. Het is straks Groningen eerst.’’

Maandagmorgen werd bekend dat ten noorden van de Waddeneilanden in 2031 de eerste grote waterstoffabriek op zee operationeel moet zijn. Hij komt naast een daar gepland windpark. Dat park is straks goed voor 500 megawatt elektrolysecapaciteit. Het gebied is gekozen omdat hier al een windpark gepland stond en mogelijk een bestaande aardgasleiding kan worden gebruikt voor het transport naar land. Ook is de locatie goed aan te sluiten op het waterstofnetwerk op de vaste wal.

Rijzebol (CDA) en zijn collega-gedeputeerde Melissa van Hoorn (GroenLinks, Energietransitie) kregen het goede nieuws maandagmorgen te horen van minister Rob Jetten van Klimaat en Energie, die daarvoor naar Groningen kwam. Volgens hen is het een flinke meevaller voor de provincie, die veel banen ziet verdwijnen door het dichtdraaien van de gaskraan.

,,Het is een opsteker voor Groningen, ook al duurt het allemaal nog even. Dit levert echt heel veel werk op. En het is heel belangrijk voor de vergroening. Aardgas is eindig, dat weten we allemaal. De bedrijven in Groningen zitten echt te wachten op waterstof. Vooral de bedrijven op het Chemiepark in Delfzijl, daar zitten echte energieslurpers bij. Helaas komt de ontwikkeling te laat voor Aldel, dat ook veel energie gebruikte bij de aluminiumproductie, maar inmiddels is omgevallen. Maar je weet maar nooit’’, zegt Rijzebol.

Volgens Van Hoorn kost de ontwikkeling een aantal jaren omdat er nog veel moet gebeuren. Zo komt er eerst een onderzoek of bestaande gasleidingen geschikt zijn voor het transport van waterstof. Ook moeten er tracés worden uitgewerkt en zijn er lange vergunningstrajecten. Er is ook nog weinig ervaring met de bouw van zo’n grote waterstoffabriek op zee. ,,En ook de aanleg van het windpark en de bouw van de fabriek kosten tijd. Je praat ook over heel grootschalige waterstofproductie’’, aldus Van Hoorn.

Het project boven de Wadden is het eerste waarbij waterstofproductie op zee op grote schaal wordt toegepast. Het Rijk, betrokken bedrijven en netbeheerders hopen met de bouw van de waterstoffabriek ervaring op te doen met deze nieuwe techniek die een voorname rol gaat spelen in het energiesysteem van de toekomst. Hoe groot de investering wordt, is niet bekend. Evenmin of de overheid meebetaalt aan de waterstoffabriek.

,,Met dit plan lopen we wereldwijd voorop. Het is bovendien een flinke stap bovenop de doelstelling uit het Klimaatakkoord van 4 gigawatt elektrolyse in 2030’’, zei Jetten maandagmorgen in Groningen. ,,We hebben dit gebied nu al als voorkeurslocatie aangewezen zodat de voorbereidingen snel kunnen beginnen. Zo geven we de sector duidelijkheid zodat ze investeringsplannen kunnen gaan maken.’’

De bedoeling is dat er in de toekomst nog veel meer waterstof wordt geproduceerd in de omgeving van windparken op het Nederlandse deel van de Noordzee. Dat scheelt flink in de kosten en zorgt voor meer flexibiliteit, zeggen experts. Door de grootschalige inzet van waterstof kan Nederland sneller broeikasgasneutraal worden. Overigens is de geproduceerde waterstof eerst vooral bedoeld voor de industrie en het zware wegtransport, niet voor huishoudens.