De onrust over de hoge energieprijzen kan nog jaren duren, zegt directeur Urgenda: 'Dit hoort er allemaal bij, al is het af en toe niet leuk. De energietransitie geeft soms onrust'
Zo'n tachtig klimaatactivisten lopen vandaag van de Eemshaven naar Loppersum. Het is de eerste etappe van een tocht die eindigt in Glasgow, waar een grote klimaatconferentie wordt gehouden. Foto: Corné Sparidaens
De huidige ophef over de hoge energieprijzen kan wel tien jaar duren. Dat zegt directeur Marjan Minnesma van Urgenda. Ze begon woensdag met tachtig medestanders aan de eerste etappe van een klimaatmars naar Glasgow.
Terwijl Urgenda met de 25-daagse wandeltocht aandacht vraagt voor de komende VN-klimaattop in Schotland, is er in Nederland en andere Europese landen onrust over de steeds hogere prijzen voor gas, benzine en andere brandstoffen. De roep klinkt om overheidsingrijpen. In Nederland vinden sommigen zelfs dat het Groningengasveld - dat volgend jaar sluit - langer open moet blijven om te zorgen dat Nederlanders niet in de kou komen te zitten.
Minnesma is niet verbaasd over de turbulentie. Volgens haar hoort die bij de huidige energietransitie, waarin geleidelijk afscheid wordt genomen van fossiele energie. ,,Dit kan wel tien jaar duren.’’
,,Het is wel frappant hoe snel dingen omhoog gaan als de prijzen stijgen. Mensen reageren sterk op stijgende prijzen. En vorig jaar om deze tijd was de gasprijs nog historisch laag. Maar dit hoort er allemaal bij, al is het af en toe niet leuk. De transitie geeft soms onrust.’’
Mensen komen niet in de kou te zitten
Ze zegt dat Nederlanders zich geen zorgen hoeven te maken dat ze binnenkort in de kou komen te zitten. ,,Dat gaat niet gebeuren. Bij de problemen gaat het vooral over de industrie, die in bepaalde gevallen afgeschakeld kan worden.’’
Dat zegt ook waterstofspecialist Hans Coenen van de Gasunie, die naar de Eemshaven is gekomen om een podcast met Minnesma te maken. ,,De consument is beschermd.‘’
Hij snapt de zorgen over de energievoorziening in ons land. ,,We willen dat energie betaalbaar en betrouwbaar is. Nederland vertrouwde altijd op het Groningenveld en inkooporganisatie Gas Terra. Maar die zijn er straks niet meer. We moeten het dus anders invullen. De Gasunie gaat hier niet over, wij zijn van de buizen, niet van de moleculen.’’
Lastig om de gasbergingen nu nog snel te vullen
Coenen denkt dat de overheid moet zorgen dat de vier gasopslagen in ons land, waaronder die in Norg en Grijpskerk, tijdig met gas zijn gevuld zodat er een buffer is voor perioden met grotere vraag. Dat is nu niet zo. ,,De bergingen zijn half leeg, ze zijn niet goed gevuld. Je kunt ook zeggen: zorg nou dat die vol komen. Maar het is nu lastig om ze nog snel te vullen.’’
,,De hoeveelheid gas die wordt aangeboden, is een kwestie van de markt, van vraag en aanbod. Daar kan de overheid weinig aan doen. Ze kan wel iets doen aan de hoge belastingen op energie’’, zegt Coenen. Hij wijst er nog op dat er in Europa afspraken zijn tussen landen om elkaar bij te staan bij onvoorziene energietekorten. ,,De Europese solidariteit is goed, we helpen elkaar.’’
Positief is volgens hem het besluit van het rijk 750 miljoen euro aan de Gasunie te geven voor de aanleg van een grote waterstofleiding in ons land waarmee de industrie bediend kan worden met groene waterstof. Daardoor is straks minder gas nodig.
Een vreselijke situatie
Het Groningenveld langer open houden? Geen sprake van, zegt de Groninger gedeputeerde Nienke Homan (GroenLinks), die ook meeloopt in de etappe naar Loppersum. ,,Niemand wil dat Groningen langer open blijft. Dat maakt ons ook alleen nog meer afhankelijk van fossiele energie.’’
Homan zegt dat alle onrust duidelijk maakt hoe belangrijk energie is. ,,Het is een vreselijk situatie. Maar paniek kan er ook toe leiden dat je goed gaat nadenken over wat er eigenlijk aan de hand is en wat er moet gebeuren.’’
