Acteurs spelen zaterdag en zondag in Barger-Compascuum de bezetting en bevrijding na. Foto: Cor Lasker
Een bijzonder tafereel dit weekend in het Veenpark in Barger-Compascuum: 75 acteurs uit het hele land spelen in het museumdorp de bezetting en bevrijding tijdens de Tweede Wereldoorlog na.
„Daar komen ze aan”, roepen bezoekers van het Veenpark. ‘Ze’, dat zijn Duitse militairen, die zaterdagochtend Bargermond binnenvallen. De mannen van de marechaussee in het dorp moeten toezien op de veiligheid, maar zijn totaal overvallen en houden hun handen in de lucht. „Laufen!” roept een van de Duitsers.
De marechaussees lopen naar de kant van de weg en worden gevangengenomen. Nog meer Duitsers in groene uniformen bestormen het dorp. Niet veel later wordt er geschoten. Er vallen doden. De Tweede Wereldoorlog is een feit.
‘Perfecte omgeving’
Bovenstaande is natuurlijk niet echt, maar nagespeeld. Dat gebeurt dit weekend in het fictieve dorp Bargermond in het Veenpark in Barger-Compascuum, waar de Drentse veenkoloniale geschiedenis wordt verteld.
Op zaterdag en zondag is het dorpje het decor van de Duitse bezetting in 1940 en de bevrijding van Nederland, vijf jaar later. Zo’n 60 acteurs van speciale re-enactment-groepen uit het hele land zijn ervoor naar Barger-Compascuum gekomen, plus nog 15 lokale vrijwilligers.
Een soldaat in het Veenpark tijdens de nagespeelde Duitse inval. Foto: Cor Lasker
Het is de eerste keer dat zogeheten re-enactors op zo’n grote schaal een historische gebeurtenis naspelen in het Veenpark. Het idee komt van Peter van der Weide, vrijwilliger in het Veenpark en zelf re-enactor. „Het was de bedoeling om dit vijf jaar geleden te organiseren, ter ere van 75 jaar bevrijding”, zegt hij. „Maar corona gooide roet in het eten.”
Daarom wordt nu 80 jaar bevrijding aangegrepen om het gebeuren alsnog naar Barger-Compas te halen. Voor Van der Weide gaat een langgekoesterde wens in vervulling. „Deze omgeving leent zich er perfect voor. We kunnen hier een volledig beeld van de oorlogstijd schetsen, omdat we het hele dorp tot onze beschikking hebben. We kunnen de bezoekers een beleving bieden.”
Zelf heeft Van der Weide twee rollen dit weekend: ‘s ochtends die van marechaussee, ‘s middags is hij een kapelaan en leidt hij een protestmis tegen de bezetter. Klein detail: het is juli, en niet 5 mei. „Mei is een drukke periode, juist vanwege het herdenken van de oorlog”, zegt Van der Weide. „Nu is het rustiger.”
‘Je weet niet waar je kijken moet’
De tientallen bezoekers die zich veilig achter de tramrails in de berm hebben opgesteld, lijken onder de indruk. Zodra de eerste schoten klinken, schrikt iedereen zich een hoedje. Niet veel later rennen de Duitsers door het hele dorp. Het publiek probeert alles op de voet te volgen. „Je weet niet waar je kijken moet”, glundert Sietse de Vries (61) uit het Friese Sumar. „Ik vind het schitterend.”
Organisator en geschiedenisliefhebber Peter van der Weide in marechaussee-uniform van rond de Tweede Wereldoorlog. Foto: Cor Lasker
Ook Sven van der Heide (10) uit Emmer-Compascuum kijkt zijn ogen uit. „Ik vind het leuk dat ze schieten. Het lijkt heel erg op Call of Duty (een schietspel op de computer, red.). Hier spelen ze het gewoon in real life.”
Nog de hele middag gaat het spel door. Voor Van der Weide is de dag hoe dan ook geslaagd. „Ik vind het fantastisch. De energie die bij de acteurs vrijkwam toen de eerste schoten klonken, dat was heel bijzonder.” De geschiedenisliefhebber zou graag zien dat het evenement jaarlijks terugkeert. „Daar mikken we op. De acteurs vinden het ook echt geweldig. Hopelijk volgend jaar weer.”