Royale miskleun Koningsdag 2024 is vooral een publicitaire blunder. En dat is niet alleen de schuld van de burgemeester van Emmen

Het openbare verjaardagsfeestje van koning Willem-Alexander in Emmen is anno 2024 niet voor anderhalf miljoen euro te organiseren. De nieuwe begroting van Emmen, door schade en schande wijs, bedraagt daarom minimaal 2,3 miljoen euro.

Dat burgemeester Eric van Oosterhout de kop van jut was van die rekenfout is logisch. Hij was de gebraden haan bij de aankondiging van de grote dag en is dus ook de kwaaie pier als er iets tegenzit in aanloop naar 27 april.

Maar naast de burgervader van Emmen hebben er meer mensen liggen slapen. De gemeente Emmen is naast gastheer slechts een radertje in een omvangrijke organisatie. Het Koninklijk Huis, de provincie Drenthe, de politie, andere veiligheidsdiensten en publieke omroep NOS zijn andere verantwoordelijke publieke diensten in dat samenspel.

Dat die ‘eenheid’ de plank missloeg met de eerste inschatting van de rekening geeft te denken. De Dienst van het Koninklijk Huis (DKH) is een omvangrijke organisatie waar ze als geen ander weten hoe duur de openbare optredens van het oranjegezin zijn. De NOS is massaproducties zoals de Olympische Spelen en voetbalkampioenschappen gewend. Daarbij vergeleken is een dagje Emmen klein bier. Ook de provincie Drenthe en de Nationale Politie hebben voor duurdere feesten en hetere vuren gestaan.

Deze clubs hadden tegen elkaar en de gemeente Emmen kunnen en moeten zeggen dat de inschatting van 1,5 miljoen euro voor Koningsdag van 2024 veel te rooskleurig was. Zij weten dat de kosten voor evenementen en producties na corona explosief stegen. Zij kennen de kosten van zwaar beveiligde optredens tussen mensenmassa’s.

In plaats daarvan staarden ze zich blind op mooie verhalen van Koningsdag 2019 in Amersfoort als lichtend voorbeeld voor Emmen. Alsof de wereld vijf jaar had stilgestaan. Erger nog: de meest recente editie Rotterdam 2023 werd vanaf het begin afgedaan als te exorbitant en niet des Emmens. Dat klonk stoer, maar schiep onterechte verwachtingen van niet behaalde Drentse gematigdheid.

Zo liet de organisatie zich in december, een half jaar na de aankondiging van Emmen, overvallen door een factuur van een productiemaatschappij die ruim 40 procent boven de kosten van Amersfoort lag.

Rotterdam vierde vorig jaar voor 4 miljoen euro tien dagen feest en wist een deel van die kosten te verhalen op meeprofiterende ondernemers. Een forse hap uit het budget ging daar op aan veiligheid, mede vanwege een lastige rondvaart door de Maashaven en het dreigingsniveau rondom kroonprinses Amalia. De tiende Koningsdag met Willem-Alexander als gekroonde voorman ging de boeken in als duurste ooit.

Daarachter staat straks Emmen op plek twee met minimaal 2,3 miljoen euro. Dat wordt compleet opgehoest door de gemeente en de provincie Drenthe, waardoor de bijdrage van de Emmenaar straks niet zo heel veel onderdoet voor die van de Rotterdamse belastingbetaler.

De exacte invulling van de begroting van de havenstad en die van de vlinderstad zijn niet tot achter de komma in te zien. Vooral over de kosten voor veiligheid wordt altijd wat geheimzinnig gedaan.

Wel lijkt Emmen ‘slechts’ 3 ton kwijt te zijn uit het eigen budget voor de beveiliging van Koningsdag. Burgemeester Van Oosterhout liet zich ontvallen dat die bijdrage veel lager ligt dan wat andere gemeenten betaalden. Dat de schade niet oploopt richting de 3 miljoen is is te danken aan een ander potje van de Nationale Politie.

Het is goed dat de gemeenteraad het organiserend comité, en dus Eric van Oosterhout, een tik op de vingers gaf. Vooral de ‘royale miskleun’ van Wakker Emmen dreunt nog wel even na. Het zal goed zijn als ook de andere betrokken publiek gefinancierde organisaties zo’n openbare controle krijgen op hun handelen.

Nog meer dan een financiële mispeer is het een publicitaire blunder. Wanneer alle spelers aan tafel eerlijk naar elkaar waren geweest over wat Koningsdag anno 2024 kost, dan had Emmen meteen een budget van 2,5 miljoen gereserveerd. Daarmee was het vanzelfsprekende gemopper over de kosten beperkt gebleven tot één moment.

Door te laag in te zetten en publieke door het stof te moeten heeft de organisatie zichzelf en Emmen een slechte beurt bewezen. Om het chagrijn van de afgelopen week de kop in te drukken haalt de organisatie in ieder geval de bekendmaking van de koninklijke looproute en (een deel van) het programma naar voren. Dinsdag is er een persconferentie daarover. Het is te hopen voor Emmen dat het alsnog iedere euro waard is.