Is Emmen klaar voor Koningsdag? 'Handen uit de zakken en geen hoedjes'

Zelden lag hartje Emmen er zo spic en span bij als nu. In aanloop naar de grote dag is ieder steentje opgepoetst, iedere raam langs de route gelapt en iedere vierkante meter grondig gereinigd. Bij de plaatselijke kappers en modezaken was het de afgelopen week spitsuur. Emmen en de Emmenaren leven gekapt, geschoren en opgedirkt toe naar de grote dag.

Van het vervangen van het gigantische scherm op het Raadhuisplein tot het opkalfateren van de fraaie bloemenklok ter ere van voormalig wethouder Zegering Hadders. Het was tijdlang voer voor gesteggel, maar nu de koning op bezoek komt was het zo gepiept.

Zuinigheid is een deugd in Zuidoost-Drenthe maar richting de oranjedag gaat de knip volgraagte open. Met een budget van 2,3 miljoen euro is deze Drentse editie de op een na duurste Koningsdag ooit, achter Rotterdam 2023. Dat is trouwens nog exclusief de opfrisbeurt van het centrum en een groot deel van het veiligheidsbudget

Het is al wekenlang overduidelijk dat het grootste nationale evenement van Nederland Emmen aandoet. Naast een frisse blik van het centrum zie je op de gevels ontelbare camera’s, slimme microfoons en ander technisch vernuft. Veiligheidstroepen deden in het geheim al enkele oefeningen. Voor noodweer, massahysterie, aanslagen en andere ramspoed liggen draaiboeken klaar. Emmen is zaterdag een vesting voor de verjaardag van de vorst.

Emmen kent een noodverordening op de dag zelf. De verantwoordelijken voor de veiligheid willen verder vooraf weinig kwijt over de operatie. Duidelijk is dat, als naar verwachting 60 duizend bezoekers een glimp van de Oranjes proberen op te vangen, er achter de schermen honderden agenten, beveiligers en militairen paraat staan. Vanuit het commandocentrum wordt iedere opvallende beweging in de gaten gehouden.

De angst voor verwarde mensen is sinds Apeldoorn in 2009 groter dan de zorg om groepen demonstranten. Die houden zich meestal wel aan afspraken. De gemeente heeft al uitvoerig contact gehad met georganiseerde republikeinen die net als andere jaren een plekje langs de route krijgen. Lokale antimonarchisten hebben de afgelopen weken met actieposters opgeroepen om in het zwart richting het centrum te komen.

Of er ook aandacht gevraagd wordt voor actualiteiten rondom het klimaat of de oorlog in Gaza is nog niet bekend, hoewel Emmen wel rekening houdt met anti-Israël-demonstranten.

Het staatshoofd en zijn familie leggen in twee uur nog geen kilometer af door het centrum. Of zijn hele gezin meekomt? Dat is paleisgeheim tot zaterdagochtend. Vorig jaar ontbrak prinses Alexia in Rotterdam vanwege haar examentijd in Wales. Dit weekend lijkt er weinig reden om verstek te laten gaan in Emmen. De organisatie rekent in ieder geval op drie prinsessen.

In 2015 voerde koning Willem-Alexander wijzigingen door in de opzet van Koningsdag ten opzichte van de aanpak van zijn moeder. Sindsdien is prinses Beatrix zelf niet meer van de partij, net als haar zus Margriet en diens man Pieter van Vollenhoven. De voormalige koningin was afgelopen maandag wel in Emmen voor het traditionele koningsdagconcert in het Atlas Theater. Het gezelschap dat de koninklijke stoet vormt bestaat uit maximaal vijftien leden van de familie.

Mensen die een formele rol hebben in het programma zijn strak geïnstrueerd hoe zich te gedragen als ze oog in oog staan met een ‘Majesteit’ of ‘Hoogheid’. Allereerst is die aanspreektitel verplicht, mevrouw of meneer is uit den boze. Ook mag er niet gelekt worden uit het gesprek met het koningspaar, mag hen de rug nooit worden toegekeerd en moeten de handen te allen tijde uit de zakken blijven. Wie in het knaloranje de familie aanspreekt is in overtreding: oranje strikken of dassen zijn een no-go, net als het dragen van een hoed. Verder mogen de deelnemers volgens de interne instructie wel gewoon ‘zichzelf en spontaan zijn’.

Na duizenden handjes, tientallen muzikale odes en zeker honderd al dan niet spontane ontmoetingen is de beurt aan de koning zelf om iets te zeggen op het podium op het Raadhuisplein. In Rotterdam wist de aanhanger van Ajax het publiek te charmeren met een hartgrondig Geen woorden maar daden. Groningen kon in 2018 uiteraard rekenen op Er gaat niets boven Groningen. In Zuidoost-Drenthe verwachten ze minimaal een Moi Emmen van de koning aan het eind van het hoge bezoek.