Schaapskudde Ruinen wordt bewaakt door Karpatische herders. Gebied rond kooi verboden voor andere honden

Op die stralende vrijdagmiddag zat Poelenije nietsvermoedend in de zon op een afgelegen stuk heide, toen een aantal schapen ineens onrustig werd. „Ik zag een wolf op een heuveltje aan komen, ben er direct op af gerend met de luchthoorntoeter, waarna de wolf schrok en vluchtte. Hij had ondertussen al wel twee schapen gedood en een derde in de strot gebeten. Die hebben we later moeten laten inslapen bij de kooi. Wij dachten dat een wolf overdag geen aanval zou plaatsen, maar ik stond erbij en keek er naar.”

De ervaren schaapherder spreekt van een pittige ervaring. „Dat was niet fijn om mee te maken. Ik rende er zonder twijfel op af, pas later denk je: oei, had ik dat wel moeten doen. Het was een instinctieve reactie, ik ga niet lijdzaam toekijken hoe de wolf de schapen aanvalt.”

Volgens voorzitter Roel van Bezoen van de stichting Het Drentse Heideschaap was er nog geen goede remedie om de kudde te beschermen. In mei werd nog melding gemaakt van de aanwezigheid van een wolf in dat deel van het Dwingelderveld, later kwam er nog eentje om de hoek kijken. „We waren al alert, want je weet dan dat het een keer mis gaat. We hebben van die luchthoorntoeters aangeschaft”, verwijst Poelenije naar die dingen die ook in stadions te horen zijn. „Al onze herders hebben er eentje in de tas.” Van Bezoen knikt: „We hebben ons beleid ook aangepast, want herders gaan bij mooi zomerweer niet meer voor dag en dauw op pad. Eerder ging men wel om half zes ’s morgens de heide op, maar dat kan niet meer.”

Vanaf het horrormoment ging Poelenije, net als de hulpherders, met een ander gevoel de heide op. „Je moet verdomd goed opletten, de wolf is er in gespecialiseerd zich verdekt op te stellen. Het gevoel dat je bespied wordt in het veld maakt je onrustig. De hele dag met een verrekijker rondkijken is niet te doen. Daarbij lopen de Bordercollies in het veld ook gevaar. Er was nog maar één optie over: bewakingshonden.”

Die keuze werd nog makkelijker na een gesprek dat Van Bezoen had met gedeputeerde Egbert van Dijk, ook uit Ruinen, en Natuurmonumenten. „Als we iets willen met de status van de wolf in Europa, moet de wet worden gewijzigd en dat duurt een hele tijd. Daar kunnen wij niet op wachten.” Daarom lopen er nu twee Karpatische herdershonden met Poelenije mee, naast drie Bordercollies, om de kudde te bewaken. Deze honden zijn er zeer geschikt voor en slaan bij het minste of geringste aan. Volgens de schaapherder ruiken de grote honden een wolf van verre, wat een herder meer tijd geeft om te reageren met zo’n afschrikkend geluid van de toeter. „Maar het betekent ook iets voor de kooi”, gaat Van Bezoen daar op in. „Ze reageren ook op loslopende honden, vandaar dat we een hondenvrije zone instellen rond de schaapskooi. Dat geldt eveneens voor aangelijnde honden, er worden deze week speciale borden geplaatst. De Karpatische herders beschouwen andere honden ook als een gevaar”, weet de voorzitter.

Op het Dwingelderveld mogen honden sowieso al niet loslopen, dat wordt volgens Poelenije aardig nageleefd. „Alleen bij de ijsbaan van Ansen lopen veel honden los. Daar hoeven we dan wel niet vaak naartoe, maar het kan wel een probleem geven.” De samenwerking tussen de verschillende honden rond de kudde verloopt boven verwachting, nu worden ook de zes hulpherders klaargestoomd om met de Karpatische herders op pad te gaan. Iedere herder moet leren hoe met zo’n hond om te gaan.

De beide honden zijn drie maanden op proef in Ruinen, vooral om te kijken hoe het allemaal loopt, maar eigenlijk heeft de stichting geen keuze. „Je kunt niet om het hele Dwingelderveld een wolfwerend raster plaatsen”, constateert Van Bezoen. De weilanden rond de schaapskooi zijn daar wél van voorzien. „Het gaat ons er niet om of je de wolf wel of niet moet willen hier, die discussie laten we aan anderen. De doelstelling van onze stichting is het ras van het Drentse heideschaap in stand te houden.” Poelenije is duidelijk in zijn mening: „Wij hebben zorgplicht naar onze schapen, we gaan echt niet zitten en toekijken.”

Voor de Ruiner schaapskudde heeft het wel degelijk financiële gevolgen. „De provincie is bezig de subsidieregeling aan te passen, maar voor de Karpatische herders krijgen we geen geld. We hebben echter wel met extra inzet, materiaal en voer te maken. Het belangrijkste is echter wel dat de onbevangenheid om hier vrij rond te lopen met de schapen, wel weg is”, vindt Van Bezoen. „Dat realiseren bezoekers zich niet, die komen om hier te ontspannen. Maar ongedwongen met de hond hier bij de kooi lopen, is er niet meer bij”, verzucht Poelenije. „We doen dit echt niet voor de lol”, benadrukken ze.