Schaapsherder Julie Teunen bij haar schapen, die zijn geveld door het blauwtongvirus. Foto: Laura Popken
Kreupel lopen, gaten in het gehemelte, blindheid: het blauwtongvirus richt gruwelijke schade aan bij de schapen van herder Julie Teunen van schaapskudde Het Stroomdal in Schipborg. Ze plaatste een emotionele boodschap op Facebook. „Ik ben 16 uur per dag in touw.”
Herder zijn is allesbehalve romantiek. Die kreet plaatste herder Julie Teunen (41) van de schaapskudde in Schipborg afgelopen woensdag onder een bericht op Facebook. Ze klom achter het toetsenbord om het drama dat zij de afgelopen twee weken meemaakte ‘van zich af te schrijven’, zoals ze het zelf noemt. Dat drama is het blauwtongvirus dat de schapen in haar kudde ziek maakt.
Inmiddels is bijna haar hele kudde van zo’n 300 dieren in meer of mindere mate ziek door het virus. „Aan sommige schapen zien we nauwelijks dat ze ziek zijn”, zegt Teunen. „En voor anderen is het een lijdensweg.” Zo’n 20 schapen zijn al overleden of heeft ze door de veearts moeten laten inslapen.
Gruwelijk ziektebeeld
Het blauwtongvirus houdt schapenhouders sinds vorig jaar in zijn greep. Maar niet eerder sloeg het virus zo hard toe bij de schapen in Schipborg, zegt Teunen. In een grasveld bij de schaapskooi ligt een tiental dieren versuft en verzwakt in het gras. Een groot deel loopt gelukkig nog gewoon mee in de kudde. „Veel dieren zijn nog niet zo ziek dat we ze eruit moeten halen.”
Teunen beschrijft een gruwelijk ziektebeeld: blindheid of uitpuilende ogen door vochtophopingen in de hersenen, pijnlijke hoeven, hoge koorts, strompelen, niet kunnen slikken, eten uitbraken, ernstige vermagering, gaten in het gehemelte, stikken in het eigen braaksel.
„Bij een van de schapen sprong het oog er vorige week gewoon uit”, vult Reinier van Klinken aan. Hij is voormalig herder in Schipborg en tegenwoordig bestuurslid bij de stichting Behoud Drentse Schaapskudden. Van Klinken plaatste het relaas van Teunen op zijn facebookpagina. Het leverde meer dan honderd reacties op.
Vaccin
Blauwtong wordt veroorzaakt door knutten, een soort kleine vliegjes. Als zo’n knut het blauwtongvirus bij zich draagt en een schaap bijt, kan het dier ziek worden. De ziekte is niet besmettelijk en kan ook niet worden overgedragen op mensen. Ook koeien en geiten kunnen het virus krijgen.
In april keurde voormalig minister Piet Adema (ChristenUnie) een vaccin goed tegen blauwtong. Schapen genezen niet van de ziekte, maar worden minder ziek en de kans op overlijden wordt kleiner. Schapen zouden één dosis van het vaccin nodig hebben, koeien twee.
Teunen vaccineerde haar schapen in mei. Dat lijkt weinig te hebben uitgehaald. Hoe dat kan, weet zij niet, deskundigen evenmin. Mogelijk spelen er andere ziekmakende factoren mee en is het virus hardnekkiger dan gedacht.
16 uur per dag
De zorg voor haar zieke schapen houdt Teunen inmiddels hele dagen bezig. „Ik ben 16 uur per dag in touw en sta soms te draaien op mijn benen.” Ze verzorgt zieke schapen en inspecteert nog gezonde dieren. Met medicijnen probeert ze de symptomen te behandelen. Steeds vaker tevergeefs.
Teunen kijkt peinzend naar haar zieke schapen die strompelen en kokhalzen. „Toen ik het facebookbericht schreef, liep ik met mijn ziel onder de arm. Het doet pijn als je de beesten zo ziet, en als je elke ochtend met angst naar de kudde gaat: hoeveel zijn er nu weer doodziek?”
