Wat is de impact van zwerfafval in het Drents-Friese Wold? ‘Er ligt overal wat’

Door statiegeld te heffen op flesjes en blikjes is de hoeveelheid die daarvan in het Drents-Friese Wold terechtkomt aanzienlijk afgenomen. Toch komt er nog afval in de natuur terecht. „Het grootste probleem is nu klein plastic”, vertelt boswachter Lysander van Oossanen. „Dan gaat het om snoepwikkels, verpakkingsmateriaal of andere resten die mensen ongemerkt laten vallen.”

Tijdens een wandeling over het Belevingspad nabij Hoogersmilde laat Van Oossanen zien hoeveel afval er ligt. In amper een kwartier verzamelt hij een handvol kleine resten. „Op het eerste gezicht lijkt het schoon, maar als je beter kijkt, ligt er overal wat”, merkt hij op. Juist dit kleine afval blijft lang in de natuur liggen.

Vijftien jaar geleden verwijderde Staatsbosbeheer de prullenbakken in het gebied. Volgens Van Oossanen was dat een bewuste keuze. „Zonder prullenbakken nemen mensen hun afval eerder mee. Toen ze er nog stonden, belandde veel afval ook naast de bakken.” Bovendien scheelt het verwijderen van prullenbakken de natuurorganisatie zo’n 25.000 euro per jaar aan onderhoudskosten.

Toch blijft er nog altijd afval achter. Behalve klein plastic ziet Van Oossanen ook geregeld hondenpoepzakjes liggen. „Mensen met honden nemen die zakjes dan mee, alleen besluiten ze soms toch om ze ter plekke weg te gooien. Dan kunnen ze die zakjes beter niet meenemen en de natuur haar werk laten doen...”

Soms trekken vrijwilligers eropuit met afvalprikkers, zowel georganiseerde groepen als individuen. „Dat helpt, maar vooral kleine plasticjes blijven achter”, vertelt de boswachter. Het inleveren van afval kost geld bij de gemeente Westerveld. „Dat houdt mensen misschien tegen, maar ik zou zeggen: breng het dan naar ons toe.”

Of dieren last hebben van het zwerfafval kan Van Oossanen niet met zekerheid zeggen. „We ontleden hier geen dode dieren. Maar het is aannemelijk dat bijvoorbeeld kleine plasticjes met etensresten af en toe in de voedselketen terechtkomen.”

Behalve het zwerfafval heeft Staatsbosbeheer ook een ander afvalprobleem. „We hebben een paar keer per maand te maken met afvaldumpingen. Zo zien we grofvuil als bankstellen, huishoudmaterialen of asbest. Je komt van alles tegen.” Eén keer heeft het nationale park te maken gehad met een dumping van drugsafval. „Dat veroorzaakt veel schade en kost veel geld, want dan moeten er specialistische teams worden opgetrommeld en moet de bodem worden gesaneerd.”

Ondanks deze uitdagingen blijft de boodschap van de boswachter simpel: „Neem je afval mee terug. Het lijkt misschien klein, maar het heeft een grote impact. Hoe minder afval, hoe mooier en schoner het Drents-Friese Wold is.”