Toeristen en vliegtuigen bedreigen de kraanvogel. 'Als ik een buks had, schoot ik die drone uit de lucht'

,,Kijk nou, daar vliegt een drone.” Herman Feenstra wijst hem na. Verrek, daar vliegt dat ding, zomaar over het Fochteloërveen. ,,Als ik een buks had, schoot ik hem uit de lucht.”

We zitten in de tuin van Feenstra aan de weg Fochtelooërveen, pal naast het informatiecentrum van Natuurmonumenten. De drone scheert op zo’n dertig meter hoog over het natuurgebied. Het gebrom verraadt zijn aanwezigheid. ,,Hier mag helemaal niet met drones gevlogen worden. Het is niet alleen een Natura 2000-gebied, maar hierboven ligt ook de vliegroute van en naar Groningen Airport Eelde.”

Drones en de vliegroute, het zijn slechts twee van de bedreigingen voor het 2500 hectare grootte Fochterloërveen, één van de weinige en best bewaarde hoogveengebieden in ons land. En de kraamkamer van de kraanvogels. Een andere bedreiging is de mens die met auto, de fiets of te voet door het fraaie natuurgebied trekt.

Herman Feenstra: ,,Sinds corona is het veel drukker geworden. En de kans op verstoringen van broedparen dus ook veel groter. En niet alleen voor kraanvogels. We sluiten tijdens het broedseizoen wandelpaden af om de dieren niet te verstoren. Dat helpt, maar de oude borden met ‘Niet toegankelijk tussen zonsondergang en zonsopgang’ moeten zo snel mogelijk terugkeren in natuurgebieden.”

Waar Feenstra zich al jaren aan ergert, is de weg die dwars door het Fochteloërveen loopt. ,,Vroeger kwamen er twee auto’s per dag langs, nu tientallen. Kijk, daar gaat er weer één. De weg zou afgesloten moeten worden. Kraanvogeljongen kunnen de weg niet oversteken door de padden-en slangenschermen langs de weg. En als de paddentrek op gang komt, worden er honderden doodgereden.”

,,Hetzelfde geldt voor de slangen. Hier komen adders, ringslangen en gladde slangen voor, maar hun aantal is flink gedaald doordat ze worden doodgereden. Je hebt hier een uniek hoogveengebied, met de grootste populatie kraanvogels van ons land. Die weg eruit? Het is een kwestie van keuzes maken.”

En dan hebben hebben we stikstof nog niet genoemd. ,,Kijk maar naar de overkant. Wat zie je? Allemaal gras, pijpenstrootjes van een meter hoog. Die groeien van meststoffen. Vroeger bloeide rond deze tijd de dopheide hier volop. Die raakt nu ondergesneeuwd. Hier lopen wel schapen en geiten, maar die kunnen niet tegen de pijpenstrootjes opvreten.”

Wat ook niet helpt, is de toenemende bloementeelt. Pal langs het Fochteloërveen bij Smilde worden veel bloemen gekweekt op de akkers en daarvoor is veel water nodig en bestrijdingsmiddelen. ,,Het ligt pal tegen het Crane Resort aan. Kraanvogels mijden die akkers, terwijl het landbouwgebied dat het dichtst bij het veen ligt belangrijk is als foerageer- en rustgebied. De eerste kilometer is cruciaal.”

De uitbreiding van de Asser wijk Kloosterveen komt ook steeds dichter bij het Fochteloërveen te liggen. ,,Kraanvogels laten die kant links liggen.” Met dichte boomwallen en houtwallen zou je de rust kunnen laten terugkeren. De provincie zou daarbij het voortouw moeten nemen. Je hebt hier iets speciaals in huis. Daarin moet je investeren.”

De drone zoeft voor de tweede keer voorbij. Feenstra pakt zijn auto en gaat er achteraan. Een eindje verderop staat een witte auto. ,,Dat moet de dronepiloot zijn.” Hij spreekt de jongeman aan. ,,Maar ik heb een dronebewijs?”, protesteert hij.

Feenstra wijst hem er op dat dit een Natura 2000-gebied is en de vliegroute van Eelde hier langsloopt. De man is zich van geen kwaad bewust, maar vouwt zijn drone op en stopt hem in een hoesje. Hij zal het niet weer doen.