Gaat de PvdA in Hoogeveen toetreden tot een politiek verstandshuwelijk van Gemeentebelangen en CDA?

De kiezer in Hoogeveen heeft gesproken en wijkt hier en daar eigenzinnig af van de landelijke trend. Zo was de winst voor de lokale PvdA veel groter dan verwacht. Vijf zetels: drie meer dan nu.

De vrije val van de afgelopen jaren -in 2006 scoorde de partij nog tien zetels- is niet alleen gestopt maar ook ferm omgebogen. ,,We hebben de bodem wel bereikt en kijken weer omhoog’’, sprak lijsttrekker Stan van Eck tijdens de campagne.

Voorspellende gaven lijken de nieuwe voorman niet vreemd, al zal ook hij zich de volgende ochtend wel even in de arm geknepen hebben. De eclatante winst lijkt de optelsom van een standvastige en duidelijke koers met een onderscheidend geluid.

De PvdA scoorde vooral punten in het dramatisch verlopen ijsbaandossier. Van meet af aan (2017) plaatste de partij grote vraagtekens bij het prestigieuze project dat in 2019 sneuvelde. Op voorspraak van de sociaaldemocraten kwam het tot een rekenkameronderzoek met een uiterst kritisch rapport over de haalbaarheid en betaalbaarheid van een gecombineerde kunstijsbaan met zwembad.

Maar ook op sociaal gebied landde de boodschap bij veel kiezers. In de campagne had de PvdA aandacht voor de explosief gestegen energierekeningen -de zogeheten energie-armoede- en het belang van dorps- en buurthuizen.

Door de verkiezingswinst drukt de qua grootte derde partij van Hoogeveen nadrukkelijk de neus aan het coalitievenster. Binnen zit nu nog een zakencollege met wethouders zonder politieke kleur, maar die situatie lijkt te eindigen.

Een kijk in de glazen bol. Zowel Gemeentebelangen, nog steeds de grootste partij in Hoogeveen, als het CDA zijn klaar voor eigen wethouders. En ook de PvdA zegt ‘goede kandidaten’ te hebben.

Toch past beide partijen bescheidenheid. Zowel Gemeentebelangen als het CDA verloren een zetel. Daarmee is de meerderheid van het college dat na de verkiezingen in 2018 uit de bus kwam, samen met de ChristenUnie, opeens marginaal: 16 zetels van de 31. Ook was deze coalitie geen lang leven beschoren, het viel al na twee jaar door bestuurlijke en financiële problemen.

Voortzetting van dat college zou ook geen recht doen aan de recente uitslag. Vraag is dan wel wat de PvdA binnen de nieuwe coalitie kan verzilveren. Hoe kan de partij het links/progressieve geluid door laten klinken in de constellatie van twee rechtse partijen?

Een tweetal dat nog steeds een ijzige relatie met elkaar onderhoudt. Voor de buitenwacht lijken de frustratie over de collegevorming in 2018, de verdeling van de portefeuilles en de onderlinge clash in 2020 met de mantel der liefde bedekt. Maar onderhuids broeit het nog steeds.

Zijn er nog andere coalities denkbaar in Hoogeveen? Zeker. Gezien het zetelverlies is het niet vanzelfsprekend dat Gemeentebelangen twee wethouders levert. In dat geval zijn vier partijen in beeld.

Naast de drie genoemde kan dat ChristenUnie of de VVD zijn. Bij de eerste optie gaat de coalitie ‘over links’, bij de tweede ‘over rechts’. Toetreding van de liberalen ligt echter niet voor de hand, nu de partij een zetel verloren heeft. De kans op een college zonder CDA of Gemeentebelangen is te verwaarlozen.

Andere noemenswaardige (voorlopige) uitslag in Hoogeveen is de toetreding van Forum voor Democratie (FvD). De nieuwkomer scoorde twee zetels en is in één klap even groot als de SP, dat een zetel verloor. In Drenthe bleek Hoogeveen FvD ook het meest gezind. In Emmen komt de partij met één zetel in de raad.

Zoals het zich nu laat aanzien keert ook GroenLinks, na een tijdelijke afwezigheid, terug in de gemeenteraad. Nadat fractievoorzitter Catharina van Hien vanwege een slepend conflict uit de partij stapte en haar zetel meenam, was de kleine partij bijna een jaar niet in de raad vertegenwoordigd.

Van dat soort intern gedoe houden kiezers doorgaans niet. Maar ondanks een klein verlies lijkt GroenLinks voldoende stemmen over te houden voor een terugkeer in de raad.