Groningen Airport Eelde zit in een rollercoaster: hoe staat de luchthaven er voor?

De vier aandeelhouders van Groningen Airport Eelde zitten 8 december met de directeur Meiltje de Groot om tafel om de begroting voor volgend jaar af te tikken. De provincies Groningen en Drenthe, de gemeente Tynaarlo en de stichting FB Oranjewoud moeten 2,6 miljoen euro bijleggen om het tekort op de begroting aan te vullen en liquiditeit van de luchthaven op peil te houden.

Oranjewoud stelt 1 miljoen beschikbaar, Groningen ging deze week akkoord om 6,4 ton te reserveren, in Drenthe komt hetzelfde voorstel deze maand nog aan bod en de gemeenteraad van Tynaarlo bespreekt het in januari. Daar zal nog wel een robbertje over gevochten worden. Lang niet alle regionale politici staan te springen om extra geld in de luchthaven te steken.

Eén troost, er hoeft geen nieuw potje aangesproken te worden. Het geld komt uit de 46 miljoen euro die de aandeelhouders in 2017 voor Groningen Airport Eelde reserveerden. Daarvan is nog 13,5 miljoen over. Er hoeft dus niet naar extra geld gezocht te worden.

Groningen Airport Eelde aast op 6,4 miljoen euro van het Rijk voor de aanleg van wegen voor het nieuwe bedrijventerrein op de luchthaven. De VVD diende deze week een breed gesteunde motie voor om dat geld beschikbaar te stellen. Minister Mark Harbers ontraadt de motie omdat er geen geld voor is, maar dinsdag wordt er over de motie gestemd in de Tweede Kamer. Grote vraag is wat er de Rijksmiljoenen gebeurt, als de Drentse Staten en gemeenteraad van Tynaarlo het begrotingstekort niet willen dekken. Steun uit Den Haag zet dan het mes op de keel van de noordelijke bestuurders.

Het vliegveld wil het nieuwe bedrijventerrein op 10 hectare grond langs de niet meer gebruikte Bravo-landingsbaan aanleggen. Dit moet nieuwe bedrijven aantrekken voor onder meer het ontmantelen van vliegtuigen, voor luchtvrachtverkeer en luchtvaartmaatschappijen met elektrische vliegtuigen. Uit de laatste groep heeft zich al een kandidaat gemeld. Het Duitse Evia Aero wil vanaf Eelde vliegen met elektrisch aangedreven vliegtuigen.

Groningen Airport Eelde hoopt op nog meer geld vanuit Den Haag. De luchthaven heeft een verzoek voor 4 tot 6 miljoen euro gedaan bij het ministerie van Infrastructuur voor het onderhoud van de nieuwe start- en landingsbaan en de veiligheid (douane, brandweer en beveiliging) op het vliegveld. Minister Harbers wil daar vooralsnog niet aan.

De toekomst van de Nederlandse luchtvaart wordt ontwikkeld in Eelde. Groningen Airport Eelde wil de proeftuin voor innovaties van het vliegen worden. Met vliegtuigen op stroom en waterstof, het vliegen met drones en met elektrische voertuigen voor de grondafhandeling. De luchthaven heeft de handen ineen geslagen met diverse partners voor het nieuwe vliegen. NXT Airport heet het ambitieuze project, waar bedrijven uit de regio en scholen aan meewerken. Op de luchthaventerrein is niet alleen de KLM vliegschool gevestigd, maar ook een campus waar 120 mbo-studenten van Noorderpoort en Alfa College een leer-werkplek hebben.

Op het middenterrein van Groningen Airport Eelde ligt een zonnepark met 63.196 panelen met een totaal vermogen van 21,9 Megawatt. Goed voor de stroomvoorziening van 6200 huishoudens. De luchthaven werkt met partners aan de opslag van energie. Als Hydrogren Valley Aiport wil Eelde een compleet waterstof-ecosysteem op de luchthaven realiseren. Van productie van groene waterstof voor de luchthaven zelf en voor derden. Zo komt er een waterstoftankstation bij het vliegveld waar ook andere bedrijvenwagens en auto’s van particulieren kunnen tanken.

Schiphol, Eindhoven, Rotterdam, Lelystad, en sinds oktober ook Maastricht behoren tot de Schipholgroep. Groningen Airport Eelde is de enige ‘nationale luchthaven van belang’ die niet tot deze groep behoort. Nog niet, want de gesprekken tussen Eelde en Schiphol zijn gaande. Als het directeur Meiltje de Groot lukt aan te sluiten bij de grote jongens, heeft ze een huzarenstukje verricht. De noordelijke luchthaven is dan grotendeels uit de financiële problemen, want zaken als onderhoud van de landingsbaan en de veiligheid op de luchthaven kunnen vanuit de winst van de Schipholgroep betaald worden. Ter indicatie: die winst bedroeg 65 miljoen over de eerste helft van dit jaar. Eelde hoeft dan ook niet langer de hand op te houden bij het Rijk en de aandeelhouders.

Schiphol laat in een brief aan De Groot weten gehoor te willen geven aan de oproep van het kabinet voor een betere samenwerking tussen Schiphol en de regionale luchthavens om de luchtvaartcapaciteit in ons land zo goed mogelijk te benutten. De grote nationale luchthaven zegt daarin bovendien Eelde te zien als voorloper in de ontwikkeling van duurzame luchtvaart.

Twee vakantievluchten per week staan deze winterperiode op het vliegschema van Groningen Airport Eelde: naar Gran Canaria en naar de wintersport in Zweden. Afgelopen zomer werd naar zes zomerbestemmingen gevlogen. Eelde had gehoopt vakantievluchten van Schiphol te kunnen overnemen door de chaos op Schiphol in de afgelopen maanden, maar luchtvaartmaatschappijen als Corendon, TUI en Transavia gaven en geven de voorkeur aan luchthavens in België en Duitsland. Eelde, dat als een van de weinige vliegvelden in ons land nog ruimte heeft voor meer vakantiecharters, viste achter het net.

De sluitingstijden van Eelde speelden daarbij een grote rol. Alleen tussen 6.30 en 23.00 uur mogen er vliegtuigen landen of opstijgen en dat betekent dat toestellen net te weinig tijd hebben op één dag naar twee zonbestemmingen heen en terug te kunnen vliegen. Dan zijn de vluchten niet rendabel. Een verzoek om ruimere openingstijden wees minister Harbers af, omdat daarvoor bij omwonenden te weinig draagvlak is.

Directeur De Groot verwacht dat volgend jaar wel lijnvlucht naar Londen nieuw leven kan worden ingeblazen. Luchtvaartmaatschappij Flybe stopte begin 2020 met haar vluchten naar London Southend. Groningen Airport Eelde hoopt eind volgend jaar als Schiphol terug moet van 500.000 naar 440.000 vliegbewegingen per jaar, alsnog een graantje mee te pikken van vakantievluchten uit Amsterdam.