De oudste wijk van Emmen bestaat 75 jaar. 'Geen mooiere wijk dan Emmermeer' | 75 jaar Emmermeer

Voor Gerrit Griemink (71) is er geen mooiere wijk dan Emmermeer. En dat heeft, zo zegt hij, niet alleen te maken met het feit dat hij er zelf al zeventig jaar woont. ,,De ligging is prachtig. Vlak bij het centrum én dicht bij het bos. En moet je met de auto richting Groningen, Friesland of Zwolle, dan zit je ook zo op de snelweg.’’

Een echte volkswijk, zo staat Emmermeer te boek. Terecht, aldus Griemink. ,,Het heeft het gemoedelijke van een volkswijk, nog steeds. Al is het wel anders dan toen ik jong was. Nee, dat heeft niets te maken met de komst van dure huizen aan de bosrand, nu zo’n twintig jaar geleden. Mensen zijn meer op zichzelf, iets wat je overal eigenlijk ziet. Vroeger liep iedereen bij elkaar via de achterdeur naar binnen. Die tijd is geweest. Maar is er hier een feestje, dan gaat nog altijd bij veel mensen de Nederlandstalige muziek aan. En vaak ook best hard en tot na middernacht. Het hoort erbij, niemand die dan de politie belt.’’

Zo’n zesduizend inwoners telt Emmermeer momenteel. De wijk is genoemd naar een veertig hectare groot en ondiep meer. Vanaf 1857 liep het meer leeg. Het water belandde in het pas gegraven Oranjekanaal, dat een stuk lager lag. Wat overbleef was een moerassig terrein, dat werd ingericht als landbouwgrond. In een in 2011 uitgegeven boek van Griemink over Emmermeer valt te lezen dat er in ieder geval in 1829 al huizen stonden in het gebied.

In 1894 kwamen de eerste woonwagens op de plek van het huidige woonwagenkamp en in de jaren twintig van de vorige eeuw werden er aan de Warmeerweg, Valtherzandweg en de Nijkampenweg goedkope huurhuizen neergezet, zogeheten gemeentewoningen.

Van de bouw van een wijk was toen nog geen sprake, die begon in 1948. De industrialisatie van Emmen kreeg vorm en er moesten snel meer woningen komen. De eerste huizen waren traditioneel van vormgeving en hadden een stuk grond voor het houden van dieren en het verbouwen van groente. Maar al snel werd gekozen voor rijtjeswoningen en weer iets later verrezen ook de eerste flats. De opzet was ruim, met veel verschillende soorten woningen.

Een bijzonder deel van de wijk werd het gedeelte tussen de Weerdingerstraat en de Warmeerweg. Daar verrezen witte huizen die gebouwd werden volgens het bouwsysteem Airey: stalen frames waaraan grote blokken beton werden bevestigd. De betonblokken werden niet verder afgewerkt, waardoor de huizen een volstrekt ander uiterlijk hadden dan andere woningen in de wijk. Aireydorp werd het buurtje genoemd. Of Jeruzalem, vanwege de kleur van de woningen.

Lang niet alle wijkbewoners hadden de beschikking over een douche. Zij konden op vrijdagavond en zaterdag tegen een kleine vergoeding terecht in het badhuis van confectiebedrijf Bendien, dat in 1938 was neergestreken op een perceel vlak bij de latere wijk en tot 1979 zou blijven bestaan. Aan de rand van Emmermeer, aan de Weerdingerstraat, stond tussen 1948 en 1974 nog een andere fabriek: de OBI. Griemink: ,,Daar werd bloed uit slachterijen verwerkt tot bloedmeel. Omdat het bedrijf een enorme stank verspreidde, werd de fabriek de stinkfabriek genoemd.’’

Emmermeer ontwikkelde zich in de jaren vijftig en zestig flink. Veel gezinnen vestigden zich in de wijk en ook het aantal voorzieningen steeg. In de jaren zeventig veranderde dat. Veel huizen voldeden niet meer aan de eisen van die tijd en nogal wat mensen die het zich konden veroorloven, verkasten naar de nieuwere woonwijken van Emmen.

In de jaren tachtig werd begonnen met het op grote schaal opknappen van huurwoningen in Emmermeer en vanaf de jaren negentig werd fors ingezet op het slopen van verouderde bouw en het neerzetten van nieuwe, moderne woningen. Mede om de samenstelling van de bevolking gevarieerder te maken, werd rond de eeuwwisseling aan de rand van het bos een buurtje gebouwd met relatief dure koopwoningen.

Wie nu door de wijk rijdt, ziet dat het proces van slopen en nieuwbouw nog altijd in volle gang is. Op de voormalige plek van drie zwaar verouderde flats aan de Meerstraat staat sinds kort een hofje met 23 koopwoningen. Even verderop staan twee oude flats in de hekken te wachten op een sloopbedrijf. Karakteristieke flats, die volgens kenners op het gebied van architectuur niet gesloopt, maar opgeknapt zouden moeten worden.

Griemink: ,,Ik heb begrip voor beide partijen. Die flats hebben iets bijzonders, ook in combinatie met de omgeving. Maar met nieuwbouw krijg je iets dat meteen past bij de eisen van deze tijd en waarmee je weer jaren vooruit kan. Elders in de wijk staan nog drie van dit soort flats. Misschien is het een idee om eentje of twee te laten staan en die op te knappen en te moderniseren.’’

Griemink aast zelf niet op een appartement. Hij heeft zijn arbeiderswoninkje kunnen kopen en die verbouwd. ,,Nu met slaap- en badkamer op de begane grond. Mijn vrouw en ik hopen hier tot het eind toe te kunnen wonen. Ja, we zijn best honkvast. Maar waarom zou je weg willen als je op een prima plek in de mooiste wijk van Emmen woont?’’