De drukte bij 't Nije Hemelriek brengt verkeersstromen met zich mee die alleen festivals en grote evenementen kennen. Foto: DvhN
’t Nije Hemelriek is een stukje costa in Drenthe en dat weten steeds meer mensen. Keerzijde van dat succes zijn files, vervuiling en gescheld op goedwillende parkeerwachters. Staatsbosbeheer kan het op warme dagen amper bijbenen.
Bekend zijn de beelden van auto’s die bumper-aan-bumper richting de Noordzeestranden tuffen zodra het kwik omhoogschiet. Bij ’t Nije Hemelriek kunnen ze inmiddels een aardig woordje meebabbelen over topdrukte. Neem vorige week maandag; bloedheet, een temperatuur dik boven de dertig graden. Op zo’n dag liggen er zomaar tienduizend badgasten te bakken langs het Gasselterveld, bekend van het oogverblindend witte zand en diepblauwe water.
Korte lontjes
Die drukte brengt verkeersstromen met zich mee die alleen festivals en grote evenementen kennen. Maar ook bijkomende perikelen zoals korte lontjes en asociale scheldpartijen richting parkeerwachters, vervuiling, illegale barbecues en kampvuurtjes en bezoekers die bospaden betreden waar dat niet is toegestaan. „We zijn soms goed druk met de drukte”, zegt boswachter Linde Veldhoen van Staatsbosbeheer met gevoel voor understatement.
De natuurbeheerorganisatie is als terreineigenaar verantwoordelijk voor het reilen en zeilen rond de zwemplas. „Ik voel me op zulke dagen meer festivalorganisator dan natuurbeheerder. Terwijl de drukte regelen niet, in goed Drents, onze core business is.”
Op de bewuste maandagmiddag werd de toeloop zo massaal dat besloten werd om de afrit van de N34 af te sluiten. Op tekst-karren langs de doorgaande weg stonden grote, rode kruizen. Bezoekers chagrijnig, enkele inwoners van Gasselte ook. Die moesten omrijden om bij hun woning te komen. „Ik moet wel zeggen dat dit niet vaak gebeurt. Ik denk zo’n vier keer per jaar”, zegt Veldhoen. Maar leuk is het niet: „Op zulke dagen zijn we van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat druk.”
Topdrukte is een fenomeen dat de laatste jaren om de hoek komt kijken bij het succes van ’t Nije Hemelriek. Het spreekt ook tot de verbeelding, azuurblauw water in Drenthe. Tijdschriften prijzen ’t Nije Hemelriek aan als hotspot, zelfs het songfestival toonde beelden van de voormalige zandwinput. Staatsbosbeheer is er trots op. „We laten het graag zien en genieten van positieve reacties die we krijgen”, vertelt Veldhoen.
Op zomerse dagen liggen er zomaar tienduizend badgasten te bakken bij het Gasselterveld. Foto: Persbureau Drenthe
Draaiboek voor piekmomenten
Nu heeft de voormalige zandwinput aardig wat parkeergelegenheid. Twaalfhonderd plekken zijn er. Begin dit jaar werd zelfs een stuk bos gerooid ten faveure van tweehonderd extra parkeervakken. Ter plekke geldt betaald parkeren, 2 euro per uur met een maximum van 6 euro per dag, geld dat rechtstreeks naar beheer en onderhoud van de zwemplas gaat.
In principe is de boel strak geregeld, zegt Veldhoen. Parkeervakken kunnen van tevoren gereserveerd worden om de doorstroming bij de slagbomen te bevorderen. Parkeerwachters begeleiden de automobilisten naar een plekje. „Maar”, ervaart de boswachter, „op een gegeven moment is het simpelweg te druk.”
Op extreem drukke dagen is Staatsbosbeheer bijna twee man fulltime kwijt aan de perikelen rond ’t Nije Hemelriek, zegt Veldhoen. „Terwijl we natuurlijk bezig willen met natuurbeheer.”
Voor piekmomenten ligt een draaiboek klaar, waarin Staatsbosbeheer als een spin in het web communiceert met betrokken partijen zoals de provincie, gemeente en hulpdiensten. Als een warme en zonnige dag is aangekondigd, gaan bij de natuurorganisatie meteen de alarmbellen af. „Dan zijn we een paar dagen van tevoren al bezig met het leggen van de eerste contacten. We benaderen dan bijvoorbeeld de provincie of ze standby kunnen staan met tekst-karren.”
Drukte na de lunch
Ook ingehuurde krachten als handhavers, parkeerwachters en afvalruimers kunnen van tevoren een telefoontje verwachten van Staatsbosbeheer. Meestal, zegt Veldhoen, beginnen piekdagen rustig. „Vaak kunnen we ’s ochtends nog wel rustig ons werk doen. Totdat we worden opgepiept door de parkeerwachters, wanneer het druk wordt.” Vrijwel altijd komt de massale toestroom na de lunch op gang, vertelt de boswachter, alsof iedereen na de boterham opeens zin krijgt in een verzetje bij ’t Nije Hemelriek. „Vanaf dat moment begint voor ons als boswachters de drukte. Dan blijven we bellen. Van natuurbeheer komt dan niets meer.”
Massatoerisme zet de natuur onder druk en dat is bij ‘t Nije Hemelriek niet anders. Handhaving van de regels is belangrijk om de natuurwaarden ter plekke te beschermen. Dat leidt nogal eens tot wrijving, verzucht Veldhoen. „Vrijwel dagelijks krijgen parkeerwachters en handhavers scheldpartijen over zich heen. Het respect is soms ver te zoeken. Onze oproep is dan ook: als je wilt dat het zo blijft zoals het nu is, wees dan netjes en respectvol. Naar anderen en naar de natuur.”
Uitbesteden?
Binnen Staatsbosbeheer wordt nagedacht om het recreatieve hoofdstuk bij ‘t Nije Hemelriek uit te besteden aan een recreatieve ondernemer. Bij de zwemplas is sinds het afbranden van restaurant ‘t Nije Hemelriek in juni - gevolgd door een slepende kwestie over een weggehaalde snackwagen - geen horeca en dat is een gemis, zegt Veldhoen. „In het najaar gaan we met elkaar om de tafel. Het zou zomaar kunnen dat één exploitant verantwoordelijk wordt voor de horeca, maar ook voor de verkeersstromen en afvalopruiming. Dat neemt ons veel werk uit handen. Maar dat is voor later. Eerst maken we dit zomerseizoen af.”
Afsluiting afslag N34
De afrit van de N34 bij Gasselte was vorige week maandag afgesloten in verband met de drukte. De parkeerplaats van het Gasselterveld was overvol, waarop de provincie Drenthe besloot de afslag af te sluiten.
Inwoners van Gasselte en Gasselternijveen konden daardoor niet via de N378, de Ingenieur W.I.C. van Veelenweg, hun dorpen bereiken, maar moesten omrijden via Borger. De weg is bovendien een belangrijke toegangsweg naar Stadskanaal.
„De afsluiting verbaasde ons. Die weg is een belangrijke toegangsweg naar Gasselte, Gasselternijveen en Stadskanaal. Niet alleen voor inwoners, maar ook voor bijvoorbeeld gasten op campings en bezoekers van restaurants. Ook is het een belangrijke route voor de busverbinding tussen Stadskanaal en Groningen (lijn 312, red.)„ weet Carlo Hadderingh, voorzitter van Plaatselijk Belang Gasselte-Kostvlies.
„Wij hebben contact gehad met de provincie Drenthe en ook vraagtekens gezet bij de noodzaak van de afsluiting. Dat er maatregelen nodig zijn, kan ik begrijpen. Maar dat de volledige afslag moet worden afgesloten, lijkt wel heel rigoureus.”
Plaatselijk Belang ziet liever dat bij drukte alleen de Bosweg wordt afgesloten. Dat is de toegangsweg vanaf de rotonde rechtsaf naar het Gasselterveld. Op die manier kun je nog wel linksaf naar de N378, richting Gasselte en de andere dorpen. „Als dorp wil je natuurlijk dat de impact zo beperkt mogelijk is en dat je dorp bereikbaar blijft”, vindt Hadderingh.
Inwoner en voorzitter van dorpshuis De Trefkoel, Jaap Hadderingh, relativeert de drukte. „De medaille heeft twee kanten. Veel jeugd uit Gasselte gaat op de fiets naar de zwemplassen. Dus we moeten ook blij zijn dat er iets te doen is in de omgeving. Als we dan een paar keer in het jaar om moeten rijden via Borger, dan is dat te overzien. Het was anders geweest als dit een paar maanden lang elke dag zo was. Maar dat is niet zo.”
Hij kent geen inwoners die er problemen mee hebben. „Het gesprek gaat eerder over de snackwagen die weg moest en daarmee het ontbreken van voorzieningen bij de plas dan over de parkeerdrukte”, meent hij.
Een woordvoerder van de provincie Drenthe laat weten dat afsluiting nodig was doordat een wachtrij op de N34 dreigde. „Dan zou de doorstroming van de N34 in het gedrang komen. Dat noemen we terugslag. Dat willen we niet.”
