Directeur Marieke Ferwerda van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG). Foto: Corné Sparidaens
Directeur Marieke Ferwerda is de baas van 1100 ambtenaren – van wie de helft extern – die bezig zijn met de versterkingsopgave in Groningen. Ze kreeg volop kritiek op blunders in versterkingsrapporten. „Verdorie, we kunnen toch wel beter?”
Ze werd nog net niet uitgejouwd in het Forum in Groningen. Bij een bijeenkomst van onderzoeksplatform Pointer in mei erkende Marieke Ferwerda (48) dat ze niet had moeten spreken over ‘enkele incidenten’ in versterkingsrapporten. Inmiddels was bekend dat in die rapporten zeker tientallen, mogelijk honderden, fouten zijn gemaakt. Bewoners mopperden erover, en vroegen Ferwerda op kwaaie toon het hemd van het lijf over vertragingen en bouwfouten in de versterkingsoperatie.
Verantwoordelijk is de Nationaal Coördinator Groningen, met Ferwerda aan het roer. Ze heeft er net een gesprek in Loppersum op zitten met een bewoonster die zelf kosten maakte voor de versterking van haar woning. Dat ging met minder gescheld gepaard dan bij de bijeenkomst van Pointer.
Meerdere dagen per week komt Ferwerda naar het aardbevingsgebied om dergelijke gesprekken te voeren. ‘Haar’ organisatie moet zo’n 28.000 huizen beoordelen op veiligheid. Vele duizenden woningen roepen om versterking.
Een handvol directeuren ging haar voor. Die haakten steeds binnen een paar jaar af. Ferwerda wil langer blijven. Ze wil de mens in het middelpunt plaatsen. Niet de regeltjes.
Maar er gaat nog veel fout. Naast de fouten in rapporten is er de beoogde einddatum van de versterking in 2028 die steeds verder uit zicht raakt. Het is niet de makkelijkste tijd om de versterkingsclub te leiden.
Hoe bevalt het om directeur te zijn?
„Het is niet altijd even gemakkelijk. Ik wist van tevoren dat het een pittige klus werd. Je balanceert tussen de bewoners en de juridische kaders en het beleid. Media-aandacht zorgt soms voor onrust. Maar het sterkt mij als we vervolgens dingen verbeteren. Dat kan ik ook niet alleen, ik heb mijn collega’s nodig.”
Waarom wilde u juist hier de kar trekken?
„Als Fries heb ik hart voor het Noorden. Ik ben onder de indruk van de Groningers. Ze hielden zich staande in de ellende waar jarenlang geen erkenning voor was. Dit werk doe ik voor hen. Nee, nog niet alles gaat goed. Waar gehakt wordt, vallen spaanders. Nul fouten kan ook niet. Maar ik denk dat we beter zijn geworden in perspectief geven aan bewoners.”
Waarom zou u daarvoor in de wieg gelegd zijn, denkt u?
„Ik ben positief ingesteld, ik heb oog voor bewoners en ook voor mijn medewerkers. Ik kom naar mensen toe om naar ze te luisteren. En ik hak knopen door om dingen simpeler en beter te maken.”
Hoe is uw relatie met staatssecretaris Eddie van Marum?
„Uiteraard is hij wel eens streng als iets beter moet, maar ik vind steun bij hem. De staatssecretaris beseft goed dat we bij de NCG tijd nodig hebben om maatregelen door te voeren. De Tweede Kamer kan iets bedenken, maar dan staat het niet een dag later bij ons klaar voor duizenden bewoners. Ik praat regelmatig met de staatssecretaris over wat we kunnen waarmaken.”
Als gezicht van de NCG wordt u soms het vuur aan de schenen gelegd, zoals bij die bijeenkomst van Pointer in het Forum in Groningen. Wat doet dat met u?
„Dat is confronterend. Ik zie op zo’n moment de emotie bij bewoners. Dat is niet gespeeld. Ik wil dan oprecht luisteren. NCG’ers werken met goede bedoelingen, maar dat pakt niet altijd goed uit. Als directeur moet ik dan niet wegduiken, maar er staan en onze fouten erkennen.”
Met welk gevoel zit u daarna in de auto terug naar huis?
„Ik zit dan eerst te balen. Verdorie, we kunnen toch wel beter? Daarna zet ik muziek aan en wil ik het even loslaten. Ik luister van alles. Van top 40 tot soul. Van Bruce Springsteen tot Anouk. De volgende dag ga ik aan de slag met belletjes en mailtjes om te kijken hoe het beter moet.”
Directeur Marieke Ferwerda van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG). Foto: Corné Sparidaens
Bent u als directeur niet constant bezig met brandjes blussen?
„Ik snap waar dat beeld vandaan komt, maar het klopt niet. Ik ben als directeur niet dagelijks met bewoners in gesprek. Als iets escaleert, kom ik erbij. Maar we moeten 28.000 huizen beoordelen op veiligheid. Juist met zo’n grote opgave moet ik niet in de brandblus-modus blijven, maar de regie pakken en zorgen voor overzicht en rust bij bewoners.”
Dan helpt ophef over fouten in versterkingsrapporten niet mee.
„Ik snap heel goed dat bewoners onzeker worden als er twijfel ontstaat of hun huis wel echt veilig is. Ik vond het belangrijk om die signalen te onderzoeken, zodat er duidelijkheid over kwam. Fouten moeten we herstellen. Bewoners hebben recht op een duidelijk en goed oordeel over hun huis en dus over hun veiligheid.”
Bent u boos geworden over die fouten?
„Nee, niet boos, dat heeft geen zin. Mijn collega’s werken naar eer en geweten. Ik kreeg er wel buikpijn van. Natuurlijk baal ik van die fouten. Hoe hebben we dingen gemist? We hebben onze controles aangescherpt en pittige gesprekken gevoerd met ingenieursbureaus. Met sommige bureaus hebben we de samenwerking gestopt.”
Organisaties zijn als een olietanker, een koerswijziging kost tijd. Maar het geduld van Groningers lijkt op. Hoe is dat?
„Dat is soms lastig. Het is inderdaad een olietanker. Achter de schermen maken we vorderingen, maar voor een bewoner gaat dat soms niet snel genoeg. Het helpt dan om eerlijk en transparant te zijn over hoe veel tijd een versterking kost. Dat schept vertrouwen.”
Directeur Marieke Ferwerda van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG). Foto: Corné Sparidaens
Is het soms niet ontzettend vermoeiend dat de NCG zo’n bureaucratische organisatie is?
„Natuurlijk is dat soms vermoeiend. Verdorie, ik wil ook wel eens sneller. We proberen samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken waar mogelijk zaken voor bewoners te versimpelen, bijvoorbeeld door verduurzaming makkelijker te maken. Maar we moeten ons als overheidsorganisatie aan wetten en regels houden en onze uitgaven verantwoorden.”
Praat u thuis over uw werk?
„Jazeker. Ik heb een man en twee pubers, een dochter van 16 en zoon van 15. Die vinden het lastig als ik negatief in het nieuws kom. Mijn man en mijn vrienden zijn soms kritisch: waarom duurt de versterking zo lang?”
Marieke Ferwerda
Marieke Ferwerda (Purmerend, 1976) is sinds 1 november 2024 directeur van Nationaal Coördinator Groningen. Sinds 1 oktober dat jaar was ze al interim-directeur. In februari 2023 kwam ze bij de NCG binnen als plaatsvervangend directeur en directeur dienstverlening. Ze is bestuurslid bij natuurorganisatie Fryske Gea. Eerder werkte Ferwerda vijftien jaar als directeur en adviseur voor de provincie Friesland en was ze bestuurslid bij een onderwijsinstantie. Ze woont met haar man, dochter en zoon in Leeuwarden.
