Fuse, het huisensemble van tv-programma Podium Witteman, geeft morgenavond een concert in Aduard. ,,Fuse is geboren uit vriendschap”, zegt violiste Emma van der Schalie.
,,Superleuk dat ik mijn beste vrienden nu een keer mee kan nemen naar mijn thuisgrond”, zegt Emma van der Schalie. Vrijdagavond geeft ze met het ensemble Fuse een concert in de Abdijkerk in Aduard. Oké, ze stond vorig jaar met Fuse in de Groningse Oosterpoort, bij een yoga-concert. ,,Maar toen waren we met zijn vieren. En Fuse bestaat echt uit zes personen. Dit wordt de eerste keer dat we in volledige bezetting in Groningen spelen.”
De 28-jarige violiste is geboren en getogen in de stad Groningen. ,,Ook onze contrabassist, Tobias Nijboer, komt uit het Noorden”, vertelt ze. ,,Hij is opgegroeid in Peize. We zijn als kinderen nog samen begonnen met vioolles, bij Josien Le Coultre. Ik kan me de zomerkampen nog heel goed herinneren: elk jaar ging Josien met al haar leerlingen naar een grote boerderij, waar we twee nachten in tentjes sliepen. Het was een groot feest. Je leerde er spelenderwijs keihard werken.”
De wegen van Van der Schalie en Nijboer scheidden zich later. ,,Tobias is overgestapt naar de contrabas en ging de jazzkant op. Hij studeerde in Groningen en New York, ik in Amsterdam. Vijf jaar jaar geleden hebben we elkaar weer getroffen.” Nijboer was inmiddels in Amsterdam neergestreken en toen Fuse 2,5 jaar geleden (,,onze eerste contrabassist verhuisde naar Colombia”) op zoek moest naar een nieuwe bassist, was de keuze snel gemaakt.
Het ensemble - dat bestaat uit een strijkkwartet, contrabassist en percussionist - brengt een eigenzinnige en eigentijdse mix van klassiek muziek, jazz en rock. Een maand geleden verscheen het eerste album, . Al sinds de eerste aflevering, nu bijna twee jaar geleden, is Fuse de huisband van , het tv-programma over muziek van Paul Witteman. ,,We treden er om de week op met twee of drie nieuwe stukken”, zegt Van der Schalie.
De tweewekelijkse tv-optredens hebben een grote impact op alle leden van Fuse. ,,Elke keer hebben we een beperkte tijd om die stukken te leren kennen, in te studeren en uit het hoofd te leren”, vertelt Van der Schalie. ,,Het is een geweldige kans en zo gaaf om te doen, maar het is ook keihard werken om het niveau te halen waar wij voor willen staan.” Daarnaast geeft Fuse wekelijks twee, drie concerten in jazzclubs, dorpskerken en theaters. ,,Het is voor ons allemaal een fulltime baan.”
Van der Schalie beseft goed hoe bijzonder dat is in een tijd dat veel musici van de ene schnabbel naar de andere vliegen, om het hoofd boven water te houden. ,,Fuse is het grootste geluk van mijn leven”, zegt ze. Dat de zes musici niet alleen in de muziek, maar ook daarbuiten beste vrienden zijn, maakt het extra bijzonder. ,,Fuse is echt geboren uit vriendschap, op het conservatorium in Amsterdam.”
Van der Schalie, celliste Mascha van Nieuwkerk en medevioliste Julia Philippens waren al voor Fuse heel hecht. ,,Mascha en ik deden de klassieke opleiding, Julia volgde de jazzrichting. We wilden graag samenspelen, maar hadden helemaal geen gezamenlijke lessen. Toen hebben we in 2012 elke maand zelf een concert georganiseerd: noemden we de serie. Omdat we niet wisten wat we wilden en hoe het moest - jazz en klassiek samen - hebben we van alles uitgeprobeerd, in verschillende bezettingen en met heel veel gastmuzikanten.”
Het was een geweldig jaar, zegt Van der Schalie. ,,We zijn begonnen met 14 strijkers, maar dat werkte niet. We hebben ook popdingen gedaan - Michael Jackson, Britney Spears - maar dat was het ook niet.” Al doende kwamen ze uit op de huidige samenstelling en ontdekten ze wat voor muziek ze wilden maken. ,,We zijn geen strijkkwartet met contrabas en percussie als extraatjes”, benadrukt Van der Schalie. ,,Iedereen heeft een gelijkwaardige rol.”
In Aduard speelt Fuse stukken van het debuutalbum. Naast arrangementen van klassieke componisten als Bártok en Sjostakovitsj en stukken van hedendaagse componisten als JacobTV en Tom Trapp, bevat ook bewerkingen van Nils Frahm, Dave Brubeck en Frank Zappa. ,,Maar we hebben drie uur repertoire in ons hoofd zitten en kunnen het programma aanpassen aan de zaal en het publiek”, zegt Van der Schalie. ,,De ene keer gaan we meer de klassieke kant op, de andere keer meer richting jazz.”
Bij en hun concerten merken ze dat ze grenzen overschrijden met hun muziek, ook bij het publiek. ,,We maken muziek toegankelijker en tastbaarder.” Toch is Fuse er niet op uit om missiewerk te verrichten, zegt Van der Schalie. ,,Dit komt uit onszelf. Het is honger naar muziek die ons drijft. Dat er behoefte blijkt aan wat wij doen, is mooi meegenomen.”
Ze mist de ‘gewone’ klassieke praktijk niet. ,,Ik ben heel blij dat ik binnen de klassieke muziek een positie heb kunnen vinden die iets toevoegt”, zegt Van der Schalie. ,,Ik wil niet de zoveelste violiste zijn die het van Tsjaikovski op zijn allermooist probeert te spelen, maar ga liever op zoek naar nieuwe versies van klassieke muziek, zoals met Fuse. Trouwens, als we een deel uit een strijkkwartet willen spelen, doen we dat gewoon. Maar uiteindelijk voelt het toch het meest af, als we met zijn zessen samenspelen.”
