Willem Smit van Personal Trainer: ‘Live moet ik de controle loslaten’ | interview

Willem Smit houdt zijn smartphone bij de microfoon. Uit de luidsprekers klinkt de stem van zijn moeder. Een spraakbericht zoals ook in het openingsnummer van de nieuwe plaat van zijn groep Personal Trainer. Alleen het blijkt het verkeerde fragment. Niet getreurd, gitaar, drums en klavier vallen in en het liedje klinkt er niet minder om, hier in een platenzaak in Amsterdam.

Het karakteriseert de spontaniteit en speelsheid van Personal Trainer, de band met een moordend tourschema. Drie dagen eerder nog een ‘instore’ in Londen, vervolgens een festival in het Noord-Brabantse Lierop. Een Amsterdams winkelshowtje voor familie en vrienden, om vervolgens na twee dagen naar Wales te rijden voor het Green Man festival, overnacht weer met de bus terug voor Lowlands en erna wacht een Frans festival.

Succes heeft een prijs, in dit geval slaaptekort. Maar je hoort Willem Smit (28) niet klagen. Muziek maken is wat hij altijd gewild heeft. En dat het tweede Personal Trainer-album Still Willing – begin augustus bij het Engelse platenlabel Bella Union verschenen –internationaal zoveel concerten genereert dat hij de afgelopen maanden amper thuis in Amsterdam is geweest, is alleen maar mooi.

De pop- en rockliedjes van Personal Trainer zijn speels, spontaan en onstuimig. Maar ze zitten daarnaast ook nog eens heel origineel in elkaar. Smit, verantwoordelijk voor het repertoire, vermijdt de traditionele couplet-en-refrein-structuren. Hij legt subtiele, vaak asymmetrische mozaïeken van fragmentjes muziek en tekst, die toch volstrekt natuurlijk en logisch klinken, maar altijd iets onverwachts hebben.

De Amsterdammer knikt: ,,Ik werk veel aan de computer. Dan ga ik uit van één zo’n fragmentje en kijk ik wat daar bij past. Dat is nogal een gepuzzel. Ik ben mij er zeker bewust van dat dat geen traditionele pop oplevert. Het is voortdurend keuzes maken: past dit wel of niet?’’

Het levert met Still Willing een extreem gevarieerde plaat op, van stevige rock, tot bijna gesuikerde ballads. Toch behoudt de rock bij Personal Trainer altijd een ‘popgevoel’ en hebben de traditionelere ballads steevast een verrassende ‘twist’. ,,Ja, dat klopt. Dat moet ook. Ik weet niet of ik daar een speciaal talent voor heb, of dat ik gewoon heel kritisch ben dat het nooit saai wordt.’’

Nog zo’n typisch Willem Smit-dingetje: In zijn liedjes citeert hij regelmatig uit de popgeschiedenis, zowel in de teksten als muzikaal, of hij refereert aan mensen uit zijn directe omgeving – muzikanten, zijn vriendin. ,,Ik heb zelf altijd gehouden van artiesten die dingen van anderen overnamen. Daarbij ben ik een ontzettende muziekfan. Het is leuk om mee te spelen: een soort collage van invloeden.’’

Smit schrijft de liedjes. Vervolgens legt hij die samen met producer Casper van der Lans in de studio vast. Daarbij spelen ze zoveel mogelijk zelf en roepen er waar nodig andere bandleden bij. ,,De plaat komt eerst. Daar gaat heel veel tijd overheen en die tijd nemen we ook. En als we die plaat vervolgens live gaan spelen, dan wordt het een heel ander verhaal. Dan wordt die plaat voor de groep eigenlijk een soort partituur met heel veel vrijheden. Zeven mensen die allemaal willen uitpakken. Dan ontstaat er het echt iets nieuws. Zelf vind ik die afwisseling tussen studio en podium heel leuk. In de studio controleer ik alles en bij concerten moet ik dat loslaten.’’

Sinds zijn vroege tienertijd zit Willem Smit – zoon van kunstschilder en muzikant John Cees Smit – al in popbands. In 2012 bracht hij zijn eerste plaat uit met de groep Palio Superspeed Donkey. Vervolgens brak hij landelijk door met Canshaker Pi en speelde hij nog bij enkele andere groepen. Ondertussen broeide vanaf 2018 al het idee voor Personal Trainer, oorspronkelijk bedoeld als een groep met een spontane, voortdurend wisselende bezetting. Dat laatste bleek toen de band succesvoller werd niet houdbaar. Het debuutalbum Big Love Blanket maakte de weg vrij voor concerten in het Verenigd Koninkrijk en leverde Personal Trainer een platencontract op bij het gerenommeerde Bella Union.

,,We hebben lange tijd alles helemaal zelf gedaan. DIY. Maar nu zijn er toch enkele mensen die concerten voor ons boeken, een manager en iemand voor de pr. Die concerten in het buitenland kun je niet allemaal zelf regelen. De schaal wordt te groot. Maar er passeert nog steeds geen belangrijke mail zonder dat we die zelf onder ogen krijgen.’’

De lp Still Willing is gevat in een hoes met een kleurige afbeelding van twee mensen die op een spiegelei lijken te staan en vol verbazing en verwondering naar een wereldbol kijken. ,,Dat is een schilderij van de kunstenaar Allard Budding, dat zo lang ik mij kan herinneren bij mijn moeder thuis heeft gehangen.’’ De tweede referentie naar zijn moeder op het album en wellicht zijn er nog meer te ontdekken.