Noord Nederlands Orkest speelt 'De twee gezichten van Rusland' in De Oosterpoort in Groningen. Het was bijna als vanouds, alleen de pauze ontbrak | recensie ★★★★☆
Het Noord Nederlands Orkest, maar dan in volle bezetting. Foto: Archief DVHN
Er stond een kleine rij voor cultuurcentrum De Oosterpoort, keurig met coronapas en ID in de hand, om naar het eerste seizoensconcert van het Noord Nederlands Orkest te kunnen. Nog geen normaal concert, want zonder pauze en met consumptie vooraf die ook in de zaal mee mocht. En er was nergens een programma te bekennen.
Op de website van het orkest werd het programma omschreven als De twee gezichten van Rusland, en op meer dan één manier werd het ook musiceren met twee gezichten. Allereerst het neoklassieke van de ouverture bij Hindemiths operaatje Neues vom Tage en dat van de Negende Symfonie van Sjostakowitsj Daartussen stond een van de romantische paradepaardjes: het Eerste Pianoconcert van Tsjaikovski. In Amsterdam speelt het orkest dit programma overigens zonder Hindemith.
Mooie houtblazers en overal fijne lijnen voor de strijkers
In het pianoconcert leek de uitvoering ook iets van twee gezichten te hebben. De Noorse gastdirigent Gullberg Jensen en de Russische pianist Alexei Volodin zaten niet helemaal op één lijn, wat vooral bij kleinigheden als accenten, aansluitingen en dergelijke viel op te merken. In het eerste deel, met nogal luide orkestinterrupties was dat sterker dan in de twee daarna, maar Volodin leek toch het gelukkigst op momenten dat hij helemaal alleen het woord had.
Tussen de ironie van Hindemith anno 1929 en de groteske opgewektheid van Sjostakowitsj in 1945 zijn weinig overeenkomsten te vinden, maar beiden schreven prikkelende en springerige noten. Die van Sjotakowitsj moeten na Tsjaikovski een feestje voor het orkest zijn geweest, dat in al zijn geledingen kon schitteren. Zoals de mooie houtblazers in het tweede deel, het koperkoraal dat daar later op volgt in het enige ernstige moment van de symfonie, en overal alle fijne lijnen en weefsels voor de strijkers.
Heel Rusland wacht op een machtige vredessymfonie
Met een enkele keer een vlekje waar mooi en zacht een lange toon moest uitklinken – die wiebelde soms. Maar het orkest vertelde echt iets in deze muziek waar die van Tsjaikovksi vooral uit correcte noten bestond. Heel Rusland zat in 1945 overigens te wachten op een grootse, machtige vredessymfonie van de meester en ontvingen deze Negende met het nodige onbegrip. Wij niet.
