Enkele notities bij de uitreiking van de prijzen voor het Beste Groninger Boek tijdens het Beste Groninger Boekenfeest

20:03 Het programma is vol, het tempo ligt hoog. Alle tien genomineerde titels voor het Beste Groninger Boek – voor de categorie en de categorie non-fictie – worden tijdens het Beste Groninger Boekenfeest besproken, belooft presentator Jelte Posthumus. Voor zover aanwezig worden schrijvers vragen gesteld en mogen ze voorlezen.

20:04 Maar eerst deelt Posthumus zorgen: ,,Lezen staat onder druk. Kinderen lezen minder goed. Het boek wordt duurder.” Dat laatste verwijst naar de voorgenomen verhoging van de btw op boeken. Eerder op de dag maakte de boekpromotor CPNB bekend dat meer dan 100.000 mensen een petitie tegen de verhoging hebben getekend. ,,Leve het boek,” roept de presentator.

20:14 Lilian Zielstra leest huilend de laatste regels voor uit haar dichtbundel Mijn dochter draagt een steen. Als na afloop wordt gevraagd waar de tranen vandaan komen, maakt ze een grap. ,,Ik moet altijd janken om mijn eigen gedichten – zo slecht.” Daarna vertelt ze hoe moeilijk ze het vindt moederschap en literatuur te combineren. Trudy Dehue, auteur van Ei, foetus, baby, reageert begripvol.

20.24 Tjibbe Veldkamp kreeg voor zijn verhaal over een mogelijk kind aanvankelijk de beschikking over zes weken en honderd bladzijden. Pas toen hij meer schrijftijd vond, kon De jongen die van de wereld hield ontstaan. Het is inmiddels bekroond met de Nienke van Hichtum-prijs én de Woutertjes Pieterse prijs. Volgens de jury is dit het beste dat hij ooit schreef. ,,Dat is vast aardig bedoeld”, reageert Veldkamp.

20:41 Met Als, dan schreef Janneke Bijl een tragikomische roman waarin de categorische imperatief van Immanuel Kant een rol speelt. ,,Mijn hoofdpersoon probeert alles logisch te benaderen, maar neemt uiteindelijk onlogische beslissingen die ze rechtvaardigt door heel goed te redeneren”, vertelt ze. ,,Als je heel goed kunt nadenken, kun je jezelf heel goed voor de gek houden.”

20:46 In het vóór 7 oktober 2023 geschreven boek Kinderen van Amalek vertelt Erik Ader over het Joods-Palestijnse conflict. Gevraagd of er enige logica schuilgaat achter dat conflict zegt hij: ,,Sinds het ontstaan van het Zionisme is er een streven naar het creëren van een staat in een land waar al een bevolking woonde en deze te verdrijven om ruimte te maken voor nieuwkomers.”

20:40 Sander de Hosson leest voor uit Leven toevoegen aan de dagen, een boek over dramatisch medisch nieuws, afscheid en rouw. ,,Sterven is niet alleen afscheid nemen van een ander, maar ook van jezelf”, zegt hij.

21:15 Kan een feest zonder live-muziek? Organisator Noordwoord heeft cabaretier Janneke Jager ingehuurd als entr’acte. Ooit ontvluchtte Jager haar geboortedorp Uithuizen, sinds kort is ze terug in wat ze nu noemt ‘de mooiste provincie van Nederland: ons Groningen’.

21:27 Jurylid Anneke Tiddens introduceert Blauwestad, het boek van Karin Sitalsing over het ontstaan van het gelijknamige tekentafeldorp bij Winschoten, met een vraag: ‘Wat is de essentie van een gemeenschap?’. Tiddens spreekt van een actueel thema ‘nu Groningers worden uitgedaagd na zestig jaar gaswinning de leefbaarheid van hun omgeving te verbeteren’.

21:35 Opvallend decorstuk is een oude damesfiets. Jos Rietveld, auteur van een boek over rijwielfabrikant Fongers, vertelt dat het een Fongers BD3 is uit mei 1901, met olielamp. Hij oogst veel applaus met een reclamegedicht uit 1898: ‘Lange dagen, schone wegen/ ’t jonge hart vol levenslust/ zwierende lokken, frisse konen/ door ’t lieve zonnetje bruin gekust/ wilt gij dames zo genieten/ gaat dan naar Fongers’ winkel heen/ en kiest uit schoonste aller wieler/ de beroemde Fongers BD1’.

22:10 Voor het eerst in de geschiedenis van de prijzen voor het Beste Groninger Boek, wordt een ‘eervolle vermelding’ uitgereikt door een boekenclub die de genomineerde fictieboeken heeft gelezen. Die onderscheiding gaat naar Levende Legende - n Grunneger Odyssee van Ingeborg Nienhuis over Willem Hartsemoa, een man op wie wordt neergekeken tot hij succes krijgt als de artiest Will Harris.

22:25 Nadat Karin Sitalsing naar het podium is gesneld om haar prijs in ontvangst te nemen, voor de tweede keer in de categorie non-fictie, in 2018 won ze met Boeroes, wordt Tjibbe Veldkamp uitroepen tot winnaar in de afdeling fictie. ,,Een kinderboek met een volwassen thematiek”, oordeelt jurylid Ben Westerink over met De jongen die van de wereld hield. Dat ook illustrator Mark Jansen als maker wordt genoemd, gaat enigszins verloren in het gejuich. Zowel Sitalsing als Veldkamp ontvangt een litho gemaakt door Anne Caesar van Wieren

22.27 Op de valreep wordt Veldkamp er wederom op geattendeerd dat de jury vindt dat De jongen die van de wereld hield het beste boek is dat hij ooit heeft geschreven. ,,Het is de eerste keer dat ik de prijs voor het Beste Groninger boek krijg”, zegt de schrijver. ,,Dus dit moet mijn beste boek wel zijn.”

22:29 Als het applaus voor alle genomineerden is verstomd, roept presentator Posthumus: ,,Ik zeg het nog een keer in tijden van onderdrukking: ‘Leve het boek’.”