Merel Wendt maakt flessen met karakter: dopjes veranderen in hoedjes en ribbels vervormen tot een soort ledematen

Het begon twee jaar geleden tijdens haar stage in Berlijn. ,,Op straat en in parken zag je overal flessenverzamelaars’’, vertelt Merel Wendt. ,,Als er ergens een leeg flesje stond, werd het vaak al binnen een paar minuten opgeraapt. Aan het einde van de dag leverden ze die flesjes in voor wat statiegeld – Pfand in het Duits.’’

Wendt raakte er door geboeid: ,,Noem het een onofficiële economie. In Duitsland zijn ze al veel eerder dan hier in Nederland begonnen met statiegeld op allerlei flessen. Daaromheen is een zelfbedacht systeem ontstaan. Mensen laten hun lege flesjes achter of zetten ze voor de deur. Rond prullenbakken zijn zelfs ringen getekend, waar je flesjes kunt neerzetten. De verzamelaars halen ze dan op.’’

De Pfandsammler leggen dan wel een verzameling flessen aan, maar na inlevering verdwijnt hun collectie weer. Gefascineerd door dit op zichzelf staande stelsel, ging Wendt zelf werken aan een collectie, die blijvend is, en begon ze de flessen te tekenen.

Zou het niet voor de hand liggen om juist die verzamelaars te documenteren en hen bijvoorbeeld te portretteren? ,,Ik teken nooit mensen; alleen objecten’’, reageert Wendt. ,,Ik wilde op mijn eigen manier een verzameling aanleggen, die verband houdt met die mensen.’’

In haar eerste tekeningen bleef ze nog dichtbij de werkelijke vorm van de flessen. ,,Maar gaandeweg ging ik bepaalde vormen verder uitrekken of reliëfs vergroten.’’ Daarmee werden de flessen steeds grilliger. Dopjes lijken te veranderen in hoedjes en ribbels vervormen tot een soort ledematen, waardoor de flessen figuren worden.

,,Dat had ik vooraf niet zo bedacht, maar zoiets ontstaat vanzelf. Op een gegeven moment zag ik dat het personages werden, met een karakter. Eigenlijk was ik op deze manier toch die flessenverzamelaars aan het ‘portretteren’.’’

Met haar project Pfand is ze cum laude geslaagd. ,,Daar was ik wel verbaasd over. Door persoonlijke omstandigheden was het een zwaar jaar en stond mijn hoofd niet echt naar afstuderen. Maar mijn vrienden wilden het echt afmaken, met z’n allen. In die sfeer hebben we naar het examen toegewerkt en heb ik heel veel flessen getekend…’’

Daarnaast maakte ze er ook keramische objecten van. ,,In de prenten zijn de flessen ‘platgeslagen’. Ik wilde weten hoe die gekke vormen er driedimensionaal uitzagen. De ruimtelijke resultaten gebruikte ik dan weer voor mijn tekeningen, zodat keramiek en prenten elkaar gingen versterken.’’

De stijl van de objecten lijkt wel op die van Koos Buster, die allerlei gewone voorwerpen in keramiek namaakt. ,,Ja, daar kwam ik later ook achter. Was hij niet afgestudeerd met een schoonmaakwagen van keramiek? Geweldig vind ik dat. Hij laat zich door heel veel verschillende alledaagse dingen inspireren. Ik blijf echter bij de flessen.’’

Zelf komt Wendt met Klaas Gubbels, die bekend is van zijn talloze weergaven van een koffiekan. ,,Hij is al zijn hele leven bezig met één object. Ik kan mij ook niet voorstellen dat het op een gegeven moment ‘op’ is. Er is altijd weer een andere manier om een fles te tekenen. Ik zie mijzelf ook niet wat anders doen.’’ Hoewel: recent werkte Wendt aan een serie jerrycans. Die krijgen meer een dierlijk gedaante, met een snuit en een staart. Maar het blijven schenkartikelen, verwant aan flessen.

De Italiaanse kunstenaar Giorgio Morandi komt ter sprake, die beroemd werd met zijn stillevens van flessen en potjes. ,,Ik vind mijzelf geen stillevensschilder. De tekeningen zijn voor mij een manier om die flessen tot leven te brengen, en indirect die flessenverzamelaars.’’

Afgestudeerd met een prachtig resultaat en een jaar later deze solo in de Cella van Kunstpunt. Wat kan hierna volgen? ,,Dat weet ik nog niet. Het liefst zou ik teruggaan naar Berlijn en samen met die verzamelaars gaan tekenen. Voor een flesje krijgen ze 8 cent statiegeld. Maar een tekening is misschien wel 100 euro waard. Wie weet, raken ze er door geïnspireerd.’’