Hoe vergaat het de moordenaarsvrouw? Imponerende samenwerking van Lotte Dunselman en Peter Middendorp biedt inzicht in 'De kant van Ada' | recensie: ★★★★☆
Lotte Dunselman als Ada. Rechts Isa Zwart (ISZA). Foto: Bart Grietens
Ook levend kun je slachtoffer zijn van een moordenaar. Zie Ada, vrouw van Tille, hoofdpersoon en meisjesdoder in Peter Middendorps roman Jij bent van mij. Actrice Lotte Dunselman wilde Ada’s kant spelen. Dat is gelukt. En hoe.
Dunselman is artistiek leider van Mevrouw Ogterop, het theaterinitiatief van de schouwburg in Meppel. Ze vroeg Middendorp een toneeltekst te schrijven, een verhaal vanuit Ada’s beleving. En daar had je De kant van Ada. Het is zijn eerste toneeltekst. Niet zijn laatste. Dat mag nu niet meer.
Een verhaal-van-de-andere-kant is op zich niet nieuw. Na de eenzame, in een krakende relatie telefonerende Halina Reijn (La Voix Humaine), bedacht Ramsey Nasr een voorstelling waarin je hem zag terugpraten (De andere kijk). Maar een toneelstuk waarin een echtgenote tevoorschijn wordt getoverd die eerder is kleingehouden door haar romanman is wél nieuw.
Door en door eenzaam
Ada is in de roman een eenzame vrouw, ondanks de twee kinderen. Ze bestaat. Rondom haar heerst onwil. Tille is ook zonder moord al eng. Dubieus bij zijn dochter. Ada weet niks van de moord, of wil het niet weten.
In de voorstelling komt hij bijna vrij. Maar Ada haalt nu ook momenten van toen terug. Het is schrijnend van a tot z. Was Ada tijdens haar huwelijksleven al eenzaam, na zijn arrestatie is het nog erger. Zeker nu Tille weer vrij gaat komen. Suze en vooral haar man zien zijn terugkeer in hun leven niet zitten. Bij de kinderen zeker? Suze verwijt haar moeder struisvogelgedrag.
Maar Ada, van wie die ook nog een liefdeloze voorgeschiedenis (ouders) wordt blootgelegd, heeft behalve man en kinderen niks. Niemand pruimt haar, door hem. Zo heeft ze alleen die vrijkomende moordenaar nog. Zelfs is ze steeds bereid zich eens per week in het gevang door hem te laten gebruiken.
Lotte Dunselman als Ada. Foto: Bart Grietens
Er zijn meer Ada’s
Ja, denk je in de zaal, dit is wat Ada’s kan overkomen. Dit gaat niet over één achtergeblevene.
Dat Dunselman kan acteren wisten we al wel langer. Ze weet wel raad met de soms poëtische, dan weer filosofische en altijd heldere taal van Middendorp. Haar ijzingwekkende kreet bij de arrestatie gaat door merg en been. Net als haar fake-orgasme in de bajes. Ze verbeeldt de ellende (en naïviteit) zo sterk dat je geweldig meeleeft met Ada’s lot.
Om Ada heen hebben Dunselman en regisseur Ria Marks een verteller, klankbord annex spiegel bedacht – afhankelijk van welke scène – in de jonge Drentse zangeres Isa Zwart (ISZA). In glitter, contrasterend met de eenvoud van Ada’s verschijning, vult zij zingend en spelend het verhaal aan. Ze doet dat met loepzuivere zang en vaak ijle, licht aangeslagen en daardoor juist rake akkoorden.
En dan nu het boek...
ISZA is nog jong, maar het stadium van talent lang voorbij. Dat er even iets mis ging met de techniek (onhoorbare elektrische gitaar) was vooral naar voor de spelers, dat er ineens een Engelstalig liedje tussen zat ongepast.
Schouwburg Ogterop en haar Mevrouw mogen blij zijn. En nu verschijnt ook nog Middendorps roman over Ada. We zijn zowat alweer vergeten dat de moord op Marianne Vaatstra aan de basis stond van dit alles. Niet dat Mevrouw Ogterop zich straks stort op Nanne Teppers De eeuwige Jachtvelden. Al benieuwd.
De voorstelling
Gebeurtenis: Theatervoorstelling ‘De kant van Ada’ door Mevrouw Ogterop Tekst: Peter Middendorp Regie: Ria Marks Concept en spel: Lotte Dunselman Live muziek: Isa Zwart (ISZA) Decor: Julian Maiwald Kostuums: Freja Roelofs Licht: Scot Robin Jun Geluid: Peter Zwart en Robert Siroen Gezien: 12/1 Schouwburg Ogterop Meppel Nog te zien: 13/2 en 5/4 Meppel, 1/2 Assen (de Nieuwe Kolk), 2/2 Hoogezand, 8/2 Roden, 9/2 Drachten, 10/2 Coevorden, 15/2 Groningen (De Oosterpoort), 22/2 Sneek
